Uluslararası finansal araştırma kuruluşu S&P Global’a bağlı analitik ajans IHS Markit tarafından yayınlanan verilere göre, Rusya’nın imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) ekim ayında 50,7 puana geriledi.

Eylül ayında 52 puan olarak kaydedilen imalat PMI endekslerinde ekim ayında gözlemlenen gerilemenin yabancı müşterilerden gelen taleplerdeki keskin düşüşe bağlayan uzmanlar, yeni ihracat siparişlerindeki durumun genel satışlar üzerinde baskı oluşturmaya devam ettiğini ifade etti.

Rusya’nın imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) haziranda 50,9 olarak kaydedilirken, temmuz ayında 50,3 puana gerilemiş, ağustos ayında ise 51,7 puana yükselmişti.

Araştırmaya göre, Rusya’da üretim seviyeleri dördüncü çeyreğin başında üst üste üçüncü ay yükselirken, çıktı büyümesi, yeni sipariş akışındaki artış ve müşteri talebindeki artışla ilişkilendirildi.

Aynı zamanda, büyüme oranlarının eylül ayından bu yana yavaşladığına dikkat çekilen raporda, yeni siparişlerdeki zayıf büyüme zemininde gerçekleşen göstergelere rağmen firmaların ithal ikame çabalarının talebi canlandırdığı, ancak genişleme hızının yine de dört ayın en yavaşı olduğı açıklandı.

Rusya imalat sektöründe maliyet kaynaklı enflasyonun ekim ayında hızlandığına vurgu yapan IHS Markit, üretim maliyetlerindeki büyüme oranlarının mayıs ayından bu yana en yüksek seğerlere ulaştığını, bu artışın yüksek lojistik maliyetleri ve ithal mallarda yüksek fiyatlarla bağlantılı olduğunun altını çizdi.

Maliyet enflasyonundaki hızlanmaya rağmen, satış fiyatlarının ekim ayında neredeyse değişmedi belirtilirken, bazı şirketlerin  müşterilere yüksek maliyetler yüklemeye çalıştığı, bazılarının ise satış promosyonu çabalarıyla daha düşük satış fiyatlarına yol açtığı bildirildi.

Rapora göre, ekimde firmalardaki istihdamda son dokuz ay içerisinde yedinci düşüşün yaşandığına değinilirken, Genel işgücündeki daralmanın güçlendiği ve nisan ayından bu yana en hızlı seviyeye ulaştığı eklendi.

Devam eden iş hacminin ekim ayında azalmaya devam ettiği ve düşüş oranının Haziran 2021’den bu yana en yüksek seviyeye ulaştığını kaydedenuzmanlar, şirketlerin raporlama döneminde alımlarını artırmasıyla birlikte, lojistik sorunlar nedeniyle hammadde teslimat sürelerinin ekim ayında temmuz ayından bu yana en yüksek seviyeye çıktığını da aktardı.

Önümüzdeki on iki aylık üretim görünümüne ilişkin iş beklentileri ekim ayında olumlu kalırken, üretici güveni, artan müşteri talebi ve ürün geliştirmeye yatırım beklentileriyle Nisan 2019’dan bu yana ikinci en yüksek seviyeye ulaştı.

PMI verisinde 50 puanın yukarısı büyümeye, 50 puanın altı ise daralmaya işaret ediyor.

Türkiye

İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI, ekimde 46,4’e geriledi.

Eşik değer olan 50,0’nin üzerinde ölçülen tüm rakamların sektörde iyileşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına göre, eylül ayında 46,9 olan manşet PMI, ekimde 46,4’e geriledi. Manşet PMI, üst üste 8’inci ay eşik değer 50’nin altında kalarak sektörün performansında sert yavaşlamaya işaret etti. Bu yavaşlama, Mayıs 2020’den bu yana en belirgin düzeyde gerçekleşti.

Yeni siparişlerde talep eksikliğine bağlı olarak devam eden ve 13’üncü aya ulaşan ivme kaybı, faaliyet koşullarındaki bozulmada etkili oldu. Benzer şekilde yeni ihracat siparişleri de gözle görülür bir şekilde yavaşladı. Talepteki zayıflık, üretim tarafını da etkiledi.

Üretimdeki yavaşlama mayıs ayından bu yana en ılımlı düzeyde ölçüldü. Ekim ayında imalatçılar, yeni siparişlerdeki yavaşlamayı satın alma faaliyetlerine ve çalışan sayılarına da yansıttı. İstihdamda Mayıs 2020’den bu yana en belirgin azalma gerçekleşti. Girdi alımlarındaki azalma, tedarik zincirleri üzerindeki baskının hafiflemesini sağlayarak teslimat sürelerinin azalmasında rol oynadı.

Tedarikçi performansı son 34 ayda ilk kez iyileşme sergiledi ve bu iyileşme Eylül 2014’ten bu yana en belirgin düzeyde kaydedildi. Girdi maliyetleri ve nihai ürün fiyatları ekim ayında keskin bir şekilde artmaya devam etti. Ancak her ikisinde de enflasyon önceki aya göre düşüş gösterdi. Girdi maliyetlerindeki yükseliş büyük ölçüde para birimindeki zayıflıktan kaynaklanırken, enerji ve hammadde fiyatlarında da artış bildirildi. Firmaların girdi maliyetlerindeki artışı müşterilere yansıtmasıyla birlikte nihai ürün fiyatları da yükseldi.

Takip edilen 10 sektörün 8’inde üretim azaldı

İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI ekim ayı raporuna göre, talebin son 6 ayda 4’üncü kez arttığı kara ve deniz taşıtları hariç olmak üzere, tüm sektörlerde yeni siparişler yavaşlama kaydetti.

Eylül ayından beri en sert ivme kayıpları tekstil, metalik olmayan mineral ürünler ile giyim ve deri ürünleri sektörlerinde gerçekleşti. Ekim ayında 10 sektörün 8’inde üretim azalırken, en belirgin düşüşler tekstil ve metalik olmayan mineral ürünler sektörlerinde ölçüldü. Kara ve deniz taşıtlarında Ağustos 2021’den beri en güçlü büyüme gerçekleşirken, gıda ürünleri sektöründe daha ılımlı bir üretim artışı gözlendi.

4 sektörde istihdam artış kaydetti. Ancak artış kaydedilen sektör sayısı Nisan-Mayıs 2020 dönemindeki ilk salgın dalgasından bu yana ikinci kez en düşük düzeyde kaydedildi. İstihdam artışının en güçlü olduğu sektör ise makine ve metal ürünleri oldu. Bu sektörü sırasıyla ana metal sanayi, kara ve deniz taşıtları, kimyasal, plastik ve kauçuk sektörleri takip etti. İşe alımlarda en sert yavaşlama ise tekstil ürünlerinde kaydedildi.

Ekimde 10 sektörün 9’unda girdi fiyatlarındaki artış hız kesti. Genel maliyet baskılarının en hafif olduğu iki sektör sırasıyla ana metal sanayi ile makine ve metal ürünler oldu. Hem girdi hem de nihai ürün fiyatlarında en hızlı artış, metalik olmayan mineral ürünler sektöründe kaydedildi. Girdi fiyatları enflasyonu sadece kimyasal, plastik ve kauçuk sektöründe yükseldi.

Gıda ürünleri sektöründe ise nihai ürün fiyatları enflasyonu artış kaydetti. Yine 4 sektörde tedarikçilerin teslimat süreleri kısalırken, en belirgin düşüş tekstilde yaşandı. 4 sektörde ise teslimat sürelerindeki artış eylül ayına göre daha sınırlı oldu. Birikmiş işler, başta tekstil ürünleri sektöründe olmak üzere genele yayılı bir düşüş gösterirken, kara ve deniz taşıtları sektöründe Ocak 2020’den beri en yüksek oranda arttı.

Açıklamada görüşlerine yer verilen S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, şunları kaydetti:

“Ekim ayında talep koşullarındaki durağanlık Türk imalat sektörünün performansını sınırlamaya devam ederken, özellikle uluslararası talepteki zayıflığın giderek ön plana çıktığı gözlendi. Yeni siparişleri karşılamaya yönelik iş yükünün azalmasıyla birlikte firmalar hem istihdamı hem de satın alma faaliyetlerini sınırlamaya yöneldi. Satın alma faaliyetlerinin yavaşlaması tedarikçileri kısmen rahatlattı ve teslimat sürelerinde 8 yılı aşkın dönemin en belirgin düşüşü gerçekleşti. Bu durum, sektörde büyümenin önündeki engellerden birinin etkisini hafifletti.”