Moskova, en temiz havaya sahip olan dünya kentleri arasında 2020 dünya sıralamasında Paris, Viyana ve Berlin’i geçerek en iyi 30 başkent listesine girmeyi başardı.
Moskova Belediyesi resmi sitesinden yapılan açıklamaya göre, dünyanın farklı şehirlerinde PM2.5 kirliliğini ölçen IQAir Hava Kalitesi İzleme İstasyonlarından alınan verilere dayanan listede 92 dünya kenti bulunuyor.
Geçen yıl, en yüksek ortalama yıllık PM2.5 oranlarının Doğu, Güneydoğu ve Güney Asya’daki şehirlerde görüldüğünün kaydedildiğini belirten Moskova Belediyesi yetkilileri, en yüksek PM2.5 oranlarına sahip dünya kentlerinin Delhi, Dakka ve Ulan Batur olduğunu ifade etti.
Yapılan ölçümlere göre, Moskova’daki hava kirlilik seviyelerinin Sofya, Belgrad, Priştine, Kiev, Atina ve Varşova’dakinden 1,5 ila 2,6 kat daha düşük olduğunu gösterdi. Aynı zamanda Moskova’nın hava kirliliği seviyesinin Roma’da ölçülen kirlilik seviyesinden yüzde 22 daha düşük, Paris’ten ise yüzde 11 daha düşük olduğu gözlemlendi.
Moskova Belediyesi yetkililerinin açıklamalarına göre, 2013 yılından bu yana başkent bölgesinin atmosferinde kirliliğe yol açan PM2.5 ince partikül içeriğinde bir buçuk kat azalma meydana geldi. Buna ek olarak başkentte 2010 yılında, karbon monoksit oranlarında 2,7 kat azalma kaydedilirken, azot dioksit oranlarında 1,3 kat, azot oksit oranlarında 2,5 kat ve kükürt dioksit oranlarında da 1,7 kat azalma gözlemlendiği belirtildi. Bununla birlikte Moskova atmosferindeki PM10 oranlarında da 1,5 kat azalmanın görüldüğü eklendi.
PM10 ve PM2.5 nedir?
Partikül madde (PM), atmosferde veya bir gaz kütlesinde 0,0002 μm molekülden büyük ve 500 μm’den küçük katı veya sıvı halde bulunan, elementel ve organik karbon, amonyum, nitrat, sülfat, mineral toz, iz elementler ve suyun kompleks bir karışımıdır. Partikül maddeler boyutlarına göre isimlendirilirler. 2,5 µm’den küçük partiküller (PM2.5), 10 µm’nin altındaki partiküller (PM10) olarak adlandırılır. Parçacık ne kadar küçülürse, solunum sistemine sirayeti de o denli artar.
Hava ile solunan partiküller solunum sisteminin savunma mekanizmasını bozar ve hücresel boyutta hasarlara neden olur. Nemli ve sıcak akciğer alveollerinde kimyasal olarak çözülüp hidrolize olarak kana geçebilirler. Böylece solunum sisteminin ardından, dolaşım sistemine karışan çeşitli zehirli maddeler, hedef seçtikleri diğer organlara kadar ulaşırlar.
Solunabilir partiküler maddeler (PM10 ve PM2,5 vb.), doğal veya insan faaliyeti kökenli olabilir. İnsan faaliyeti kökenli kaynaklar çimento fabrikaları, termik santraller, metal endüstrileri ve inşaat faaliyetleri, madencilik, taşıtlardan kaynaklanan tozlar, kömür ve petrol türevlerinin yanması sonucu oluşan uçucu küller, tarımsal aktivitelerle atmosfere karışan partiküllerdir.
