Rusya Merkez Bankası, 28 Ocak 2019 tarihinde devreye aldığı Hızlı Ödeme Sistemi (SBP) üzerindeki tarifeleri 1Kasım itibariyle değiştireceğini duyurdu.

1 Kasım’dan itibaren bireylerin banka hesabından SBP üzerinden başka özel bir hesaba ayda 100 bin rubleye kadar para transferi için maksimum komisyonun sıfıra eşit olacağını bildiren Merkez Bankası, aylık 100 bin ruble kotası geçildiğinde ise para transferlerinde transfer tutarının yüzde 0,5 oranında komisyon olacağını, ancak toplam komisyon tutarının bin 500 rubleyi geçmeyeceğini vurguladı.

Bireyler arasında olduğu gibi SBP yoluyla yapılan transfer şartlarının finansal platformlar üzerinden işlemlerde de aynı olacağının ifade edildiği Merkez Bankası açıklamasında, tutarların ne olursa olsun hesaplardan ücretsiz olarak çekilmesinin mümkün olacağı da eklendi.

Rusya Merkez Bankası Ulusal Ödeme Sistemi Departmanı Direktörü Alla Bakina, finansal piyasa sisteminde işlem yapan vatandaşların SBP aracılığıyla gerçekleştirdiği para transferlerinin kullanılabilirliğini genişletmek için yeni tarife kararı alındığını vurgularken, “Kabul edilen tarifeler, SBP’de aynı zamanda bireylerin farklı bankalardaki hesapları arasında para transferlerindeki komisyon oranlarını da kapsıyor” ifadelerini kullandı.

Merkez Bankası, 1 Ekim 2021’den itibaren bireylerden şirket, bireysel girişimci ve serbest meslek sahiplerine yapılan para transferlerinde komisyonları değiştirdiğini açıklamıştı.

Buna göre bireylerden tüzel kişilere para transferlerinde 125 rubleyi geçmeyen işlemlerde 5 kopeek,6 bin ile 600 bin rubleye kadar işlemlerde ise 3 ruble komisyon tutarı olacağı açıklanmıştı.

Aynı zamanda devlet kurumlarına yapılan ödemelerde SBP üzerinden para transferi komisyonlarını iptal eden Merkez Bankası, Hızlı Ödeme Sistemi’nde yeni bir hizmet başlatarak farklı müşteri hesapları arasında komisyonsuz para transferi hizmetini duyurmuştu.

Hızlı Ödeme Sistemi kapsamında, banka müşterilerinin kendi hesaplarından bir tanesine aynı anda birden fazla hesabından para aktarabilmelerini sağlayan yeni bir havale hizmeti devreye sokan Rusya Merkez Bankası, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Yeni hizmet, vatandaşların kendi hesaplarından transferler için para talep etmelerine izin verecek. Bir hesapta belirli bir miktar toplanması gerekiyorsa SBP üzerinden tüm farklı hesaplardan bir hesaba ücretsiz para transferi yapılabilecek. Bu uygulamayı kullanmak için bireylerin banka uygulamasında Hızlı Ödeme Sistemi (SBP) penceresini açması ve farklı hesaplardan gerekli tutarlar için tek pencerede talepte bulunması yeterli olacak” ifadelerini kullanmıştı.

Şu anda Rusya’da Merkez Bankası tarafından belirlenen sistemik olarak önemli 12 kredi kuruluşu faaliyet göstermektedir.

Unicredit Bank, Gazprombank, Sovcombank, VTB, Alfa-Bank, Sberbank, Moskova Kredit Bank (MKB) Otkritie Bank, Rosbank, Promsvyazbank, Raiffeisenbank ve Rosselkhozbank’ın bulunduğu 12 stratejik bankada SBP üzerinden duyurulan hizmetlerin başladığı belirtilirken, SBP üzerinden ilk me2me transferlerinin Tinkoff Bank ve Russkiy Standard Bank arasında gerçekleştirildiği de iki bankanın basın servisleri tarafından duyurulmuştu.

Merkez Bankası’nın geliştirdiği Hızlı Ödeme Sistemi, 28 Ocak 2019 tarihinde devreye alınmış, başlangıçta gönderenin veya alıcının hesaplarının açıldığı bankadan bağımsız olarak, bireylerin cep telefonu numarasıyla kendilerine veya diğer kişilere para transferi yapmalarına izin veriyordu. Merkez Bankası, SBP’yi piyasada ilk telefon numarası üzerinden para transfer sistemini başlatan ve bu alanda tekel olan Sberbank’a rakip olarak yaratmıştı.

Daha sonra 2 Temmuz 2021 itibariyle Hızlı Ödeme Sistemi’nde tüzel kişiler ile gerçek kişiler arasındaki para transferleri de başlamıştı.

Ağustosta Rusya Merkez Bankası tarafından yapılan açıklamada, bu yılın ilk yarısında Rus vatandaşlarının Hızlı Ödeme Sistemi (SBP) üzerinden yaptığı para transfer hacminin 1,6 trilyon rubleyi bulduğu bildirilmişti.

Bu yılın ilk yarısında telefon numarası kullanılarak SBP üzerinden 275 milyon para transferi yapılan Rusya’da, aynı zamanda bu transferlerin neredeyse yarısının vatandaşların farklı banka hesaplarından kendilerine yaptığı para transferi olduğu da aktarıldı.

Rusya Merkez Bankası’nın Basın Servisi tarafından yapılan açıklamada, bu yıl banka tarafından yaratılan sistem üzerinden 30 milyondan fazla vatandaşın en az bir kez para gönderdiği belirtilirken, para transferi sayılarının 2020 ilk yarısına göre beş kat daha fazla olduğu da vurgulandı.

Rusya’da faaliyet gösteren Raiffeisenbank temsilcileri, telefon numarası üzerinden para transfer hacimlerinde büyük artış gözlemlendiğini doğrularken, aynı zamanda banka müşterilerinin aynı bankada veya farklı bankadaki kendi hesaplarına sistem üzerinden yaptığı para transferlerinin (Me2Me) en popüler transfer şekli olduğunu da ifade ediyor.

Rusya’da ortalama bir Rus vatandaşının iki farklı bankanın müşterisi olduğunun altını çizen uzmanlar, farklı banka kartları arasında periyodik olarak kendilerine para transfer yaptıklarını belirtti.

Rusya Merkez Bankası tarafından düzenlenen ödeme sistemi, neredeyse tüm Rus bankalarının müşterilerinin SBP üzerinden günlük en fazla 150 bin ruble limitle para transferi yapmalarına imkan verirken, bu limite kadar yapılan para transferlerinde komisyon alınmıyor.

Aylık toplam para transferi hacimlerinin 150 bin rubleyi geçmesi durumunda, aynı ay içerisinde yapılan her para transferinin yüzde 0,5’ine denk gelen komisyon alınırken, bir seferde 600 bin rubleden fazla para gönderimine ise izin verilmiyor.

Rusya’daki ödeme sistemleri, komisyon düşürme yarışına girdi

Eylül ayında merkezi Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) bulunan çok uluslu finansal hizmetler şirketi Visa, Rusya’da düşük ortalama fatura oranlarına sahip küçük fast food işletmeleri için bankalar arası komisyon oranını yarıya indirerek büyük fast food işletmelerine sunduğu komisyon oranına eşitlediğini bildirmişti.

Daha önce normal Visa kartları için yüzde 0,95, premium Visa kartları için ise yüzde 2,35 oranlarında bankalar arası komisyon alan Visa, yeni uygulamasıyla küçük yemek işletmelerinde faturanın 500 rubleyi geçmemesi durumunda komisyon oranını yüzde 0,5’e düşürürken, finans uzmanları şirketin bu kararının nüfusun azalan satın alma gücü bağlamında alındığını ifade etti.

Uzmanlar, fast food pazarında ciro artışı öngören Visa’nın özellikle daha düşük yemek harcamalarında kartla yapılan ödeme hacimlerini artırarak daha fazla gelir elde etmek istediğini belirtiyor.

Bu duyurudan kısa süre sonra, bir diğer uluslararası ödeme sistemi Mastercard, Rusya’da 2022 yılı itibariyle akıllı telefon aracılığıyla (Tap on Phone) yapılan ödemeleri kabul eden küçük işletmeler için bankalararası komisyonu azaltacağını açıkladı.

Mastercard, Rusya’daki tüm bankalara gönderdiği mesajda 21 Ocak 2022 tarihinden itibaren küçük işletmeler için özel bir tarife getireceğine dair bilgi verdiğini, Tap on Phone teknolojisiyle yapılacak temassız ödemelerde bankalar arası komisyon oranını yüzde 1 oranlarına indirdiğini bildirdiğini aktardı.