Rusya’da kriz sırasında, sigorta ürünlerinin satışı yüzde 25 arttı.
Merkez Bankası’nın kesintiye uğrattığı sigorta ürünlerinin satışı tekrar yükselişe geçti.
2020 yılında, banka ve sigorta şirketleri tarafından sunulan birikimli hayat sigortası ürünlerine ödenen primler dörtte bir arttı. Aynı zamanda geleceğe yatırım olanağı içeren bu ürünlerin satışları, düşen mevduat oranları karşısında piyasayı büyüten faktörlerden biri haline geldi.
Krize ve salgına rağmen, 2020’de sigorta şirketlerinin temel göstergeleri iyileşti
Rusya Merkez Bankası’nın hazırladığı raporda, birikimli hayat sigortasına başvuranlardan toplanan toplam prim miktarı, 2019’a göre yüzde 4,1 artarak 1,5 trilyon rubleyi aştı. 2019’da primlerdeki artış yüzde 0 olarak kaydedilmişti.
Merkez Bankası, geçtiğimiz yıl sigorta şirketlerinin satışlarındaki büyümenin itici güçlerinden birinin birikimli hayat sigortası olduğunu belirtti. Özellikle Prim İadeli Hayat Sigortası ürünlerinin ileride ek gelire sahip olmak isteyenlerin ilgisini çektiğine vurgu yapıldı.
Banka uzmanlarına göre, mevduat oranlarının düşmesinden dolayı, vatandaşların aktif olarak alternatif, potansiyel karlılığı bulunan yatırım araçları aramaya başladığı, bankaların da birikimli hayat sigortası ürünlerini başarılı bir şekilde satmasına yol açıyor. Bunun sonucunda 2020 yılında, birikimli hayat sigortası prim ödemelerinin hacmi dörtte bir artarak 136,9 milyar rubleye ulaştığı hesaplandı.
Rusya Merkez Bankası’ndan yapılan açıklamada, birikimli hayat sigortası satışlarındaki artışın, yatırımlı hayat sigortası ürünlerine olan talebin azalmasından kaynaklandığı belirtildi.
Ayrıca diğer ürünlere göre daha karmaşık olan yatırımlı hayat sigortası, Merkez bankası tarafından daha katı bir şekilde denetleniyor. 2019’da Merkez Bankasının yatırımlı hayat sigortaları satışlarına getirdiği katı mevzuat esasları bulunuyor.
Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Sergei Shvetsov gazetecilere yaptığı açıklamada, Rusya’daki yatırımlı hayat sigortası ürünlerini “bulanık ürün” olarak nitelendirmişti. Shevtsov,“ Bu ürünü sunan sigorta şirketleri genç ve henüz güvenilir sicile sahip değil ama müşterilerini aldatarak yanlış beklentiler yaratıyorlar.” açıklamasında bulunmuştu.
Öte yandan 2020’nin sonunda, yatırımlı hayat sigortası prim ödemeleri hacmi yüzde 7,4 düşüşle 182,9 milyar ruble azaldı.
Birikimli hayat sigortası (NSJ) ve yatırımlı hayat sigortası (ISJ) arasındaki üç fark
NKR sigorta şirketlerinin derecelendirme müdürü Yevgeny Sharapov, Rus mevzuatında yatırımlı ve birikimli hayat sigortası ürünlerinin net bir tanımının bulunmadığını ifade etti.
“Sigortacılar, bir profesyonelin bile anlamakta zorlanacağı ürünleri oluşturabilir.” diyen Sharapov, yine de ürünlerin farklı olduğunu vurguladı. Sharapov’a göre farklılıklar şöyle;
–Müşteri tarafından prim ödeme prosedürü: Yatırımlı hayat sigortasına tek seferde prim ödenerek sahip olunuyor. Birikimli hayat sigortası ise aylık, üç aylık veya yıllık prim ödemesi ile gerçekleştirilebiliyor.
–Sigorta sözleşme süreleri: Rusya’da yatırımlı hayat sigortası sözleşmeleri genellikle üç ila yedi yıl arasında imzalanır. Birikimli hayat sigortası ise, 20-25 yıla kadar süren daha uzun vadeli bir ürün. Bununla birlikte Rusya’da sunulan ürünler arasında geçerlilik süresi beş yıl veya daha fazla olan ürün örnekleri var.
–Yatırım bileşeni ve müşteri riskleri: Yatırımlı hayat sigortası sözleşmesi uyarınca, şirket, sigorta süresi sonunda müşterisinin yatırdığı para miktarından daha az olmamak kaydıyla ödeme yapmak zorunda. Yatırılan primin bir kısmı şirketin yatırımı için kullanılır. Getirisi müşteri tarafından seçilen şartlara bağlı, gelir garanti edilmez.
Sharapov, genel olarak yatırımlı hayat sigortasını, ana paranın sözde korumasına sahip bir yatırım ürünü olarak gördüğünü de belirtti. Birikimli hayat sigortası kapsamında, müşteri tarafından yatırılan primlerin bir kısmı şirketin takdirine göre değerlendirilir. Bu ürünün sözleşmesi yapılırken, taraflar poliçenin bitiminde veya sigortalının ölümü halinde ödenmesi garanti edilecek tutarı belirler diyen Sharapov, “Bu daha çok bir sigorta şirketinin garantili getirisine benziyor.” dedi.
Merkez Bankası, sigorta şirketlerini takibini sürdürüyor
Öte yandan birikimli hayat sigortalarındaki büyüme, Rusya Merkez Bankası için bir endişe kaynağı olmaya devam ediyor.
Merkez Bankası uzmanları, geçen yıl bankaların müşterilerine hayat sigortasıyla birlikte sundukları daha cazip faizli mevduat ürünlerinin karmaşık olmaya devam ettiğini belirtti.
Uzmanlar, bu tür mevduatların, Mevduat Sigorta Fonu (ACB) tarafından sigorta kapsamı dışında olmasından dolayı risk içerdiği, aynı zamanda vade sonu gelirlerin de garanti edilmediğini ifade etti.
Bu ürünlere başvuran müşterilerin neredeyse dörtte üçünden şikayet aldıklarını da vurgulayan Merkez Bankası uzmanları, benzer hayat sigortası ürünlerinde mevzuatı değiştirmek için çalışmalarını sürdürüyor.
Merkez Bankası Başkanı Elvira Nabiullina yaptığı açıklamada, yatırımlı hayat sigortası ürünlerinin, Ruslar için bir hayal kırıklığı olduğunu söyledi.
Bir yıldan üç yıla kadar yüzde 7 mevduat faiz oranıyla sunulan ve Ocak-Eylül 2020’de sona eren üç yıllık sigorta poliçelerinin ortalama getirisinin oranı yıllık yüzde 4,2’ye ulaştığını ifade eden Nabiullina, bu ürünlerin neredeyse üçte birinin (yüzde 32) sıfır karlılık gösterdiğini, yüzde 18’inin de 0 ile yüzde 1 getirisi olduğunu vurguladı.
ACRA sigorta şirketleri Başkanı Aleksey Bredikhin ise, borsada spekülasyonlarından uzak sıradan vatandaşlar için birikimli hayat sigortalı mevduat ürünlerinin daha anlaşılır bir yatırım aracı olduğunu ifade etti.
Bu ürünlerin büyüme oranlarını tahmin etmenin zor olduğunu belirten Bredikhin, “Düşük sabit faiz oranları yüzünden banka mevduatlarına olan ilgi düşmeye devam ediyor. Bu durumda cazip faiz oranlarıyla hayat sigortalı mevduat alternatifleri daha cazip geliyor.” dedi.
Aleksey Bredikhin, bununla birlikte Merkez Bankası’nın düzenlediği sigorta mevzuatlarındaki kısıtlamaların, bu ürünlerin cazibesini olumsuz olarak etkileyeceğini vurguladı.
NKR sigorta şirketlerinin derecelendirme müdürü Yevgeny Sharapov, yakında pazar türbülansı olabileceğini kabul ediyor. Ona göre, Merkez Bankası’nın vatandaşları koruma amaçlı mevcut önerileri, piyasayı çökertebilir.
Sharapov, yine de bu durumun gerçekleşeceğine inanmadığını, büyük olasılıkla, banka ve sigorta şirketlerinin, ürünlerini müşteri odaklı hale getireceğini tahmin ettiğini iletti.
Sigortacılar ne kazandı ve ne kaybetti?
Rusya’da düşük faiz oranlarına karşı, hayat ve sağlık sigortası ürünlerinde olumlu dinamikler gözlemlendi. Hayat sigortası poliçelerine ödenen prim hacmi 94,5 milyar ruble, kaza ve hastalıklara karşı sigorta primleri de 202,4 milyar ruble olarak gerçekleşti.
Gönüllü Sağlık Sigortası (DMS), kriz yılında bir durgunluk yaşadı. 2019’daki hızlı büyümenin ardından, geçen yıl toplam prim ödemeleri yüzde 2 bir başka deyiş ile 177,1 milyar ruble düştü.
Merkez Bankası raporlarında, krizin sürecinde birçok şirket, gönüllü sağlık sigortası için ayırdıkları bütçeleri kısmaya başlarken, müşterilerin de ek sağlık sigortalarına ilgisi azaldı. 2020 yılında yeni bireysel DMS poliçe sayısı yüzde 42,6 oranında azalırken, kurumsal DMS poliçe satışları da yüzde 7,7 düştü.
Öte yandan 2020’de zorunlu trafik sigortası (OSAGO) pazarı büyümeye başladı. Prim hacimleri yüzde 3 artışla 220,3 milyar rubleye ulaştı. Aynı zamanda artan ortalama sigorta primi ücretleriyle (5,5 bin ruble) birlikte sigorta şirketlerinin ödeme limitleri de yaklaşık yüzde 3,1 arttı.
Geçen yılın sonunda, Rus sigorta şirketlerinin karı 247,5 milyar ruble olarak gerçekleşti. Aynı zamanda sigorta sektörünün yüzde 84’lük oranı, kar kaydetti. 2019’da ise sigorta sektöründeki büyüme oranları yüzde 0,04 ile sembolik olarak kalmıştı.
