Rusya’da, 144 kişinin hayatını kaybettiği Moskova’daki “Crocus City Hall” konser salonuna düzenlenen terör saldırısı 2024’ün en önemli olayı olarak kayıtlara geçti.

Rusya için 2024’teki önemli gelişmeler dizisi, şubatta Kremlin’e muhalif Aleksey Navalnıy’ın cezaevinde ölümüyle başladı.

Mahkemece aşırılık yanlısı topluluk oluşturmaktan 19 yıl hapis cezasına çarptırılan, terörle ve aşırıcılıkla bağlantılı şahıslar listesinde bulunan Navalnıy’ın ölümü, Rusya ile Batı’yı karşı karşıya getirdi.

Ülkedeki muhalifler ve bazı Batılı ülkeler, Navalnıy’ın ölümüyle ilgili Rusya yönetimini suçlarken, Kremlin bu suçlamaların “asılsız” ve “kaba” olduğunu vurguladı.

– Devlet başkanlığı seçiminde Putin galip geldi
Rusya’da diğer bir önemli gelişme, mart ortasında devlet başkanı seçiminin düzenlenmesi oldu.

Yüzde 77,49 katılım olan seçimde, yüzde 87,28 oy oranıyla galip gelen Vladimir Putin, beşinci kez Rusya Devlet Başkanı oldu.

– Moskova’daki terör saldırısı
Rusya, 22 Mart’ta Moskova’daki “Crocus City Hall” konser salonuna silahlı kişilerce düzenlenen terör saldırısıyla sarsıldı.

144 kişinin yaşamını yitirdiği terör saldırısı ile ilgili soruşturma kapsamında çoğunluğu Tacikistan kökenli 10’dan fazla şüpheli tutuklandı.

Rus yetkililer, Ukrayna askeri istihbaratının bu saldırıyla doğrudan bağlantılı olduğunu açıkladı.

– Rusya’nın Ukrayna’ya ateşkes şartları
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 14 Haziran’da Ukrayna ile ateşkes için şartları açıkladı. Putin, Ukrayna’nın birliklerini Donetsk, Luhansk, Herson ve Zaporijya bölgelerinden çekmesi ve NATO’ya katılma isteğinden vazgeçmesi halinde Kiev ile müzakerelere başlayabileceklerini bildirdi.

Ukrayna ile müzakerelere açık olduğunu vurgulayan Putin, çatışmaların dondurulmasından yana olmadığını kaydetti.

– Rusya ve Batı arasında mahkum değişimi
Rusya, 1 Ağustos’ta Türkiye’nin organizasyonu ile tarihinin en kapsamlı ve büyük takas operasyonunu gerçekleştirdi.

Milli İstihbarat Teşkilatının (MİT) yönettiği, Moskova ile Batı arasındaki mahkum değişimi kapsamında, ABD, Almanya, Polonya, Slovenya, Norveç, Rusya ve Belarus cezaevlerinde bulunan 26 kişi takas edildi.

– Ukrayna, Rusya’nın Kursk bölgesine girdi
Ukraynalı askerlerin 6 Ağustos’ta Rus toprağı Kursk bölgesine girmesinin ardından iki ülke orduları arasında çatışmalar başladı.
Halen devam eden çatışmalar esnasında, Ukrayna ordusu zaman zaman Kursk Nükleer Güç Santraline (NGS) saldırı girişiminde bulundu.

– Rus ordusu cephede ilerledi
Diğer yandan, Rusya ile Ukrayna arasında 24 Şubat 2022’de başlayan çatışma, 2024 yılında da Donbas bölgesi başta olmak üzere Harkiv, Zaporijya ve Herson yönlerindeki cephelerde aralıksız devam etti.

Cephede ilerleyen Rus ordusu, yıl içinde 200 civarında yerleşim birimi ele geçirerek, yaklaşık 4 bin 500 kilometrekare alan üzerinde kontrol sağladı.

– Rusya tarihindeki en büyük diplomatik etkinlik BRICS Zirvesi
Rusya Federasyonu’na bağlı Tataristan Cumhuriyeti’nin başkenti Kazan’da 22-24 Ekim’de BRICS ve BRICS+ Liderler Zirvesi gerçekleşti.

BRICS zirvesine 24 devlet başkanı veya başbakan düzeyinde, 6’sı uluslararası kuruluşlardan, 36 ülkeden toplam 42 heyet başkanı katıldı.

Türkiye adına Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın katılım gösterdiği zirve, Rusya tarihindeki en büyük ve etkili diplomatik etkinlik olarak kayıtlara geçti.

Zirvenin düzenlenmesinin ardından bir süre sonra Belarus, Bolivya, Küba, Endonezya, Kazakistan, Malezya, Tayland, Uganda ve Özbekistan’ın 2025 itibarıyla BRICS’e “ortak devlet” statüsünde katılacağı bildirildi.

Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin’in bir araya gelmesiyle kurulan ve dünya ekonomisinde önemli bir yere sahip olan BRICS, Rusya’nın dönem başkanlığında genişlemiş oldu.

– Rusya, Belarus’u da kapsayacak şekilde nükleer silah tatbikatı yaptı
Putin’in talimatıyla Rus ordusu mayıs ayından itibaren 3 ay sürecek 3 aşamalı stratejik olmayan nükleer silah tatbikatı başlattı. Güney Askeri Bölgesi’nde ilk aşaması yapılan tatbikat, ikinci ve üçüncü aşamalarında Belarus toprakları, Merkez ve Leningrad Askeri bölgelerini de kapsadı.

Ekim ayının sonunda Rusya, ülkede nükleer silahın kullanımına yönelik tekrar bir tatbikat gerçekleştirdi.

– Rusya, “Oreşnik” balistik füzesini test etti ve nükleer doktrinini güncelledi
Kasımda ABD ile İngiltere’nin, Ukrayna’ya Rus topraklarına uzun menzilli silahlarla saldırmasına izin vermesiyle Rusya ile Batı arasındaki gerginlik seviyesi yükseldi.

Ukrayna, zaman zaman Amerikan yapımı uzun menzilli Kara Taktik Füze Sistemleri (ATACMS) füzeleri ve “Storm Shadow” uzun menzilli seyir füzeleriyle saldırı düzenledi.

Rus ordusu ise buna cevap olarak yüksek hassasiyetli silah ve insansız hava araçlarıyla (İHA) Ukrayna’nın enerji tesislerine yoğun saldırılar düzenledi.

Rusya ayrıca, Ukrayna’nın askeri sanayi tesislerinden birine saldırması esnasında savaş koşullarında, nükleer olmayan hipersonik ekipmanlarla donatılmış “Oreşnik” isimli balistik füzesini test etti.

Bununla birlikte Devlet Başkanı Putin, ülkesinin balistik füze saldırılarına uğraması halinde buna nükleer silahla yanıt verilmesine olanak tanıyacak şekilde güncellenen nükleer doktrini onayladı.

– Suriye’nin devrik lideri Esad ailesiyle Moskova’ya sığındı
Aralık ayı başında Suriye’de Baas rejiminin çökmesinin ardından Beşşar Esad ailesiyle birlikte Putin’in kararıyla Rusya’ya sığındı.
Bunun ardından Rusya, bu ülkedeki askeri faaliyetlerini azaltsa da diplomatik temsilciliklerini kapatmadı.

Diğer yandan, Suriye’de bulunan Rus askeri üslerinin geleceği belirsizliğini korusa da Putin, üslerin Suriye’ye insani yardım ulaştırılması için kullanılmasını teklif etti ve bunun anlayışla karşılandığını bildirdi.

– Rus komutanına Moskova’nın merkezinde suikast
Moskova’da 17 Aralık’ta Rusya Silahlı Kuvvetleri Radyasyon, Kimyasal ve Biyolojik Savunma Kuvvetleri Komutanı İgor Kirillov, yardımcısı İlya Polikarpov birlikte bombalı bir suikast sonucu öldü.
Olayla ilgili başlatılan soruşturma kapsamında, Özbekistan vatandaşı bir kişi yakalandı.

Moskova, Kiev yönetimini Kirillov’un ölümüyle sonuçlanan patlamayı organize etmekle suçladı.

– Azerbaycan yolcu uçağının düşürülmesi
Geçen hafta Bakü-Grozni seferini yapan Azerbaycan Hava Yollarına (AZAL) ait yolcu uçağı Kazakistan’nın Aktau kenti yakınlarında düştü.

Uçaktaki 67 kişiden 38’inin hayatını kaybettiği kazaya, uçağın Rus hava sahasında dışarıdan darbe alması ve radyoelektronik araçlarla kontrol edilemez hale gelmesinin neden olduğu bildirildi.

Azerbaycanlı yetkililer, uçağın Grozni yakınlarında Rus “Pantsir-S” hava savunma sistemi saldırısına maruz kaldığı iddialarını doğruladı.

Rusya Devlet Başkanı Putin, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’le telefonla görüşerek, AZAL’a ait uçağın düşürüldüğü “trajik olayın Rus hava sahasında yaşanması nedeniyle” özür diledi.