Rusya’nın en büyük bankası olarak kabul edilen Sberbank’ın başkanı German Gref, yakın zamanda açıklanan ABD yaptırımlarının Rusya ekonomisi üzerindeki sonuçlarını değerlendirdi.
Yeni açıklanan ABD yaptırımlarının Rus ekonomisi için ciddi sonuçları olmayacağına inanan German Gref, Rusya’nın devlet borcuna uygulanan yaptırımları işaret ederek, “Bunun bizim için ciddi sorunlar yaratacağını sanmıyorum. Rusya, borçlanma programını her zaman kapasitesine ve dış risklere göre planlamıştı.” ifadelerini kullandı.
Rusya’nın yaptırımlar nedeniyle oluşan baskılara hızla adapte olmayı öğrendiğini de sözlerine ekleyen Gref, açıklanan yaptırımların sadece yeni borca karşı uygulandığını da hatırlattı.
ABD mantıklı davrandı
“Sadece yeni borca yaptırım, oldukça mantıklı bir hamleydi.” diyen Sberbank Başkanı, aksi takdirde piyasalarda büyük bir panik olacağını ve yabancı yatırımcıları hisselerinin tamamını satıp ülkeyi terk edebileceğini ifade etti.
15 Nisan itibariyle ABD Başkanı Joe Biden, Rusya için yeni yaptırım uygulamasını imzalamıştı.
ABD Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan ve Rusya devlet tahvillerinin satın alımını da yasaklayan yaptırım kararı ile, Rusya’dan 32 bireye ve tüzel kişiye yaptırım uygulaması gelirken, 6 Rus teknoloji şirketi de yaptırımlara dahil edildi.
ABD seçimlerine müdahale ettikleri şüphesiyle yaptırım uygulandığını belirten Washington Basın Servisi, aynı zamanda 10 Rus diplomatın da sınır dışı edilmesinin kararlaştırıldığını bildirdi.
Yaptırımların ilk etkileri neler?
ABD yönetiminin yeni yaptırımlarla, sadece birincil piyasadan Rus devlet tahvili alımlarını yasaklaması, ekonomistler tarafından iyimserlikle karşılanırken, Rus rublesinin değer kazanmasına neden oldu.
ABD Hazine Bakanlığı, dün yaptığı açıklamayla, Rusya’nın “saldırgan ve zararlı” faaliyetlerini hedef alan bazı yaptırım kararlarının alındığını duyurdu.
Yaptırımlar kapsamında bazı Rus şirketleri “kara listeye” alınırken, 10 Rus diplomat sınır dışı edildi ve Rus devlet borcu piyasasına çeşitli sınırlamalar getirildi.
Yeni yaptırımlara göre, ABD finans kuruluşlarının 14 Haziran’dan itibaren Rusya Maliye Bakanlığı, Rusya Merkez Bankası ve Rusya Ulusal Varlık Fonu tarafından ihraç edilen tahviller için birincil piyasalara erişim yasaklandı.
Kararın açıklanmasının ardından, yalnızca birincil piyasadaki Rus devlet tahvili alımlarının hedef alınması nedeniyle dolar/ruble paritesi yüzde 0,8 azalarak 76,5 seviyesine, avro/ruble paritesi de yüzde 0,6 azalışla 91,6’ya geriledi.
Rusya’dan tepki ve bazı önlemler
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, ABD’nin ülkesine yönelik yeni yaptırım uygulama kararına cevap vereceklerini belirterek, “ABD’nin benzer agresif davranışları kararlı şekilde karşılık görecek.” dedi.
Rusya Maliye Bakanlığı ise piyasalarda dalgalanmalara neden olan karara ilişkin yaptığı açıklamada, bu yılki borçlanma planını 875 milyar ruble düzeyinde düşürme kararının alındığını ve ruble cinsinden tahvillere (OFZ) yönelik planlarında daha esnek olunacağını duyurdu.
Rus devlet bankaları Sberbank ve VTB de yaptıkları açıklamalarda, gerekmesi halinde yabancı yatırımcıların yerini alacak ve Rusya Maliye Bakanlığı nezdinde oluşabilecek bütçe boşluklarını kapatmak için kullanılan OFZ tahvillerine destek verileceğini bildirdiler.
Rus ekonomisinde sınırlı etki beklentisi
Yaptırımların Rus ekonomisine etkisini AA muhabirine değerlendiren Rus Ulusal Ekonomi Başkanlık Akademisi Finans Mühendisliği Kürsüsü Başkanı ve eski Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Konstantin Korishchenko, yaptırımlar nedeniyle Rus bütçesinde herhangi bir sorun yaşanmayacağını söyledi.
ABD yönetimi tarafından Rus kamu borcuna yönelik yaptırımların, sadece birincil piyasalara yönelik şekillendirildiğini anlatan Korishchenko, “Bu aslında, marjı cebe indirmek için birincil piyasaya erişimlerini kullanacak olanlar için bir tür hediyedir.” yorumunda bulundu.
ING Rusya’nın Başekonomisti Dmitriy Dolgin de paylaştığı notta, yaptırımların ikincil piyasaları kapsamadığı için “idare edilebilir” olduğu yorumunda bulundu.
Rusya’nın kamu borcunun gayri safi yurtiçi hasılaya oranının yüzde 20 gibi düşük bir seviyede olduğuna işaret eden Dolgin, “Temel olarak, yeni OFZ’lere yabancı katılım yasağı, devlet borcu düşük olduğundan Rusya’nın finansal istikrarı için bir tehdit oluşturmamaktadır. Yaptırımlar neticesinde öncül satışlar olabilir, fakat yaptırımlar ikincil piyasaları kapsamadığı için etkisi idare edilebilir.” ifadesini kullandı.
Söz konusu yaptırımlar nedeniyle, Rusya Merkez Bankası tarafından faizin artırılma ihtimalini ise düşük gördüklerini kaydeden Dolgin, “Daha yüksek faiz oranı, yerleşikler için rublenin cazibesini artırmayacaktır. Bununla birlikte, rublenin keskin bir şekilde değer kaybetmesi ve bunun da daha yüksek enflasyonist beklentilere yol açması durumunda, daha yüksek bir faiz oranı tetiklenebilir.” değerlendirmesinde bulundu.
