Rusya’da pandemi sürecinde getirilen kısıtlamalardan biri de çalışma izinleri ve işçi vizelerinin askıya alınması oldu. Türkiye ile Rusya arasındaki uçuş yasakları kaldırılınca, vize başvuruları da yeniden başladı. Ancak eskisi gibi değil. Daha fazla onay ve imza ile…
Bu uygulama, burada evrakı olup, yaşayan ve ya vatandaşlık almış olan iş gücünün el üstünde tutulmasına yol açtı. Hatta firmaların bu tür kişileri, daha fazla para ile transfer etmesine neden oldu.
Bu konu ile ilgili, Rusya’da faaliyete bulunan Türk firmalarımızın vize işlemleri ile uğraşan departmanları ile görüştüm. Özellikle de en fazla iş gücü barındıran sektör biliyorsunuz; inşaat sektörü. Mühendisi, işçisi, muhasebesi, deposu, yemekhanesi ve bunlara bağlı olarak çalışan diğer tedarikçi firmalarımız var.
Türkiye ile uçuşlar başladığı anda başvuruların yeniden açıldığı duyuruldu. Duyuruldu duyurulmasına ama işleyiş öyle olmadı. Rusya’da kendisine göre haklı gerekçeler ile ek prosedürler getirdi. İşçi vizesi daha doğrusu vize almak için gerekli olan davetiyeye ulaşılmasına ek onaylar getirdi. Bu ek onaylar ve imzalar beraberinde süreci hem uzattı hem de zorlaştırdı
Eskisi gibi, artık öyle başvuru yapıp 21 iş gününde çıkan davetiye, tarihte kaldı. Artık hangi sektörde faaliyet gösteriliyorsa, o sektörün bağlı olduğu bakanlık ile uzun yazışmalar sonucunda alınan özel izinler ile, işçi vizeleri çıkartılabiliyor.
Getirilecek işçi Türk vatandaşı ise izin alınması ile sorun bitiyor. Türkiye ile Rusya arasında uçuşlar var. Uçağa binip gelebiliyorlar. Ancak en çok işçi, Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ülkelerinden oluyor ve o ülkelerin birçoğu ile henüz yasaklar kalkmış değil. BDT vatandaşları için ayrıca özel bir uçuş izni de almak gerekiyor ki o işçiler buraya getirtilebilsin.
Getirtmekle de iş bitmiyor tabi…
Bunun dışında çıkış ülkesinde test yapılması, Rusya’ya girdikten sonra iki hafta karantinada da kalmaları gerekiyor. İşçilerin bu arada çalışma patentleri ve ya çalışma izinleri alınıyor ve ancak ondan sonra iş başı yapabiliyorlar. Bir şantiyeye beş yüz işçi getiren firma için, bu işçilerin iş başı yapıncaya kadar yaklaşık üç hafta boyunca üretmeden çalışmadan barınması, yemesi ve içmesinin ne kadar büyük bir gider olduğunu varın siz hesaplayın. Anlayacağınız işlem öyle bir karmaşık hal aldı ki, durum sol kulağınızı sağ elinizle kaşıyor durumuna getirildi.
İşçi transferleri
Bu arada duyduğumda şaşırdığım ve ilk tepkimin “Şaka mı?” diye sormak olduğu bir durumun ortaya çıktığını gördüm. Rusya’da pandemiden önce bulunup çalışma izinleri olanların evrak işlemleri sorunsuz olarak yapılıp ülkede kalma ve çalışma süreleri çok kolay uzatılıyor. Ancak yukarıda da yazdığım gibi yeni gelecek olanların, Rusya’ya adım atması için çok uzun ve zor bir süreçten geçmesi gerekiyor. Bu durum, beraberinde Rusya’da mevcut çalışan kişileri, oturma ve ya yaşama izinleri olanları öyle bir kıymete bindirmiş durumda ki anlatamam. Firma yetkilileri bana, kendi şantiyeleri önünde işçileri, daha fazla maaşla ayartmaya çalışan başka firma yetkililerine karşı korumaya ve temasa geçmelerini engellemeye çalıştıklarını belirtti.
İşçi getirmek zor olunca, mevcut sistemin içindekileri kullanma zorunluluğu ve yeni alınan işlerin yürümesi için işçi gücü ihtiyacı, bu şekilde tuhaf bir biçimde giderilmeye çalışıyor. Bunu fark eden içiler de kendilerini ağırdan satmaya ve iş beğenmemeye başlamış durumda.
En basitinden firmaların kendi getirdiği işçiler değil, evrakları olup kendi imkanları ile çalışan BDT ülkesi vatandaşları için eskiden 90-110 Ruble arası olan çalışma ücretleri, 140-150 Ruble’ye yükseldi.
Bu sürecin ne kadar süreceğini bilmem ama herkese zarar verdiği ortada. İşçi de kendisine göre haklı. Sonuçta “Buraya para kazanmaya geldim” diyor.
Daha önce de yazmıştım, Rusya’da yaşayan ve firmalar tarafından mimli olan kişiler için bile iş imkanı çıkmış durumda. Ama bunların kendilerini temize çıkarma şansı öyle üç ay çalışıp diğeri daha fazla verdi oraya geçeyim şeklinde olmayacaktır.
