Birleşmiş Milletler İnsani İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı ve Acil Yardım Koordinatörü Martin Griffiths, Ukrayna’dan tahıl sevkiyatını sağlamak üzere imzalanan tahıl koridoru anlaşmasının süresinin yenilenmesine dair iyimser olduğunu bildirdi.
BM Genel Sekreter Yardımcısı Griffiths, düzenlediği basın toplantısında, Ukrayna’dan tahıl sevkiyatını sağlamak üzere Türkiye ve BM’nin arabuluculuğuyla temmuzda imzalanan tahıl koridoru anlaşmasının süresinin kasımda dolacak olmasını değerlendirdi.
Griffiths, anlaşmanın bir an önce yenilendiğini görmek istediklerini ifade etti.
Anlaşma süresinin uzatılmasının piyasa ve devamlılık için önemli olduğuna işaret eden Griffiths, sürenin uzatılacağına dair oldukça iyimser olduğunu dile getirdi.
Griffith, 17 Ekim’de Rusya’nın başkenti Moskova’da Rusya Savunma Bakan Yardımcısı Aleksandr Fomin ile görüşmüştü. Rusya Savunma Bakanlığından görüşmeye ilişkin yapılan açıklamada, “İki taraf, birbiriyle bağlantılı Ukrayna limanlarından tahılın çıkarılması projesi ve Rus tarım ürünleri ile gübrelerinin ihracatına dair yapılan anlaşmaların uygulanması sürecini ele aldı.” ifadelerine yer verilmişti.
Tahıl sevkiyatı anlaşması, Türkiye’nin koordinasyonunda yürütüldü
Küresel gıda krizinin çözümü için Türkiye’nin koordinasyonunda yürütülen tahıl sevkiyatı anlaşması, 22 Temmuz’da İstanbul’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın himayesinde Ukrayna, Rusya, Türkiye ve Birleşmiş Milletler (BM) arasında imzalanmıştı.
Rus yetkililerin Ukrayna’dan yapılan tahıl sevkiyatlarının yoksul ülkelere gitmediği ve Rus tahıl ürünlerinin ihracatının gerçekleşmediği yönündeki açıklamaları, 120 gün süreli anlaşmanın geleceğini tartışmalı hale getirmişti.
Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, 16 Ekim’deki basın toplantısında, tahıl koridoruna yönelik atılan imza sonrasında yaklaşık üç ayın geride kaldığını ifade ederek “Bu üç aylık süre içinde toplam 345 gemi Ukrayna limanlarından 7 milyon 700 bin ton tahılın sevkiyatını gerçekleştirdi.” ifadesini kullanmıştı.
Yakın zamanda konuşan Rusya Maliye Bakanı Anton Siluanov, İstanbul’da imzalanan tahıl anlaşmasının uzatılması gerektiğini söylemişti.
ABD’nin başkenti Washington’da düzenlenen G20 Maliye Bakanları Toplantısı’na çevrimiçi formatta katılan Siluanov, İstanbul’da tahıl anlaşmasının imzalanmasıyla birlikte küresel piyasalarda tahıl fiyatlarının düştüğünü hatırlatırken, “Anlaşma imzalandığı andan itibaren sonuç verdi. Bu nedenle tahıl anlaşmasının uzatılması yönündeki müzakerelerin sürdürülmesi gerektiğine inanıyoruz” diye konuştu.
Rusya’nın tahıl ihracatına engeller sürüyor
Rusya’nın 2023’te gıda ihracatını genişletmeye hazır olduğunun altını çizen Maliye Bakanı, öte yandan Rusya’nın tahıl ihracatına karşı kısıtlamaların tüm aksi yöndeki açıklamalara rağmen sürdüğünü belirterek şu şekilde konuştu:
“Tüm dünyanın serbest ticaret ilkesine geri dönmesi gerekiyor. Önümüzdeki yıl gıda ihracatını artırmaya hazırız, bunun için bir adım atmamız gerekiyor, o da serbest ticaret ilkesine geri dönmek, ilgili kısıtlama ve yasakları kaldırmak. Rus tarım ürünleri ve gübreleri için yaptırım önlemlerinin bulunmadığına dair güvenceler duyuyoruz. Ama gerçek bu şekilde değil. Yabancı limanların Rus gemilerine kapatılması, Rus limanlarına yabancı giriş gemi girişi yasakları, gemilerin tutuklanması ve sigortalanmalarının reddedilmesi, Rus finans kurumlarının SWIFT sisteminden çıkarılması, tahıl alışverişinde ödemelerin gerçekleştirilememesi ve uluslararası nakliye şirketlerine yönelik kısıtlamalar, iddia edilenin aksine Rusya’nın tahıl ihracatı önünde engel teşkil ediyor. Bütün bunlar dünya pazarlarına gıda ve gübre ihracatını engelliyor. Bu da arzın düşmesiyle birlikte fiyat artışlarına neden oluyor.”
