Rusya’da son derece düşük faizle konut kredisi veren bankalara karşı kısıtlama getiren Merkez Bankası’nın çalışmaları sonucu, 1 Mayıs’tan itibaren uygun konut kredisi döneminin sona erdiği açıklandı.
Prime haber ajansına konuşan Devlet Kamu Yönetimi Üniversitesi Ekonomi ve Finans Enstitüsü Öğretim Görevlisi Doç. Nikolay Kuznetsov, mayıs ayında yeni konutlarda verilen konut kredisinde primlerin riske oranının artırılacağını kaydetti.
Bu kısıtlamanın yeni konut piyasasındaki talepte önemli bir düşüşe yol açacağını tahmin eden uzman, konut üreticilerinin yapım aşamasındaki nesneleri satmasının daha zor hale geleceğini vurguladı.
Kuznetsov, Rusya’daki tüm konut alımlarında işlemlerin yaklaşık yüzde 75’inin konut kredisi ile gerçekleştirildiğini hatırlatarak, “Sonuç olarak, gayrimenkul maliyetinde küresel bir düşüş beklenmemesine rağmen birinci el konut fiyatlarındaki artış durabilir. Ayrıca, artan rekabet nedeniyle inşaat şirketleri müşteri çekmek için yeni yollar aramak zorunda kalacaklar” diye konuştu.
Rusya Merkez Bankası’nın neden böyle bir karar aldığının anlaşılır olduğunu söyleyen uzman, son zamanlarda yeni konutlar için konut üreticileri ve bankaların sunduğu ipoteklerde faiz oranlarının düşük olduğunu, öte yandan nüfus üzerindeki kredi yükünün yalnızca arttığını vurguladı.
Kuznetsov, “Bu bağlamda yüksek riskli kredilerin payı artarken, bu tür dinamiklerin ülke ekonomisi ve insanların refahı üzerinde son derece olumsuz etki yaratabileceği anlaşıldı” ifadelerini kullandı.
Ne olmuştu?
Merkez Bankası, mayıstan itibaren Rusya’da son derece düşük faizle konut kredisi veren bankalara ek rezerv oluşturma zorunluluğu getireceğini duyurmuştu.
Düzenleyici tarafından yapılan açıklamada, Rusya Vergi Kanunu değişiklikleri sonrası kredi kurumları tarafından 15 Mart 2023’ten sonra verilen ve sıfıra yakın faiz oranlarındaki konut kredileri için rezervlerde ek karşılık oluşturma zorunluluğu getirileceği bildirildi.
Mesajda, “Rusya Merkez Bankası, toplam maliyeti piyasa seviyesinin önemli ölçüde altında olan ipotekleri riskli bulmaktadır. Bu nedenle, 30 Mayıs 2023’ten itibaren, 15 Mart 2023’ten sonra verilen tüm düşük faizli konut kredileri için bankaların ek rezervler oluşturması zorunluluğu getirmiştir” ifadelerine yer verildi.
Aynı zamanda, piyasada faiz indirimleri için hala yeterli fırsatlar olduğuna dikkat çeken Merkez Bankası, konut kredisi karşılığı tutarının, kredinin toplam maliyetinin politika faizinin 5’te birinden fazla düşük olması durumunda yüzde 30, kredinin toplam maliyetinin yarısından fazla altında olması durumunda ise yüzde 50 oranında artırılacağını açıkladı.
Oranın piyasa seviyesinin 10 yıllık federal kredi tahvillerinin veriliş tarihinden önceki üç takvim ayı üzerinden ortalaması alınan getiri değeri olacağı, ipoteklerin devletin sunduğu tercihli kredi programları kapsamında verilmişse, tazminat miktarının çıkarılarak bulunacağı eklendi.
Düzenleyici, son zamanlarda satın alınan dairenin fiyatının bankalarla anlaşan inşaat şirketleri tarafından yüzde 20-30 oranında artırılarak tüketicilere sunduğu yüzde 0,1 oranlarına varan konut kredisi faizlerinin yaygınlaştığının altını çizerken, mevcut politika faizlerinden (yüzde 7,5) son derece düşük olan ipotek faiz oranlarının risk taşıdığına vurgu yapıyor.
Bu farkı daha sonra bankalara inşaat şirketlerinin ödediğine dikkat çeken düzenleyici, bu tür programların ev sahipleri ve bankalar için risk taşıdığını, aynı zamanda genel istatistikleri bozarak tüm katılımcılar tarafından bilinçli kararlar alınmasını engellediğini bildirdi.
“Merkez Bankası, Rusya’da bu tür programların yayılmasını sınırlayacak ve risklerin azaltılmasına yardımcı olacaktır” denilen mesajda, tercihli ipotek programlarına rağmen nüfusun konut satın alınabilirliğinde büyüme eksikliğine işaret etti.
Düzenleyici, bankalarla anlaşarak tüketicilere düşük faizli konut kredisi reklamı yapan konut üreticilerinin kendi mali risklerini azaltmak için kasten daire fiyatlarını yüzde 20 ila 30 oranlarında artırdığını vurgularken, konut fiyatlarının 2020’den bu yana nüfusun reel gelirindeki büyümeden önemli ölçüde daha yüksek olduğunu ekledi.
