Rusya Tur Operatörleri Birliği (ATOR), ülkedeki tur operatörlerinin paylaştığı bilgilere atıfta bulunduğu haberinde, yüksek sezonda uçuş gecikmelerinin “şaşırtıcı olmadığını” belirtirken, ancak taşıyıcılardan Rusya karşıtı yaptırımlarla ilişkili ek riskleri dikkate almalarını tavsiye etti.
Batı yaptırımlarının uluslararası uçuşlar düzenleyen Rus havayolu şirketleri üzerinde büyük baskı yarattığına dikkat çeken uzmanlar, bu nedenle Red Wings havayolu şirketinin 12 Ağustos’ta Antalya’da sahip olduğu geniş gövdeli Boeing-777 yolcu uçağının arıza nedeniyle rötar yaptığını, bununla birlikte Boeing tarafından yedek parça tedarikleri üzerinde uygulanan yaptırımlar zemininde birer birer arızalanmaya başlayan uçakların Türkiye ve Mısır sefer tarifesine henüz dönemediğini vurguladı.
Rusya Soruşturma Komitesi, Antalya uçuşlarında uzun süreli rötar nedeniyle gündeme oturan havayolu şirketi hakkında ceza davası açarken, Red Wings CEO’su Evgeny Solodin, uzun rötarları ciddi bir acil durum nedeniyle meydana geldiğini, şirketin arızayı gidermek için her türlü çabayı göstermesine rağmen kısıtlamalar nedeniyle başarılı olamadığını itiraf etti.
Türkiye ve Mısır’a uçuş yapan iki uçakta da teknik arıza tespit edilirken, havayolu şirketinin Boeing’in kısıtlamaları nedeniyle yedek parça erişiminde sorun yaşadığı ifade edildi.
Sorunun kaynağı yaptırımlar
Turizm sektörü temsilcilerine göre, yaptırım baskısı gerçekten de mevcut hava taşımacılığı piyasası üzerinde son derece önemli bir etkiye sahip.
Özellikle yedek parça temininin çok daha zor ve pahalı hale geldiğine değinen uzmanlar, üreticinin desteği olmadan arıza tespitinin çok daha uzun sürebildiğini, ikincil yaptırım tehdidi nedeniyle de Rus havayolu şirketlerini desteklemek isteyen ortakların olanaklarının sınırlı olduğunu söylüyor.
ATOR Başkan Yardımcısı Artur Muradyan, tur operatörlerinin tüm bu riskleri zaten iyi bildiğini ve planlama yapılırken göz ardı edilemeyeceği konusunda havayollarını uyardığını vurgularken, “Hem yerli hem de yabancı havayolu şirketleri için riskler arttı. Rusya’daki yolcu uçaklarının yaşadığı herhangi bir arıza, uçuş programlarında aksamalara yol açıyor” diye konuştu.
Muradyan, 2023 yaz sezonu dış hat uçuşlarındaki gecikme yüzdesinin alışılmış oranların üstüne çıkmadığına da değinirken, “Türkiye uçuşlarındaki rötarlar ve buna bağlı olarak uçuşların sürekli ertelendiği hissi, aktif uçuş programından kaynaklanıyor. Daha fazla uçuş, daha fazla rötarlı uçak haberi demek oluyor” ifadelerini kullandı.
Uzmanlar, Rus hava taşıyıcılarının beyan edilen uluslararası uçuş programlarını gerçekleştirmek için yeterli filoya sahip olduğunu belirtirken, sistem gecikmelerini önlemek için zaten yeterli deneyimin kazanıldığı bu dönemde Red Wings’in başına gelenlerin tüm endüstriye mal edilmemesi gereken bir “istisnai durum” olarak görüldüğünü belirtti.
Uzmanlara göre, arızaların tespit edilmesi ve seferlerde gecikmeye neden olsa da ortadan kaldırılması, Red Wings ve diğer taşıyıcıların ihmalden çok güvenliğe gerçekten önem verdiğini gösterirken, Red Wings’i suçlamanın anlamsız olduğu düşünülüyor.