Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Ukrayna ve Rusya arasındaki gerginliğe ilişkin diyalog ve tansiyonu düşürücü çalışmalara odaklanmak gerektiğini belirterek “Rusya (Ukrayna’da) işgale kalkışırsa doğru olmaz. Böyle bir durum yoksa da Batılı ülkelerin sürekli Ukrayna’da panik yaratan açıklamaları dikkatli şekilde yapmaları gerekiyor.” dedi.
Çavuşoğlu, CNN Türk’te katıldığı canlı yayında, Rusya ve Ukrayna arasındaki gerginliğe ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Rusya’nın Ukrayna’yı işgal edebileceğine ilişkin haberlerin Batılı ülkelerden daha önce de geldiğini hatırlatan Çavuşoğlu, bu konularda farklı istihbarat raporlarının bulunduğunu ancak Türkiye’nin temasta olduğu Rusya ve Belarus kaynaklarının bu durumu reddettiğini belirtti.
Çavuşoğlu, teyitli bilgilerin paylaşılmasının önemli olduğunu dile getirerek bir taraftan diyalog devam ederken diğer taraftan tansiyonu düşürücü çalışmalara odaklanmak gerektiğini söyledi.
Rusya ile ABD, NATO ve Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) üyesi ülkeler arasında diyalog mesajı içeren mektuplaşmayı işaret eden Çavuşoğlu şunları kaydetti:
“Bir görüşmede veya bir iki mektup değişiminde bu sorunların tamamının çözülmesini beklemek gerçekçi bir yaklaşım değil. Bunu Ruslara da söyledik. Önemli olan burada güven artırıcı adımların atılması, karşılıklı olarak her iki tarafın da endişelerinin anlaşılması. Bu süreç devam ederken Rusya bir işgale kalkışırsa bu da doğru olmaz. Böyle bir durum yoksa da Batılı ülkelerin sürekli Ukrayna’da panik yaratan açıklamaları dikkatli şekilde yapmaları gerekiyor.”
Çavuşoğlu, her ihtimale karşı hazırlıklı olmak gerektiğini belirterek Türkiye’nin hem Rusya hem de Ukrayna nezdinde girişimlerini sürdürdüğünü vurguladı.
“Hazırlıklı olmak durumundayız ama şu anda bir panik havasında değiliz”
Muhtemel bir saldırı ve savaş durumunda Türkiye’nin vatandaşlarının tahliyesi ve taraf olduğu Montrö Anlaşması’nın uygulanması gibi konularda hangi adımları atacağının da göz önünde bulundurulduğunu anlatan Çavuşoğlu şöyle devam etti:
“Panik havasında değiliz. İstihbaratımızla, diğer kurumlarımızla sürekli temas halindeyiz. Elde ettiğimiz bilgileri sayın Cumhurbaşkanımıza arz ediyoruz. Ama eğer ihtiyaç olursa vatandaşlarımıza devlet olarak yapabileceğimiz yardımları konuşuyoruz. Bir tahliye durumu olursa bunu nasıl yapabileceğimizi de konuşuyoruz. Dün de bugün de ilgili arkadaşlarımız bir araya geldi.”
Çavuşoğlu, ihtiyaç duyulması halinde muhtemel bir tahliyenin kara, deniz ve hava yolu ile nasıl yürütüleceğine ilişkin detaylı çalışmanın yapıldığını belirterek Dışişleri Bakanlığının vatandaşlara yönelik Ukrayna’nın doğu bölgelerine ilişkin seyahat ve güvenlik duyurusu yaptığını da hatırlattı.
Ukrayna’daki Türk vatandaşlarına tek tek telefonla ulaşıldığını ve ihtiyaç halinde nereye başvuracaklarının anlatıldığını da dile getiren Çavuşoğlu, halihazırda öğrenciler ve iş insanları dahil yaklaşık 25 bin vatandaşın Ukrayna’da yaşadığını söyledi.
Çavuşoğlu, “Hazırlıklı olmak durumundayız ama şu anda bir panik havasında değiliz. Sonuçta farklı istihbarat, farklı bilgiler var. Bu bilgilerin doğruluğunu takip ediyoruz. Dün yine bilginin kaynağı olan ABD ile değişik düzeyde görüşmelerimiz oldu bu bilgilerin teyidi için. Sonuçta tüm müttefiklere buna yönelik bilgi vermişler.” dedi.
“Herhangi bir gerginliğin hepimize etkisi var”
Türkiye’nin savaşın, çatışmanın, sorunun bir tarafı olmadığının altını çizen Çavuşoğlu, Ankara’nın amacının çatışmayı önlemek olduğunu söyledi.
Çavuşoğlu, “Bu bölgede bir savaş, bir çatışma, hatta ‘soğuk savaş’ diyelim buna, çünkü savaş sadece askeri savaş değil ki bugün siber saldırıdan tutun da hibrit saldırılarına kadar farklı boyutları var. Bırakın savaşı herhangi bir gerginliğin hepimize etkisi var. Hepimizin huzurunu bozar. Ekonomiyi etkiler, enerji güvenliği, turizm ve her bakımdan önemlidir.” değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye’nin bölgede savaş olmasın diyerek gerginliği azaltıcı çaba sarf ettiğini ve tutumunun net olduğunu vurgulayan Çavuşoğlu, “Önümüzdeki hafta çarşamba (Rusya Dışişleri Bakanı Sergey) Lavrov’la görüşeceğiz. Şimdi Ukrayna Dışişleri Bakanı Dimitro Kuleba ile de görüşeceğiz. Belarus Dışişleri Bakanı (Vladimir Makei) ile bugün görüştük. Bu temaslarımızı devam ettireceğiz.” ifadesini kullandı.
“Tek gayemiz çatışmayı önlemek, gerginliği azaltmak”
Çavuşoğlu, Türkiye’nin ara buluculuk çağrılarına yaklaşımının gayet olumlu olduğunu da aktararak “Biz iki taraf da kabul ederse memnuniyetle ara buluculuk yapmak isteriz. AGİT, Minsk Üçlüsü Toplantısı’nı Türkiye’de yapmayı teklif etti. Tüm taraflar kabul ederse memnuniyetle ev sahipliği yaparız dedik. Biz Minsk Üçlüsü’nün üyesi değiliz ama Belarus ile diğer ülkeler arasındaki gerginlikten dolayı orada yapılamıyor.” dedi.
Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy’nin, Türkiye’nin aracılığıyla Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le görüşmeye hazır olduğunu da söyleyen Çavuşoğlu, Rusya’nın da buna olumlu yaklaşması gerektiğini ifade etti. Rusya’nın konuya ilişkin henüz olumlu ya da olumsuz bir yanıtının olmadığını aktaran Çavuşoğlu, “İkisini bir araya getirmenin yanında, doğrudan her iki ülkeyle temaslarımızı, düşüncelerimizi, tavsiyelerimizi iletiyoruz. Diğer taraftan, Türkiye’nin üzerine düşecek bir şey varsa bunu yapacağımızı da söylüyoruz. Şimdi tek gayemiz çatışmayı önlemek, gerginliği azaltmak.” diye konuştu.
“Vatandaşlarımız duyurularımızı yakından takip etmeli”
Çavuşoğlu, Ukrayna’daki vatandaşlara yönelik de şunları kaydetti:
“Vatandaşlarımız duyurularımızı yakından takip etmeli ve paylaştığımız numaraları yanlarında tutmalı. İhtiyaç halinde gerek çağrı merkezimiz gerekse Ukrayna’daki misyonlarımızın telefonlarını da verdik, bu telefonlardan ulaşmaları gerekir. En kötü senaryoya göre, bir tahliyeye ihtiyaç olursa da biz yönlendirmelerde bulunacağız.”
