Avrupa, ilk zamanlarda önyargıyla baktığı Rus ve Çin aşılarına, tedarikte yaşanan sorunlar nedeniyle yönelmeye başladı.
Rusya ve Çin’in geliştirdiği yeni tip koronavirüs (COVID-19) aşılarına karşı başlarda ön yargılı yaklaşan Avrupa Birliği (AB) ülkeleri, tedarikte yaşanan sorunlar nedeniyle son dönemde bu aşılara sıcak bakmaya başladı.
Aşılara ılımlı yaklaşan ülkeler
Rusya ve Çin aşıları için daha önce anlaşma yapan Macaristan’ın yanı sıra Pfizer/BioNTech ve AstraZenaca aşılarının tedarikinde yaşanan sorunların ardından Avusturya, Fransa, İspanya, Çekya, Slovakya, İsveç ve İtalya da son dönemde bu iki ülkenin aşılarına ılımlı yaklaşım sergiledi.
Rusya’ya Sputnik V için kutlama
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Rusya ziyaretinde yaptığı açıklamada, “Sputnik V” aşısının etkinliğinin insanlık için iyi bir haber olduğunu belirtirken, Rusya’yı bu tıbbi başarısından dolayı kutladı.
Avrupa İlaç Ajansının (EMA) “Sputnik V” aşısını onaylaması temennisinde bulunan Borrell, bunun iyi bir haber olacağını, zira aşı kıtlığı ile karşı karşıya olduklarını ifade etti.
Macaristan’da hükümet, AB Komisyonunun COVID-19 aşısı tedariki konusunda çok yavaş hareket ettiğini savunarak, aşı tedariki için Çin ve Rusya ile görüşmelere başlayan ilk AB ülkesi oldu.
Macaristan Dışişleri ve Dış Ticaret Bakanı Peter Szijjarto, 22 Ocak’ta yaptığı açıklamada, ülkesinin Rusya’dan 2 milyon doz “Sputnik V” aşısı satın alımı konusunda anlaştığını ve sevkiyatın 90 gün içinde tamamlanacağını duyurdu. Rus aşısının 40 bin dozluk ilk partisi 2 Şubat’ta ülkeye ulaştı.
Szijjarto, 29 Ocak’ta yaptığı açıklamada ise 5 milyon doz COVID-19 aşısı alınması konusunda Çin’le de anlaşmaya vardıklarını ve tedarikin 4 parti olarak 4 ay içinde tamamlanmasının öngörüldüğünü ifade etti.
Macaristan Başbakanı Viktor Orban, 29 Ocak’ta yaptığı açıklamada, kendisinin Çin aşısına güvendiğini ve bundan dolayı bu aşıyı bekleyeceğini söyledi.
Yaklaşık 10 milyon nüfusa sahip Macaristan’da hükümet, toplamda 19,7 milyon doz aşı alımı için anlaşma yaptı.
Fransa “Sputnik V” aşısı hakkında görüşmek üzere Rusya’ya ekip gönderdi
Fransa’da da hükümetin yaz sonuna kadar halkın tamamını aşılama hedefine ulaşmak için Avrupa’da üretilen aşıların dışındaki aşılara kapıları kapatmadığı değerlendiriliyor.
Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, 3 Şubat’ta yaptığı açıklamada, aşı kampanyasının belirlenen ritimde ilerlediğini söyledi.
Fransızların diğer Avrupa ülkelerinde olduğu gibi yaz sonuna kadar aşı vurulabileceğini kaydeden Macron, “Sputnik V” aşısının Rus üretici tarafından pazarlama izni verilmediği sürece Fransa’da dağıtımının mümkün olmadığını aktardı.
Macron, birkaç hafta önce “Sputnik V” aşısı hakkında yetkililerle görüşmek için Rusya’ya bir ekip gönderdiğini ve bu görüşmelerin olumlu geçtiğini de belirtti.
Fransız lider, bazı çalışmaların bu aşının yüzde 91 oranında etkili olduğunu gösterdiğini de kaydetti.
Fransa’da halen Pfizer/BioNTech, Moderna ve AstraZeneca aşıları uygulanıyor.
İsveç’ten Rus Sputnik V aşısına yeşil ışık
AB üyesi İsveç de Rusya tarafından geliştirilen “Sputnik V” aşısının ülkede kullanımı için yeşil ışık yaktı.
İsveç Aşı Koordinatörü Richard Bergström, “Sputnik V” aşısının İsveç’te kullanılabileceğini ve konuyla ilgili gerekli değerlendirmelerin yapılmaya devam ettiğini belirterek, “Sputnik V kısa süre önce büyük ölçekli 3. aşama çalışmasında iyi bir güvenlik profiliyle birlikte yüzde 91,6 verimlilik gösterdi. 20 binden fazla katılımcıya dayanan ara sonuçlar, prestijli bilimsel dergi The Lancet’te yayınlandı.” dedi.
İtalya’dan Çin aşısına olumlu yaklaşım
İtalya İlaç Ajansı (AIFA) Genel Müdürü Nicola Magrini, 13 Ocak’ta yaptığı açıklamada, COVID-19’a karşı Çin’in geliştirdiği “Sinovac” aşısının Avrupa için muhtemel aşı adayı olabileceğini söyledi.
Magrini, Radio24’e yaptığı açıklamada, EMA’nın yakında Çin aşısını inceleyebileceğine işaret ederek, “Çin aşısının, Avrupa’nın değerlendirmesine tabi tutulması muhtemeldir. Gerekli titizlikle testleri geçmesi durumunda başka bir aday aşı olabilir.” ifadelerini kullandı.
Bu konuda rekabeti memnuniyetle karşılayacaklarının altını çizen Margini, böyle bir şeyin gerçeğe dönüşmesi halinde bunun hem Çin hem de Avrupa için ilginç bir mekanizma olacağını vurguladı.
Roma’daki Lazzaro Spallanzani Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü Başhekimi Prof. Dr. Francesco Vaia, Yabancı Basın Derneğinin çevrim içi basın toplantısında yaptığı açıklamada, Rus ve Çin aşılarının Avrupa’da kullanımıyla ilgili bir soruya cevap olarak her aşıdan faydalanılması gerektiğini, neticede bu aşıların insanlığın iyiliği için olduğunun altını çizdi.
Avusturya’dan Rusya ve Çin aşılarına test talebi geldi
Avusturya Başbakanı Sebastian Kurz ise EMA’nın Rusya ve Çin’in geliştirdiği aşıları onaylamak için testten geçirmesi çağrısında bulundu.
COVID-19 aşılarının güvenilir, etkili ve hızlı ulaşılabilir olmasının önemine işaret ederek, aşı konusunun jeopolitik bir çekişmenin dışında tutulması gerektiğini savunan Kurz, Rus ve Çin aşılarının AB’den gerekli izinleri alması durumunda ülkesinde de üretilmesi için girişimde bulunacaklarını söyledi.
Slovakya Sağlık Bakanı Marek Krajci de ülkesinin Rusya’nın Kovid-19’a karşı ürettiği “Sputnik V” aşısı satın almak istediğini söyledi. Krajci, EMA tarafından henüz onaylanmamış olan bu aşının kullanımına izin verebileceklerini dile getirdi.
Çekya Cumhurbaşkanı Milos Zeman da Çek Radyosuna yaptığı açıklamada, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’den “Sputnik V” aşısının ülkesine gönderilmesi yönünde talepte bulunacağını kaydetti.
İspanya: Rusya ve Çin aşı diplomasisinde ağırlığını koydu, AB başarısız kaldı
İspanyol basını ise COVI-19’da aşı üretimi ve dağıtımıyla ilgili yayımladığı haber ve makalelerde “Rusya ve Çin aşı diplomasisinde ağırlığını koyduğu ve AB’nin başarısız kaldığı” görüşünü ön plana çıkardı.
AB’nin COVID-19 aşılarında tamamen EMA’nın onayına bağlı kaldığı ve bu yüzden ciddi gecikmeler yaşandığı vurgulanırken, ikili anlaşmalarla aşılarını pazarlayan Rusya ve Çin’in “jeopolitik çıkarların ticari çıkarların önüne geçtiğini gösterdiği” yorumu yapıldı.
“La Vanguardia” gazetesinde yayımlanan bir uzman yorumunda “Napolyon, Cengiz Han ve Büyük İskender bugün mezardan çıksalar ilk yapacakları iş bilim insanlarını çalıştırmak olur.” ifadesi kullanılırken, şu değerlendirmelere de yer verildi:
“Aşı alan ülkelerin Rusya veya Çin’e özel bir hayranlıkları yok. Hatta mümkün olsa çoğu AB ile anlaşmayı tercih edebilir. Ama aşı ulaşımına hemen ulaşmayı garanti etmeleri gerekir. Rusya ve Çin istediği ülkeye aşı satabilir veya bağışlayabilir. Çünkü ne ABD ne İngiltere ne de AB bu düzeyde.”
Öte yandan, İspanya’da AstraZeneca aşısının 65 yaş üzerine kullanımı konusunda da ciddi bir tartışma başladı. AstraZeneca’dan ilk aşamada bu hafta 196 bin 800 doz aşı alan İspanya’da, bu aşının sadece 18 ila 55 yaşlarına yapılmasına izin verilirken, halk arasında bu aşıyı yaptırmakla ilgili endişelerin olduğu ifade ediliyor.
