Uluslararası finansal araştırma kuruluşu S&P Global’e bağlı analitik ajans IHS Markit tarafından yayınlanan verilere göre, Rusya’nın imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) temmuz ayında 50,3 puana geriledi.

Bir önceki ay 50,9 olarak kaydedilen imalat PMI endekslerinde temmuz ayında kaydedilen düşüşle birlikte Rusya’da üretim koşulları ve hacimlerinde daha düşük bir azalma gözlemlendiği vurgulanan IHS Markit raporunda, bununla birlikte diğer aylarda hissedilen sipariş sayısındaki azalmanın yerini iyileşmeye bıraktığı da belirtildi.

Raporda, “Mevsimsellikten arındırılmış PMI Endeksi, Haziran’daki 50,9’a kıyasla Temmuz’da 50,3 olmuş, endeksin son değeri Rusya’daki imalat sektörünün durumunda sadece hafif bir iyileşmeye işaret etmiştir” ifadelerine yer verilirken, yeni siparişlerin hacminin üst üste ikinci ay artış gösterdiği, artış hızının da Nisan 2019’dan bu yana en yüksek şekilde gerçekleştiği aktarıldı.

Raporda, PMI verisinde 50 puan ve üzeri değerlerin ekonomik aktivitede büyümeyi, 50 puanın altındaki değerlerin ise ekonomide daralmayı işaret ettiği de hatırlatıldı.

Türkiye

İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), temmuzda 46,9’a geriledi.

Eşik değer olan 50,0’nin üzerinde ölçülen tüm rakamların sektörde iyileşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına göre, haziran ayında 48,1 olarak ölçülen manşet PMI, temmuzda 46,9’a gerileyerek üst üste 5. ay eşik değer 50’nin altında kaldı.

Endeks, faaliyet koşullarında mayıs ayından beri en belirgin yavaşlamaya işaret etti. Temmuzdaki yavaşlama, genel bir talep yetersizliğinden kaynaklanırken, belirsiz piyasa koşulları ve devam eden fiyat baskıları bu sorunu derinleştirdi. Hem üretim hem de yeni siparişlerde temmuzda COVID-19 salgınının ilk dalgasından bu yana en belirgin ivme kaybı gözlendi.

Talep tarafındaki nispeten olumlu gelişme, yeni ihracat siparişlerindeki yatay seyir oldu. Bir diğer olumlu gösterge de bazı firmaların kapasite genişletme çabalarına bağlı olarak istihdam artışının devam etmesiydi. Bununla birlikte yeni işe alımlar çok ılımlı düzeyde kaldı ve 26 aydır süren iyileşme trendinin en düşük artışı gerçekleşti.

Firmalar, yeni siparişlerdeki yavaşlamayla bağlantılı olarak satın alma faaliyetlerini yavaşlatırken, girdi stoklarında da son 3 ayın ilk düşüşü kaydedildi.

Sektörde enflasyonist baskıların hafiflediğine ilişkin sinyaller dikkati çekti. Girdi maliyetleri, Türk lirasındaki değer kaybına bağlı olarak keskin şekilde artmaya devam etse de bu artış Şubat 2021’den beri en ılımlı düzeyde gerçekleşti. Böylece nihai ürün fiyatları, enflasyonu üst üste 4. ay geriledi ve yaklaşık 1,5 yılın en düşük artışı kaydedildi.

Tedarikçilerin malzeme temin etmede yaşadığı zorluklara ve küresel lojistik sorunlarına bağlı olarak tedarikçilerin teslimat süreleri artmaya devam etti. Tedarik zincirlerindeki aksamalar son 3 ayın en belirgin düzeyinde olmasına rağmen yılın başlarına kıyasla çok daha ılımlı seyretti.

Takip edilen 10 sektörde üretim yavaşladı

İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI, temmuz ayında imalat sanayi sektörü genelinde zayıflığa işaret etti. Son 15 aylık dönemde ilk kez 10 sektörün tamamında üretim yavaşladı. En belirgin düşüşlerin gerçekleştiği 2 sektör, metalik olmayan mineral ürünler ile tekstil ürünleri olarak belirlendi.

10 sektörün 9’unda yeni siparişler yavaşlama gösterirken, bu durumun istisnası kara ve deniz taşıtları sektöründe kaydedilen güçlü artış oldu. En keskin yavaşlama ise tekstil ürünlerinde gerçekleşti ve bu sektörün yeni siparişleri Kovid-19 salgınının ilk dalgasından bu yana en hızlı düşüşü gösterdi. Dış talep tarafında ise kısmen daha olumlu bir tablo gözlendi ve 10 sektörün 3’ünde yeni ihracat siparişleri artış kaydetti.

Talepteki zayıflık belirtilerinin yanı sıra üretim gereksinimlerindeki düşüş, sektörlerin çoğunluğunda istihdamın azalmasına yol açtı. Gıda ürünleri, ana metal sanayi, giyim ve deri ürünlerinde istihdam artış eğilimi kesintiye uğradı.

Satın alma faaliyetlerinde de genele yaygın bir yavaşlama gözlendi. Girdi alımlarını artıran tek sektör kara ve deniz taşıtları oldu. Ancak diğerlerinde olduğu gibi bu sektörde de firmalar girdi stoklarını azalttı.

Girdi maliyetleri enflasyonu yüksek kalmaya devam etse de sektörlerin çoğunda fiyat artış hızı haziran ayı ile kıyaslandığında düşük seyretti. Girdi fiyatlarındaki en belirgin yükseliş metalik olmayan mineral ürünler sektöründe gerçekleşirken, en yavaş artış ana metal sanayinde kaydedildi.

Temmuz ayında satış fiyatlarındaki en ılımlı artış yine ana metal sektöründe gerçekleşti. Aylık bazda enflasyonun hızlandığı tek sektör ağaç ve kağıt ürünleri oldu. Tedarikçilerin teslimat süreleri tüm sektörlerde uzarken, tedarikçi performansında en belirgin bozulmanın yaşandığı sektör makine ve metal ürünler olarak belirlendi. Teslim sürelerindeki en sınırlı artış ise tekstil sektöründe gerçekleşti.

Açıklamada görüşlerine yer verilen S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, şunları kaydetti:

“Yılın ikinci yarısının başlamasıyla birlikte piyasalardaki belirsizlikler, talebin yavaş seyri ve fiyat baskıları Türk imalatçıları açısından zorlu faaliyet koşullarına yol açtı. Son PMI anket sonuçları, yalnızca yeni ihracat siparişleri ve istihdam tarafında nispeten olumlu bir görünüm sundu. Veriler, enflasyonist baskıların zirve yaptığı yönünde sinyal vermeye devam etti. Hem girdi maliyetleri hem de nihai ürün fiyatlarındaki artışlar yaklaşık 1,5 yılın en düşük oranında gerçekleşti. Fiyat baskılarındaki azalış, önümüzdeki aylarda firmalara müşterilerini geri kazanabilmeleri için bazı fırsatlar sağlayabilir.”

Avrupa’da PMI Endeksi

Euro Bölgesi’nde ise imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), temmuz ayında 2,3 puan düşerek 49,8 puana indi.

Avrupa’daki imalat sektörünün üretimi sert biçimde düşüş gösterirken, tedarik zincirlerine ilişkin endişeler, Rusya-Ukrayna gerilimi ve ekonomik durum nedeniyle imalat üretiminin görünümü olumsuz oldu. Enflasyonun talebi baskılaması ve siparişlerdeki azalma ise düşüşü hızlandırdı.

ABD

ABD’de imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), temmuzda aylık bazda 0,4 puan azalışla 52,3’e inerek 2 yılın en düşük seviyesine geriledi.

Bu dönemde 2 yılın en düşük seviyesine gerileyen endekse ilişkin piyasa beklentisi 52 değerini alması yönündeydi. İmalat sanayi büyümesindeki yavaşlamaya işaret eden endeks, haziranda 52,7 olmuştu.

 Ekonomik faaliyet 2 yılın ardından ilk kez daraldı

ABD’de hizmet sektörü PMI de temmuzda geçen aya göre 5,7 puan azalarak 47’ye indi.

Söz konusu dönemde 26 ayın en düşük seviyesine inen endeksin 52,6 değerinde gerçekleşmesi bekleniyordu. Hizmet sektöründeki beklenmedik daralmaya işaret eden endeks, haziranda 52,7 değerini almıştı.

İmalat ve hizmet sektörlerini kapsayan bileşik PMI ise temmuzda aylık 4,8 puan azalarak 47,5 oldu.

Hizmet sektöründe olduğu gibi 26 ayın en düşük seviyesine gerileyen endeks, ekonomik faaliyetin 2 yılın ardından ilk kez daraldığını gösterdi. Bileşik PMI, haziranda ise 52,3 olarak hesaplanmıştı.

Öncü veriler ekonomideki “endişe verici bozulmaya” işaret ediyor

Açıklamada görüşlerine yer verilen S&P Global Başekonomisti Chris Williamson, temmuz ayına ait öncü PMI verilerinin ekonomide endişe verici bir bozulmaya işaret ettiğini belirtti.