Kahramanmaraş merkezli trajik depremin yaralarını saran Türkiye’nin yanında olduğunu son günlerde birçok kez dile getiren Rusya’da, depremzedelere yardım kampanyaları devam ederken, ülkenin önemli bilim adamları Rus resmi haber ajansı RIA Novosti’ye Türkiye’deki depremi değerlendirdi.
Rusya Bilimler Akademisi Jeofizik Bölümü Direktörü Yury Vinogradov, Türkiye’nin güçlü bir depreme hazırlıksız olduğunun ortaya çıktığını belirtirken, aynı zamanda Türk ve Rusların birbirlerine pek çok yönden benzediğinin altını çizdi.
“İnsanlar nasıl davranılacağını bilseydi daha az can kaybı olurdu” diyen Rus bilim adamı, dünyadaki tüm sismik olarak tehlikeli bölgelerin yetkililerinin bu depremlerden ders alıp sonuçlar çıkarması gerektiğini ekledi.
Vinogradov, RIA Novosti’ye verdiği demecinde, “Bu deprem her şeyden önce ülkemiz için de bir ders olmalı. Sonuçta Rusların ve Türklerin zihniyeti pek çok yönden birbirine benziyor. Türkiye’nin bu depreme tamamen hazırlıksız olduğu söylenebilir. Ülkenin sismik direnci daha düşük. İkinci olarak insanlar güçlü bir depreme hazırlanır ve ilk işaretlerde doğru davranmayı bilirlerse, can kayıpları önemli ölçüde azaltılabilir” ifadelerini kullandı.
Bilim adamı, bölgede deprem olacağının birkaç yıl önce bilindiğini, bunun sismik açıdan tehlikeli bir bölge olduğunu vurgularken, “Deprem sırasında çocukları ve gereken tüm malzeme ve belgeleri alıp bodruma koşmak hayat kurtarablir. Arama kurtarma ekipleri en az 3-4 gün sığınma imkanı veren bodrumdan sizi mutlaka çıkaracaklar. Kurtarma ekipleri bodrumların girişlerinin nerede olduğunu, nasıl ulaşabileceklerini ve ne yapacaklarını çok iyi biliyorlar” dedi.
Kırsal kesimle ilgili ise kedi, köpek ve çiftlik hayvanlarının davranışlarına dikkat etmenin önemine dikkat çeken Vinogradov, “Bu hayvanlar depremleri önceden tahmin eder, telaşlanmaya başlar ve endişelenir.Normalden farklı davranışlar sergilemeye başlar” diye konuştu.
Rusya’da depreme hazırlık konusunun da Türkiye ile benzer olduğuna inanan uzman, Kamçatka ve Sakhalin gibi sismik risk altındaki bölgelerin sürekli olarak hazırlandığını, inşaat sırasında sismik tehlikenin dikkate alındığı ve periyodik olarak tatbikatlar yapıldığını söylerken, “Ancak Kafkasya tarafından durumun vahim olabileceğinden eminim” ifadelerini kullandı.
Deprem riski taşıyan Kafkasya bölgelerinde yetkililer için çıkış yolları arasında sığınma ve artçı depremlernde korunma amaçlı güvenlik adaları inşası seçeneklerinin yer aldığına değinen uzman, tehlikeli bölgelerde hızlı yanıt için yeterli kuvvete ve araca sahip olmanın çok önemli olduğunu vurguladı.
Vinogradov, “Yalnızca Acil Durumlar Bakanlığı ve Savunma Bakanlığı’nın güçleri değil, aynı zamanda bölgelerinin özelliklerinin çok iyi farkında olan yerel sakinler arasından eğitilmiş gönüllülerin yer aldığı sivil toplum örgütlenmesi gerekir” dedi.
Bilim adamı, bir depremi önlemek imkansız olduğunu, ancak öncelikle can kayıplarının en aza indirilmesi için bu tedbirlerin alınması gerektiğini sözlerine ekledi.
Türkiye’deki depremlerin süreceği uyarısı
Rusya Bilimler Akademisi (RAN) Deprem Tahmin Teorisi ve Matematiksel Jeofizik Enstitüsü Müdürü Petr Shebalin, Türkiye’de yaşanan depremlerin iki hafta boyunca devam edeceğini tahmin ettiklerini söyledi.
İzvestiya gazetesine konuşan Shebalin, Kahramanmaraş merkezli depremlerin iki hafta boyunca sürebileceğini söylerken, “Etkinliğindeki azalma oranı, bu büyüklükteki depremler için tipik olandan birkaç kat daha yüksek olabilir” diye uyardı.
Uzman, iki hafta boyunca 6 büyüklüğünden daha düşük artçı depremlerin beklenebileceğini ifade eden uzman, “Rusya Bilimler Akademisi, mevcut depremler ve artçı şoklar hakkında bilgi toplayan ve artçı aktiviteyi tahmin edebilen sistemlere sahip. Türkiye’de depremin olduğu gün, 6 ve üzeri büyüklükte çok sayıda artçı sarsıntı olması bizleri çok endişelendirdi. Görünüşe göre artçı deprem aktivitesi son derece yüksek ve uzun süre devam etme tehlikesi var” ifadelerini kullandı.
Shebalin, RAN’ın artçı deprem aktivite tahmin sistemine göre Türkiye’de bu büyüklükteki depremlerden sonra deprem aktivitesindeki düşüş yaşanacağını tahmin ettiklerini de sözlerine ekledi.
Sibirya Sismik Araştırmalar Enstitüsü Müdürü Dmitry Gladkochub ise 6 Şubat’ta Türkiye’de meydana gelen yıkıcı depremin normal olmadığını söylerken, “Çünkü ilk deprem sonrası yaşanan artçı depremler, ilk depremin etkisiyle karşılaştırılabilir büyüklükte. Türkiye’de daha güçlü depremler de oldu, ancak bu kadar güçlü iki deprem muhtemelen bir anormalliktir. Genellikle artçı sarsıntılar ilk şoktan daha zayıftır. Bu sefer aksi oldu. Bu anormallik yaşanmasaydı belki de böyle trajik bir yıkım olmazdı” diye konuştu.
