G7 ve Avrupa Birliği (AB) bugünden itibaren Rusya’dan deniz yoluyla taşınan petrole ithalat yasağını resmen uygulamaya başladı.

Bununla birlikte üçüncü ülkelere varil başına 60 dolarlık bir tavan fiyat dayatmaya çalışacak olan AB, varil başına 60 dolar ve üstü değere sahip Rus petrolünün nakliyesini ve sigortasını yasaklama kararını da paralel olarak yürürlüğe soktu.

Buna karşılık Rusya, tavan fiyat koşulları altında petrol tedarik etme niyetinde olmadığını vurgularken, uzmanlar, petrol fiyatlarının 100 doların üzerine çıkmasını dışlamıyor.

Rusya Başbakan Yardımcısı Aleksandr Novak, tavan fiyat uygulayan ülkelere petrol ve petrol ürünleri satmayacaklarını belirterek, “Tavan fiyat araçlarının kullanımını yasaklayacak mekanizmalar üzerinde çalışıyoruz.” dedi.

Novak, Rus devlet kanalı Rossiya-24’e yaptığı açıklamada, Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin, Rusya’dan deniz yoluyla taşınan petrole varil başına 60 dolar tavan fiyat uygulanmasında anlaşmaya varmasını değerlendirdi.

Rusya’nın piyasa şartları doğrultusunda petrol satmaya devam edeceğini vurgulayan Novak, “Petrol üretimimizi azaltmak zorunda kalsak dahi, yalnızca bizimle piyasa şartlarında çalışan ülkelere petrol ve petrol ürünleri satacağız.” ifadesini kullandı.

Tavan fiyat uygulamasının, piyasa kurallarını ihlal ettiğini anlatan Novak, “Rus hükümeti, bu kararın piyasaya aykırı, verimsiz ve Dünya Ticaret Örgütü’nün (DTÖ) tüm kurallarına aykırı bir araç olduğunu birçok defa vurgulamıştır.” dedi.

Novak, tavan fiyat uygulamasıyla ilgili araçların kullanılmasını yasaklamaya hazırlandıklarına işaret ederek, “Tavan fiyat araçlarının kullanımını yasaklayacak mekanizmalar üzerinde çalışıyoruz. Tavan fiyat uygulamasının istikrarsızlığa, enerji kaynaklarının kıtlığına ve yatırımların azalmasına yol açabileceğini düşünüyoruz.” diye konuştu.

AB ülkeleri 2 Aralık’ta, Rusya’dan deniz yoluyla taşınan petrole varil başına 60 dolar tavan fiyat uygulanmasında anlaşmaya varmıştı.

Rusya’nın yüksek petrol gelirlerinin, AB ambargosu ve tavan fiyata rağmen sürmesi bekleniyor

Avrupa Birliği’nin (AB) 5 Aralık itibariyle yürürlüğe giren ambargosu ve varil başına 60 dolar tavan fiyat uygulamasına rağmen, Rusya’nın ana ihracat kalemi olan petrolden kar sağlamaya devam etmesi bekleniyor.

Başta Polonya ve bazı Baltık ülkeleri, söz konusu fiyat seviyesinin Rusya’nın petrolden elde ettiği karı etkilemeyeceği gerekçesiyle varil başına 30 dolar seviyesinin uygulanmasını istiyordu.

Yunanistan, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) ve Malta gibi Rus petrolünün deniz yoluyla taşınmasında önemli rol oynayan ülkeler ise varil başına 70 dolar gibi daha yüksek bir seviyenin belirlenmesi konusunda ısrar ediyordu.

AB nezdinde yürütülen müzakereler sonucunda 60 dolar seviyesinde uzlaşmaya varılırken, tavan fiyat her 2 ayda bir tekrar değerlendirilecek ve Rus petrolünün piyasa fiyatlarından yüzde 5 daha az olmasını sağlayacak bir plan da uygulanabilecek.

Avrupalı diplomatlar, söz konusu seviyenin Rusya’yı önemli bir gelirden mahrum ederken, halihazırda yüksek fiyatların olduğu petrol piyasasında arz sorunları da yaşatmamasını umut ediyor.

Tavan fiyat uygulamasının yanı sıra, AB, 5 Aralık itibarıyla deniz yoluyla Rus petrolü ithalatını da durduracak.

Rusya’nın Ukrayna üzerinden Macaristan, Slovakya ve Çekya’ya petrol gönderdiği Drujba boru hattı üzerinden sevkiyat ise yaptırımlardan muaf tutulmuştu.

Rus petrolünün halihazırda varil başına 60 dolarlık tavan fiyata yakın bir seviyeden satılmasının Rusya’nın petrol gelirlerinde önemli bir düşüşe neden olmayacağı öngörülüyor.

Küresel piyasalarda petrol fiyatlarının artması ve Rusya’nın petrolüne mevcut oranlardan daha yüksek bir indirim yapmak zorunda kalması halinde nasıl bir adım atacağı soru işaretlerine sebep oluyor.

Petrol ihracatı, geçen yıl Rusya’nın toplam ihracat gelirlerinin yüzde 22’sini oluştururken, yaptırımlar nedeniyle Avrupa’ya ihracatı düşüşünü özellikle Çin ve Hindistan’a ihracatını artırarak kısmen telafi etmeyi başardı.

Geçen yıl, günde ortalama 8 milyon varil petrol ve petrol ürünü ihraç eden Rusya, Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) verilerine göre ekimde günde 7,7 milyon varil petrol ihracatı gerçekleştirdi.

Öte yandan, analistler Rusya’nın veya Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı petrol üreticisi ülkelerden oluşan OPEC+’ın üretimini daha da kısması halinde küresel petrol fiyatlarının daha da artabileceği uyarısında bulunuyor.

Rusya Başbakan Yardımcısı Novak, yürürlüğe giren yeni ambargolar nedeniyle Ocak 2023’te bazı belirsizliklerin yaşanabileceğini ancak Rus petrolüne yönelik küresel talebin devam edeceğini duyurdu.

IEA ise 2023’ün ilk çeyreğinde Rus petrol üretiminin günlük 2 milyon varil seviyesinde gerilemesini bekliyor.

Son dönemde, karantina uygulamalarını sıklaştıran ve bu nedenle petrol talebi azalan Çin piyasasına bağımlılık da Rusya’nın petrol ihracatına ilişkin çeşitli riskler barındırıyor.