ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, Ukrayna tahılını ülke dışına çıkarmak üzere Karadeniz Tahıl Girişimi’nin yerini alabilecek bir alternatif olmadığını belirterek, Türkiye’nin bu konudaki çabalarına ilişkin “Karadeniz Tahıl Girişimi konusunda Türklere güvenimiz sonsuz.” ifadelerini kullandı.
Price, günlük basın toplantısında Rusya’nın Karadeniz Tahıl Girişimi anlaşmasından çekilmesini kaygıyla karşıladıklarına, özellikle gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkelerin bu girişimin durdurulmasından etkileneceğine dikkati çekti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın çabaları ile Birleşmiş Milletler (BM), Türkiye, Ukrayna ve Rusya arasında imzalanan ve milyonlarca ton buğdayın Ukrayna limanlarından çıkarılmasına olanak sağlayan anlaşmanın yerine karadan tahıl nakliyatının mümkün olup olmayacağı sorusuna yanıt veren Price, şu ifadeleri kullandı:
“Ukrayna’nın Tahıl Girişimi yürürlüğe girmeden önce bile karadan buğdayını nakletme kabiliyeti vardı. Dolayısıyla elbette Rusya’nın Ukrayna’ya karşı savaşının başından beri sadece Karadeniz değil kara yolları da belirli ölçüde işlevsel oldu. Elbette ki Ukraynalı ortaklarımızla kara nakliyatının etkili olup olmayacağına bakacağız ama Ukrayna’nın Karadeniz üzerinden tahıl ihraç etmesinin yerini alabilecek alternatif yok.”
Price, dün itibariyle Karadeniz Tahıl Girişimi kapsamında 9,5 milyon metrik ton tahılın Ukrayna’dan çıkarıldığını ve bunun çoğunluğunun gelişmekte olan ülkelere gittiğini söyledi.
Sözcü, bu ölçüde büyük miktarda tahılın Ukrayna’dan kara yoluyla çıkarılması için gerekli olan altyapıyı inşa etmenin ve Rus saldırılarının sürdüğü bir ortamda idame etmenin oldukça zor olacağını kaydetti.
Bu durumda Karadeniz Tahıl Girişimi’nin bir alternatifi olmadığını yineleyen Price, “Rusya’nın bu girişimin önünde durması dünyadan çok ciddi ölçüde kınama çekecek.” diye konuştu.
Rusya’nın tahıl girişimi kapsamında çıkarılan mahsulün önemli bir kısmının Avrupa’ya gittiği iddialarına da yanıt veren Price, girişim kapsamında çıkarılan tahılın yüzde 66’sının gelişmekte olan ülkelere gittiğini, yüzde 19’unun ise en az gelişmiş ülkelere gittiğini, hatta gemilerden birinin şu anda iç savaştan dolayı gıda kıtlığı yaşanan Etiyopya’ya gittiğini kaydetti.
Price, “Elbette Rusya’yı sadece bu anlaşmanın tarafları olan Ukrayna, Birleşmiş Milletler ve Türkiye’ye değil, aynı zamanda dünyanın geri kalanına da bu çok ihtiyaç duyulan girişimin önünde durmama taahhüdünü yerine getirmeye çağırıyoruz.” dedi.
ABD’li gazetecinin Türkiye sorusu
Dün 97 yüklü geminin limanda bulunduğunu ifade eden sözcü, 15 geminin giriş için Müşterek Koordinasyon Merkezi’ne giriş kaydı yaptığı, 89 geminin ise programa katılmak üzere başvuru yaptığını belirtti.
Amerikan CNN Televizyonu muhabirinin Türkiye’nin bu anlaşmayı sürdürmek üzere çaba gösterip göstermediğine yönelik bir sorusuna Price, “Karadeniz’in Tahıl Girişimi konusunda Türklere güvenimiz sonsuz. Bu anlaşmanın tarafları olan Ukrayna, Birleşmiş Milletler, Türkiye ve hafta sonuna kadar Rusya, 9,5 milyon metrik ton tahılın dünyanın geri kalanına geçişini kolaylaştırmak için birkaç ay boyunca etkin bir şekilde birlikte çalıştı. Gerek bu girişim, gerek Müşterek Koordinasyon Merkezi konusunda Türkiye’nin oynadığı rolü, Türkiye’nin çabalarını takdir ediyoruz.” yanıtını verdi.
Putin: Tahıl anlaşmasını durdurmadık, ara verdik
Karadeniz Tahıl Girişimi anlaşmasına da değinen Putin,Ukrayna’dan tahıl ürünlerinin çıkışına ilişkin anlaşmanın bölgedeki Rus gemilerinin güvenliği nedeniyle askıya alındığını belirterek, “Tahıl anlaşmasına katılımımızı durdurduğumuzu söylemiyoruz. Ara verdiğimizi söylüyoruz.” dedi.
Rusya’nın, askıya aldığı Ukrayna tahıl çıkışını sağlayan anlaşma kapsamında gönderilen tahılların yoksul ülkelere gitmediğini belirten Putin, “Ancak askıya alınmasının ana sebebi bu değil. Sebebi, Ukrayna tarafından Rusya’nın Karadeniz’deki filosunun gemilerine karşı başarısız da olsa başlatılan saldırıdır. Hem su altındaki hem de havadaki insansız araçlar, Ukrayna tahılının taşındığı koridoru kısmen kullandılar.” diye konuştu.
Putin, söz konusu durumun Rus savaş gemileri ve sivil gemilere yönelik tehlike oluşturduğunu vurgulayarak, “Tahıl anlaşmasına katılımımızı durdurduğumuzu söylemiyoruz, hayır. Ara verdiğimizi söylüyoruz. Birleşmiş Milletler bu anlaşmanın taraflarından. Ukrayna ile çalışsınlar ve Ukrayna, sivil gemilere veya Rus tedarik gemilerine herhangi bir tehdit yaratmayacağını garanti etmelidir.” dedi.