Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) üyelerine küresel ısınma, eşitsizlik ve yeni teknolojilerin yönetilmesi gibi sınamaları çözmek için diyalog ve işbirliği çağrısı yaptı.

Guterres, Hindistan’ın ev sahipliğinde video konferans yöntemiyle düzenlenen ŞİÖ Liderler Zirvesi’ne mesaj gönderdi.

ŞİO Liderler Zirvesi’nin küresel sınama ve tehditlerin arttığı bir dönemde gerçekleştiğine dikkati çeken Guterres, dünyanın artan bölünmüşlük ve gerginlikler bağlamında birlikte çalışması gerektiğini söyledi.

Guterres, bölünmüşlüklerin küresel krizlere ve geleneksel olmayan güvenlik tehditlerine farklı yaklaşımlar, Kovid-19 ve Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısıyla derinleştiğine işaret etti.

“Küresel ısınma, eşitsizlik ve yeni teknolojilerin yönetilmesi gibi günümüzün küresel sınamaları sadece diyalog ve işbirliğiyle çözülebilir.” diyen Guterres, bunun için birlikte hareket etmenin önemli olduğuna işaret etti.

Guterres, çözüm için birlikte hareket etmeyi gerektiren üç temel alanı iklim krizi, yapay zeka ve biyoteknoloji ile ülkeler arasındaki eşitsizlik olarak sıraladı.

İklim alanında birlikte hareket etmezsek felaket olur

“İklim alanında insanlık birlikte hareket etmezse felaket olur.” uyarısında bulunan Guterres, takım halinde daha hızlı adım atılması için çağrıda bulundu.

Guterres, yapay zeka alanında üst düzey bir danışma grubu atayacağını da aktararak üye ülkelerin yapay zeka için bir uluslararası kuruluş kurmasına yönelik girişime sıcak baktığını ifade etti.

Ülkeler arasındaki eşitsizliğin güveni aşındırdığına işaret eden Guterres, “adil küreselleşme” ve reforma odaklanılması gerektiğini kaydetti.

Guterres, ŞİO’nün dünya nüfusunun hemen hemen yarısını temsil ettiğini ve örgütün küresel alanda da etkisinin arttığını belirterek “Sizi bu başarınızdan ötürü tebrik ediyor, bu başarıyla orantılı şekilde sınamalarla mücadele etmeniz ve sorumluluklarınızı üstlenmeniz için çağrıda bulunuyorum.” diye konuşu.

Şanghay İşbirliği Örgütünün üye sayısı 9’a çıktı

Türkiye’nin “diyalog ortağı” olarak yer aldığı ŞİÖ, ilk olarak Şanghay Beşlisi adıyla 1996’da Çin, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan temsilcilerinin Çin’in Şanghay kentinde bir araya gelerek Sınır Bölgelerinde Askeri Güvenin Derinleştirilmesi Anlaşması’nı imzalamasıyla kuruldu.

2001’de Özbekistan’ın katılımıyla üye sayısı 6’ya çıkan Şanghay Beşlisinin adı Şanghay İşbirliği Örgütü olarak değişti. Pakistan ve Hindistan da daha sonra tam üye olarak örgüte kabul edildi.

2005’te ŞİÖ’ye gözlemci olarak kabul edilen İran’ın tam üyelik süreci 2021’de başlamıştı. İran’ın üyeliğinin resmileşmesiyle örgütün üye sayısı 9’a çıktı. Afganistan, Moğolistan ve Belarus ise ŞİÖ’de gözlemci üyeler olarak yer alıyor.

Doğunun NATO’su olarak nitelendirilen ŞİÖ, üye ülkeler arasında askeri, ekonomik ve kültürel işbirliğini sağlamayı ve özellikle güvenlik konusunda ortaklıklar geliştirmeyi amaçlıyor.