Rusya Duması ve Rusya Federasyon Konseyi , Rusya Federasyonu Federal Meclisi’nin görevleri nelerdir? Rusya Federasyonu Federal Meclisi, Rusya’nın çift meclisli ulusal yasama organı. Daha önceki Rusya Federasyonu Halk Temsilcileri Kongresi ile Yüksek Sovyeti’nin yerini almıştır.

Rusya’da Federal Meclisin alt ve üst olmak üzere iki kanadı bulunmaktadır. Meclis üst kanadı yani Federasyon Konseyi, Rusya’daki her bir federe birim tarafından atanan ikişer temsilciden oluşmaktadır. Meclis alt kanadı yani Devlet Duması milletvekilleri ise doğrudan halk tarafından seçilmekte ve Duma’nın 450 milletvekili bulunmaktadır.

Federasyon Konseyi Başkanı Devlet Başkanı ve Başbakan’dan sonra ülkenin üçüncü önemli makamıdır. Devlet Başkanı veya Başbakan iş göremez durumda ise bu makamlara Federasyon Konseyi başkanı vekalet etmektedir.

Çift meclislilik

Çift meclislili  diğer adıyla bikameralizm, iki yasama organı ya da parlamentonun bulunduğu yönetim şekli. Türkiye’de bu yönetim şekli iki askeri darbe arasındaki dönemde (1961-1980) Millet Meclisi ve Cumhuriyet Senatosu olarak uygulandı. Günümüzde ABD ve Birleşik Krallık çift meclisli ülkelerdir.  Örneğin Birleşik Krallık’ta Avam Kamarası ve Lordlar Kamarası gibi iki meclis bulunmaktadır. Aynı şekilde ABD’de Senato ve Temsilciler Meclisi, Almanya’da Federal Meclis ve Federal Konsey gibi Rusya’da da Rusya Duması ve Rusya Federasyon Konseyi vardır.

Devlet Duması

Devlet Duması  Rusya’da Rusya Federasyonu Federal Meclisi’nin  (Yasama organı)  alt meclisinin adıdır. Üst meclis ise Federasyon Konseyi’dir. Duma karargahları, Manege Meydanından birkaç adım ötede, Moskova’nın merkezinde bulunur. Üyeleri, milletvekili olarak adlandırılır. 1993 yılında Rusya anayasa krizinden sonra, Boris Yeltsin tarafından sunulan yeni anayasanın bir sonucu olarak Devlet Duması, Rusya Yüksek Sovyeti’nin yerini aldı . Referandum da Rus halkı tarafından onaylandı.

Tarihi

Devlet Duması, 1906 yılında kuruldu. Rusya’nın seçilmiş ilk parlamentosu. Çar II. Nikolay tarafından onu etkinleştirmek için yapılan ilk iki teşebbüs başarısız olmuştur. Sadece birkaç ay sonra bu Dumaların her biri dağıtılmıştır. Üçüncü Duma, 5 yıllık döneminin sonuna kadar ayakta kalmış tek meclis olmuştur.

1907 yılındaki seçim reformundan sonra, üçüncü Duma Kasım 1907’de seçildi. Üyelerinin büyük kısmı üst sınıftan oluşuyordu. Duma’daki radikal etkiler neredeyse tamamen temizlendi. 1905 yılındaki Devriminden sonra Duma’nın kuruluşu Rus aristokrat sisteminde önemli değişiklikleri müjdeledi.

Üstelik, Duma daha sonra Rus tarihine önemli etkileri oldu. Rusya’da aristokrasinin kaldırılmasına öncülük eden Şubat Devrimine katkıda bulunan unsurlardan biri olması bu örneklerden biridir.

Aralık 1993 seçimlerinde, Yeltsin’i destekleyen partiler 175 sandalye kazanırken, sol blok 125 sandalyede kalmıştı. Güç dengesi 64 sandalye ile ultramilliyetçi Rusya Liberal Demokrat Partisi’ne kalmıştı. Toplam oyların yüzde 5’inden fazla oy alan partiler meclise milletvekili sokabildiler.

1993 yılında sekiz tanesi geçebilmişti. Bu sekiz partiye ek olarak, 35 milletvekillik gruplara, bölgesel ya da sektörel ilgileri yansıtan kayıtlı grup oluşturma yetkisi verildi. Her parti ya da grubu bir temsilci verdiği Duma Konsülü, işi yönetmekteydi. En önemli görev, Duma’nın 23 komitesindeki sandalye dağılımının sağlanmasıydı. Bu güç paylaşımI “paket” anlaşmasının parçası olarak yapıldı.

Doksanların ikinci yarısında Duma, vergi indirimi ve yasal istisna isteyen bölgesel liderler ile iş adamlarının lobi yaptıkları önemli bir forum oldu. Savunma, dış işleri ya da bütçe gibi önde gelen komitelerin çalışmaları, basının dikkati ve lobi faaliyetlerinin iyi anlaşmaları için cazip olmaya başladı.

Yetkileri

Devlet Duması’nın Rusya Anayasası tarafından listelenmiş özel yetkileri bulunmaktadır. Bu yetkileri arasında; Rusya Başbakanı’nın atanmasını onaylayıp onaylamamak, Rusya Merkez Bankası başkanını atamak ve görevden almak, Sayıştay’ın başkanını ve üyelerinin yarısını atamak ve görevden almak, genel af ilan etmek, hükümete karşı verilen güven oylaması taleplerine karar verme,  Devlet Duması tarafından belirtilen konular dahil olmak üzere hükumetin çalışmalarının sonuçları üzerine, oradan gelen raporları dinlemek, Federal Anayasal kanunları çerçevesinde hareket eden İnsan Hakları izleme komisyonu üyelerini atamak veya görevden almak.

Devlet Başkanı’na karşı ihanet suçlamasında bulunmak (2/3 çoğunluk gerektirir)

Devlet Duması, Rusya Federasyonu Anayasası’nın kendisine verdiği yetkiyle ilgili konularda kanunları kabul etmektedir.

Yasama

Anayasa’da aykırı bir yasama yöntemi belirtilmiş konular hariç, meclis alt kanadı Duma kanunları, Duma’nın milletvekillerinin toplam sayısının çoğunluğu ile kabul edilmektedir. Bütün teklifler, ilk Devlet Duması tarafından onaylanır. Daha sonra Federasyon Konseyi’nde tartışılır ve kabul ya da ret edilir. Her bir milletvekilinin kime oy verdiğinin belli olduğu ad okuyarak yapılan oylama çok az sayıdadır.Bireylerin oylarının kaydedilmesi sadece açık oylamalarda ve elektronik metodun kullanıldığı durumlarda geçerli olmaktadır.

Oylamalarda milletvekilleri, elektronik olarak her bir milletvekilinin oyunu kaydeden bir bilgisayara oy vermektedir.

Organizasyon

Komiteler

Devlet Duması, komiteler ve komisyon oluşturmaktadır. Komiteler, yasama sürecine dahil olan meclisin ana organlarıdır. Kural olarak Parlamentodaki partilerin temsil oranında teşekkül edilmektedirler. Komitelerin başkanları ve onların baş yardımcıları, partilerin temsil oranında gelen milletvekillerin oy çokluğuyla seçililirler.

Devlet Duması’nın ana birimleri, komitelerdir. Sorumluluk alanlarına göre teşkil olmaktadırlar. 5. Yasama döneminde (2007-2011) 32 komite, 6. Yasama döneminde 29 komite varken 7. Yasama döneminde sadece 26 komite bulunmaktadır. Duma komiteleri mevcut Duma’nın süresi boyunca görev yapmaktadılar.

Devlet Duması komisyonları, kanunda belirtildiği yöntem ve durumlarda oluşturulmaktadır. Komisyonlar, Duma’nın bir yasama döneminin süresini aşmayacak şekilde oluşturulur.

Üyelik

Rusya’da 21 yaşından büyük her vatandaş, Devlet Duması’na milletvekili seçimi yapılan seçimlerde aday olma hakkı bulunmaktadır. Ancak aynı kişi Federasyon Konseyi’nde üye olamaz. Ayrıca, bir Devlet Duması üyesi, devlet ya da yerel kurumlarda bir başka yetkili ofisi elinde bulundurmamaktadır.

Meclis alt kanadı Duma milletvekilliği, bir makam olarak tam zamanlı ve profesyonel pozisyondur. Bu neden dolayı Duma milletvekilleri ders verme, araştırma yapma ya da diğer yaratıcı faaliyetler dışında herhangi bir ücret karşılığı faaliyetlerde bulunamazlar.

Devlet Duması başkanları

Devlet Duması başkanları;

İvan Rıbkin (1994–1996), Gennadiy Seleznyov (1996–2003), Boris Grizlov (2003–2011), Sergey Narışkin (2011-2016), Vyaçeslav Volodin (2016’dan beri)

Federasyon Konseyi (Rusya)

Rusya Federal Meclisi’nin üst kanadı olan Federayon Konseyi, 22 Cumhuriyet, 46 Oblast, 9 Kray, 3 Federal şehir, 4 özerk okrug ve bir özerk oblasttan meydana gelen Rusya’nın federal yapılanması her biri Federayon Konseyi’ne iki senatör gönderir ve böylece toplam 170 üyeli bir yapıdan oluşuyor.

Federasyon Konseyi, toplantılarını Moskova’daki Bolşoy Dmitrovka caddesinde bulunan, binasında yapıyor. Diğer ofisler ve komite salonları, Novy Arbat Caddesinde bulunur. Rusya Federasyonu Federal Meclisi’nin iki kanadı fiziki anlamda bir birinden ayrıdır.

Diğer kanat Devlet Duması, Moskova’nın diğer tarafındadır. Federasyon Konseyi toplantıları Moskova’da 25 Ocak ile 15 Temmuz ve 16 Eylül ile 31 Aralık arasında yapılmaktadır. Federasyon Konseyi’nin isteği ile oturumların yerleri değiştirilebilse de gizli oturumlar hariç oturumlar halka açı bulunur.

Devlet Protokolünde, Başkan ve Başbakandan sonra Federasyon Konseyi Başkanı üçüncü sırada yer almaktadır. Başkan ve Başbakanın görev yapamadığı durumlarda, Rusya Federasyonu Başkanlığı’na vekalet etmektedir.

Görevliler ve üyeler

Presidium, bir başkan, dört başkan yardımcısı ve bir genel sekreterden oluşmaktadır.

Federasyon Konseyi

Seçimler

Devlet Duması, Rusya’nın eyalet yasama organlarında farklı olarak, Konsey doğrudan seçilmez. Farklı olarak yerine bölgesel politikacılar tarafından seçilmekte idi. 1913 tarihli Amerika Birleşik Devletleri Anayasası’nın 17. değişikliğine istinaden Amerika Birleşik Devletleri Senatosu yapısına bazı açılardan benzemekte. Tek istisna ise ilk Federasyon Konseyi (1994–1996), 12 Aralık 1993 seçimleri ile seçilmişti.

95’inci maddeye göre her bir federal yapının gönderdiği 2 üyeden oluşmaktadır. Bir senatör, eyalet yasama organı tarafından seçilmektedir. Diğeri ise eyalet valisi tarafından önerilir ve yasama organı tarafından onaylanmaktadır. 2000 yılına kadar tüm eyalet valileri ve eyalet yasama organı başkanları da konsey üyesi idiler. Putin’in iktidara gelmesinden sonra, bu uygulama valilerin iki makamı ellerinde tutmalarını yasaklayan Kremlin’in baskısıyla devam ettirilemedi.

Meclisin devam eden federal yapılanma doğası gereği Konsey’in yasama dönemi ulusal bazda sabitlenmemişti. Dönem bunun yerine temsil ettikleri bölgesel yapıya göre belirlenmişti.

İkibinli yılların başında 2001-2004 yılları arasında bölgesel yapılar, senatörleri atadıkları aynı yöntem ile geri çağırabiliyorlardı. Aralık 2004 yılında çıkan bir kanun ile geri çağırma sürecine, Federasyon Konseyi başkanının başlatması kuralı getirilmişti. Bu değişiklikten sonra hiçbir geri çağırma olmadı. Başkan tarafından aday gösterilen 17 yeni senatörü içeren kanun değişikliği Temmuz 2014 tarihinde kabul edilmişti.

Yetkileri

Federasyon Konseyi’ne ait özet yetkiler şöyledir:

Rusya Federasyonu’ndaki federal yapıların sınırlarında meydana gelen değişiklikleri onaylamak, Rusya Federasyonu Başkanı‘nın aldığı sıkıyönetim ilan eden kararnameyi onaylamak, Rusya Federasyonu Başkanının aldığı olağanüstü hâl ilan eden kararnameyi onaylamak.

Rusya Federasyonu toprakları dışında Rusya Federasyonu Silahlı Kuvvetleri kullanımına karar vermek,Rusya devlet başkanı seçimlerini ilan etmek, Rusya devlet başkanı suçlamaları, Rusya Anayasa Mahkemesi, Rusya Yüksek Mahkemesi, Rus Federal hükûmeti Yüksel Tahkim Mahkemesi Başkan’ın yargıç adaylarını onaylamak, Rusya Federasyonu Baş Savcılığı için Başkan’ın adayını onaylamak, Sayıştay’ın başkan yardımcısını ve üyelerinin yarısını atamak,

Federasyon Konseyi’nden bir kanunun geçmesi için, 170 senatörün yarsından fazlasının oyunu alması gerekir. Anayasa değişikliklerinin onaylanması için, üçte dört oy gereklidir.

Devlet Duması’nda onaylanan bir kanun Konsey tarafından veto edilirse, iki meclis uzlaşı komitesi oluşturulmaktadır. Uzlaşılan doküman tekrar her iki meclisin onayına sunulmaktadır. Federasyon Konseyi’nin vetosu, Duma’nın üçte iki oyu ile kaldırılabilmektedir.

Komiteler

Anayasal mevzual komitesi

Adli ve hukuki işler komitesi

Savunma ve güvenlik komitesi

Bütçe komitesi

Finansal pazarlar ve para dolaşımı komitesi

Dış işleri komitesi

Bağımsız Devletler Topluluğu komitesi

Federal işler ve Bölgesel politikalar komitesi

Yerel hükûmet komitesi

Sosyal politikalar komitesi

Ekonomik politikalar, İş ve mülkiyet komitesi

Sanayi politikaları komitesi

Doğal kaynaklar ve çevre koruma komitesi

Gıda ve tarım politikaları komitesi

Bilim, kültür, eğitim, halk sağlığı ve ekoloji komitesi

Kuzey toprakları ve yerli azınlıklar komitesi

Geçerli emirler ve parlamento performans teşkilatı komisyonu

Federasyonun performansının sürekliliğini izleme komisyonu

Federasyon’un anayasal yetkilerinin uygulaması Konseyinin yolları ve düzenlenmesi komisyonu

Rusya Federasyonu Sayıştayı ile ilişkiler komisyonu

Gençlik ve spor komisyonu

Bilgi politikası komisyonu

Doğal tekeller komisyonu

Federasyon Konseyi başkanları

Vladimir Shumeyko  ( 13 Ocak 1994 – 23 Ocak 1996)

Yegor Stroyev (23 Ocak 1996 – 5 Aralık 2001)

Sergey Mironov (5 Aralık 2001 – 18 Mayıs 2011)

Alexasander Torshin (19 Mayıs – 21 Eylül 2011 (vekaleten)

Valentina Matviyenko  (21 Eylül 2011 – devam ediyor)

İlginizi çekebilir: Rusya Bayrağı, renkleri ve yüklenen anlam