Rusya Sayıştay’ı, 2020 yılı yürütülen çalışmalarla ilgili hazırladığı raporda, Rusya’nın 2018’de meydana gelen akaryakıt krizinin tekrarlanma riskiyle karşı karşıya kalabileceğini bildirdi.
Mayıs 2018’de akaryakıt fiyatlarında meydana gelen artışın hükümeti acil durum önlemleri almaya zorladığının hatırlatıldığı raporda, mevcut koşullarda meydana gelen akaryakıt perakende fiyatlarındaki sürekli artışın sonucunda da sosyal gerilimin ortaya çıkma riski bulunduğu ifade edildi.
Raporla ilgili yorum yapan Enerji Bakanlığı, benzin ve motorin perakende fiyatlarının artışını sınırlama çalışmalarının devam ettiği, aynı zamanda arzlarda düşüş görülen bölgelere akaryakıt sağlamak için bir dizi adım attıklarını açıkladı.
Sayıştay raporu, ayrıca 2018 yılında devlet tarafından akaryakıt fiyatlarını dengelemek için geliştirilen sistemin, petrol fiyatlarındaki dalgalanmalara rağmen iç pazardaki maliyetine yansımasını en aza indirerek önemli bir rol oynamaya devam ettiğini kaydetti.
Enerji Bakanlığı, geçen yıl akaryakıt istasyonlarındaki fiyatların enflasyona uygun seviyede sınırlanması önlemleri sayesinde, özellikle AI-92 oktan benzinin perakende fiyatının enflasyon oranlarının yüzde 4,9 ‘u gördüğü dönemlerde sadece yüzde 2,2-2,5 oranında arttığını hatırlattı.
Enerji ve Maliye bakanlıkları, akaryakıt pazarının değişen koşullarına cevap verebilmek için akaryakıt fiyatlarını düzenlemek adına yeni mevzuat koşulları üzerinde çalışıyor. Başbakan yardımcısı Aleksandr Novak, mevzuattaki yeniliklerin 1 Mayıs’ta yürürlüğe gireceğini, 2021 itibariyle bu mevzuatın sadece benzin fiyatlarına, 2022’de ise dizel yakıt fiyatlarına uygulanacağını bildirdi. Hükümetin aynı zamanda akaryakıt piyasasındaki durumu sabitlemek için petrol rafinerilerinin üretimi artırması talimatı da bulunuyor. Mart ayından bu yana, akaryakıt borsasında petrol ürünleri satış standartları da artırıldı. Buna göre benzin satışları aylık üretim hacminin yüzde 11’si oranında artırıldı. Üretim hacmine göre dizel satışı yüzde 7,5’e yükselirken, sıvılaştırılmış hidrokarbon gazları (LPG) yüzde 7,5’e çıkartıldı.
Geçtiğimiz cuma günü, St. Petersburg Uluslararası Hammadde Ticaret Borsası’nda AI-92 oktan benzinin ortalama fiyatı artışı, 2018’den bu yana rekor bir değere ulaştı. Moskova Akaryakıt Birliği’ne göre, başkentteki benzin istasyonlarındaki ortalama benzin fiyatları art arda 13 haftadır yükselmeye devam ediyor. 9-15 Mart arasındaki dönemde ortalama satış fiyatı en çok artan AI-98 oktan benzin olarak gözlemlendi. Akaryakıt istasyonlarında 98 oktan benzin fiyatları dokuz kopeek artışla litre başına 55,92 rubleye ulaştı.
Petrolde amortisman uygulaması nedir
Devletin özellikle iç pazarda akaryakıt satış fiyatlarını dengelemek için yürürlüğe koyduğu amortisman uygulaması sistemi, 2019’dan itibaren geçerliliğini koruyor. Bu sistemle Rusya’daki motor yakıtlarının (benzin, dizel yakıt) fiyatlarının sabit bir seviyede tutulması amaçlanıyor. Rus Ural marka petrolün düşük ihracat fiyatlarında, iç pazardaki satışlardan büyük kar elde eden yerli petrol şirketleri, kar oranlarının bir bölümünü devletle paylaşmak zorunda. Fakat petrol ihracat fiyatları yüksek ise, devlet petrol şirketlerine ülke içindeki satışlarında benzin ve motorin fiyatlarını yükseltmemesi için ortaya çıkan fiyat farkını telafi ederek ödeme yapıyor. Maliye Bakanlığı, devam eden bu uygulama sayesinde geçtiğimiz yılın mart ayında petrol şirketlerinin hazine bütçesine yaklaşık 10,5 milyar ruble kazandırdığını açıklanmıştı.
