Alman gazetesi Berliner Zeitung, Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika’yı içeren BRICS’in Arjantin, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Etiyopya, İran, Mısır ve Suudi Arabistan olmak üzere 6 ülkeyle genişlemesinin Avrupa Komisyonu (AK) Başkanı Ursula von der Leyen ve Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell için “kişisel yenilgi” olarak nitelendirdi.

Araştırmacı gazeteci Ramon Shack, Berliner Zeitung’da yayınlanan makalesinde, dünyada en hızlı büyüyen ekonomiler dahil olmak üzere dünya nüfusunun neredeyse yarısının çok yakında “gerçekten küresel bir ittifak” içinde olacağını vurgularken, yeni üyelerin kabulüyle BRICS Plus seviyesine yükselecek olan örgütün kıtalararası ittifak haline geleceğinin altını çizdi.

BRICS ülkelerinin, bu zirvede kolektif Batı’nın stratejik projelerini, kendi kurallarına dayalı düzeni ve tüm dünyaya dayattığı ortak değer odaklı dış politikasını “Batı hegemonyasını sürdürmenin araçları” olarak kabul ettiğini resmen ortaya koyduğunu ifade eden Shack, BRICS zirvesinde duyulan dolardan bağımsızlığa ilişkin sözlerin muhtemelen ABD ve ona yakın NATO ülkelerinde de büyük endişe yaratacağını da sözlerine ekledi.

AB’nin dönemi sona erdi

Gazeteci, Avrupa’nın ‘dünyaya hakim olabileceği’ dönemin çoktan geçtiğini ve AB’nin bağımsız bir oyuncu yerine artık Washington’un çıkarlarının uygulayıcısı olarak algılandığını kaydederken, “Bu küresel değişim, Ursula von der Leyen ve Josep Borrell’in kişisel yenilgisini simgeliyor. Avrupa’yı bir bahçe, dünyanın geri kalanını bir orman olarak gören AB’nin baş diplomatı artık ‘dünün adamı’ olarak kalırken, belki de artık AB yetkilerinin birliğin sınırlarının farkında olması gerektiği zaman geldi” diye yazdı.

Ramon Schack, Avrupa’nın tüm dünyaya emir verebileceği dönemin çoktan geride kaldığına inanırken ,yeni küresel gerçekliklere ve güç dengesine uyum sağlamak amacıyla topluluk ülkelerinin dış politika ve savunma politikası alanında kendilerini ABD’den kurtarmalarının zamanının geldiğini aktardı.

Shack’a göre BRICS Zirvesi dünya siyasetinde bir “dönüm noktası”nı temsil ederken, uzman, birçok Batı medyası hâlâ gelişmekte olan ülkelerin buluşması gibi terimleri kullanıyor olsa da, bu yazıların muhtemelen Batı’nın BRICS ülkelerine yönelik sömürgeci tutumunu yansıttığını, ancak yeni dünya tarihinin Güney Afrika’da yazıldığını not etti.

Güney Afrika’da düzenlenen 15. BRICS Zirvesi sona erdi

Güney Afrika Cumhuriyeti’nin ev sahipliğinde 22-24 Ağustos’ta Johannesburg şehrinde düzenlenen 15. BRICS Zirvesi sona erdi.

Zirve, Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika’dan meydana gelen BRICS ülkeleri grubunun yeni üye kabulü kararı alması açısından tarihi bir zirve olarak öne çıktı.

Dünya genelinden 70’e yakın ülkenin davet edildiği zirveye, çok sayıda ülke devlet ve hükümet başkanları düzeyinde katıldı.

Genişleyen BRICS

Çok kutuplu küresel sistemi savunan BRICS ülkeleri grubu, Batı merkezli mevcut sisteme karşı Asya, Afrika ve Latin Amerika ülkeleri açısından cazip bir alternatif teşkil ediyor.

Şimdiye kadar BRICS’e üyelik için 22 ülke resmi başvuruda bulundu. Bir o kadar ülke de gayrıresmi olarak BRICS’e üyeliğe ilgi duyduklarını gösterdi.

BRICS ülkelerinin liderleri, Johannesburg’daki zirvenin ilk 2 gününde, mevcut başvuruları ve üyelik kıstaslarını masaya yatırdı ve Arjantin, BAE, Etiyopya, İran, Mısır ve Suudi Arabistan olmak üzere 6 ülkenin topluluğa davet edilmesine karar verdi.

Yeni üyelerin 1 Ocak 2024’ten itibaren topluluğa üye olmasıyla BRICS üye sayısı gelecek yıl itibarıyla 11’e yükselecek.

Ortak para birimine karşı, yerel para birimleriyle ticaret ağır bastı

Zirvenin bir diğer önemli gündem maddesi ise BRICS ortak para birimi oldu. ABD dolarının hegemonyasını kırmak isteyen Çin tarafından ortaya atılan ortak para fikri, Rusya tarafından da destek görse de Güney Afrika gibi görece küçük ekonomi ve nüfusa sahip ülkeler tarafından kabul görmedi.

Bunun yerine, üyeler arasında yerel para birimleriyle ticaret fikri ağır bastı. Zirvede öne çıkan noktalarından biri de üyeler arasında yerel para birimleriyle, hızlı, güvenli ve ucuz para akışını sağlayacak bir finansal sisteme duyulan ihtiyaç oldu.

Zirveye Afrika’dan yoğun ilgi

Bu yıl “BRICS ve Afrika: Karşılıklı Hızlandırılmış Büyüme, Sürdürülebilir Kalkınma ve Kapsayıcı Çok Taraflılık İçin Ortaklık” temasıyla düzenlenen zirveye, ev sahibi Güney Afrika, 53’ü Afrika ülkesi olmak üzere 70’e yakın ülkeyi davet etmişti.

Zirvenin son günü gerçekleştirilen BRICS Plus toplantısına, başta Afrika ülkeleri olmak üzere dünya genelinden üst düzey katılım gözlendi.

İran, Bangladeş, Bolivya, Küba, Endonezya, Senegal, Zambiya, Burundi, Komorlar, Kongo Cumhuriyeti, Cibuti, Namibya, Libya ve Çad, toplantıya devlet ve hükümet başkanları düzeyinde katılırken, çok sayıda ülke de toplantıda dışişleri bakanlarıyla temsil edildi.

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres de zirveye katılan isimler arasında yer aldı.

Zirvenin kapanış programında ise Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ve Güney Afrika Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa, Senegal, Zambiya, Burundi, Komorlar, Kongo Cumhuriyeti, Cibuti, Namibya, Libya ve Çad liderleriyle yuvarlak masa toplantısında bir araya geldi.

BRICS

Dünya nüfusunun yüzde 40’ından fazlasını, küresel hasılanın ise yüzde 30’undan fazlasını oluşturan BRICS ülkeler grubu, üye ülkelerin liderlerinin her yıl düzenlenen zirvelerde bir araya gelip, küresel meseleleri ve karşılıklı işbirliği konularını tartıştıkları uluslararası bir forum olma özelliği taşıyor.

Bakanlar düzeyinde de her yıl düzenli toplantılar gerçekleştiren BRICS grubu, üye ülkeler arasında ekonomik, siyasi ve kültürel iş birlikleri geliştirilmesi açısından önemli bir platform olarak öne çıkıyor.

Öte yandan BRICS kararlarının, üye ülkeler açısında bir bağlayıcılığı bulunmuyor. Topluluk şimdilik ekonomik işbirliklerine dayalı bir yol seyrediyor.

Bununla birlikte çok geniş bir coğrafyadan üye alımlarıyla genişleyen BRICS topluluğunun, gelecekte küresel sistemde daha güçlü bir aktör olarak öne çıkması bekleniyor.