Rusya Merkez Bankası, kayıt dışı nakit akışını önlemek için yeni bir sistem üzerine çalışıyor. Hazırlanacak olan projeye ‘Trafik Lambası’ sistemi adı verildi. Bu sistem şirketlerin devlet nezdinde güvenirliğini belirleyecek ve risk oranlarına göre yeşil, sarı ve kırmızı olarak 3 ayrı kategoriye ayıracak.
Merkez Bankası, paralarını illegal yolla nakite çevirmek ya da vergi kaçırmak için kurulan paravan şirketleri kontrol altına alabilmek için, ‘Trafik Lambası’ adını verdiği bir sistem uygulamayı planlıyor. Bu sistem şirketlerin devlet nezdinde güvenirliğini belirleyecek ve risk oranlarına göre yeşil, sarı ve kırmızı olarak 3 ayrı kategoriye ayıracak.
Kırmızı seviyedekiler bankalarla çalışamayacak
Merkez Bankası, kayıt dışı nakit akışına karşı yasayı değiştirmeyi ve bankalarla tek bir platform kurmayı planlıyor. Bu platform ile bankalarla birlikte müşterileri risk seviyelerine göre ayırabilecek. Bankalar bu sınıflandırmada kırmızı seviyeye giren kuruluşlara hizmet vermeyi bırakacaklar.
Proje, Rosfinmonitoring ile birlikte hazırlandı
Merkez Bankası, fonksiyonlarını genişletmeyi, kara para aklama ve yasa dışı para akışına karşı geliştirdiği program ile, bankalarla birlikte müşterileri denetimlerini yapmayı planlıyor. Finans piyasasındaki aktif iki kaynak bu çalışmayı doğrularken, kaynaklardan birisine göre, Rusya Parlamentosu Alt Kanadı Duma, piyasa katılımcılarının tasarıya ilişkin yorumlarını toplamaya başladı. Rusya Merkez Bankası, projenin Federal Mali Denetleme Servisi (Rosfinmonitoring) ile birlikte hazırladığını belirtti.
Proje ne zaman hayata geçecek
Rusya Merkez Bankası’nın, 2021 sonunda ve 2022 başlarında başlatmayı hedeflediği müşteri doğrulama platformunun uygulanması için mevzuatta yapılan değişiklikler gerekli görünüyor. ZSK(KYC) platformu (know your client – “müşterinizi tanıyın”), gelecekte kredi kuruluşlarının Rus şirketlerinin güvenilirliğini değerlendirmelerine olanak tanıyacak. Operasyonlar risk derecelerine göre kırmızı, sarı ve yeşil renklerle üç seviyeye ayrılacak.
Tasarının sağlayacağı kolaylıklar
Tasarıya göre, Merkez Bankası’nın aktif rol alması bekleniyor. İsminin açıklanmasını istemeyen bir Merkez Bankası temsilcisi “Tasarı, küçük ve mikro işletmeler başta olmak üzere yeni girişimciler üzerindeki yükü azaltacak. Bunun yanında, aynı bilgi için, farklı kredi kuruluşlarından gelen taleplerin tekrarlanmasını önleyecek. Rusya Merkez Bankası’na, Rus bankalarında işlem yapan tüzel kişilerin ve bireysel girişimcilerin (IP) risk düzeyini değerlendirme hakkı verilecek. İlgili değişiklikler, Merkez Bankası işlevlerinin açıklandığı, Merkez Bankası Kanunu’nun 86-FZ yasası 4. maddesinde yapılacak.” dedi.
Sistem nasıl çalışacak?
Rusya Merkez Bankası Denetim Bölümü Daire Başkanı İliya Yasinskiy, Trafik Lambası Platformu’nun çalışma mekanizmasını şu şekilde açıkladı;
Şüpheli operasyonlara karışma riski yüksek gruptakiler- kırmızı renk ile,
Orta riskli gruptakiler- sarı renk ile,
Düşük riskli gruptakiler- yeşil renklerle ile ifade edilecek.
Kredi kuruluşları, müşteri ile çalışırken farklı aşamalarda benzer bir çalışma yapacak. Hizmet için kabul edildiğinde, istenilen işlem yapıldığında ve sözleşme feshedildiğinde, para çekildiğinde veya başka bir bankaya aktarıldığında bilgi Rusya Merkez Bankası’na da gönderilecek. Merkez Bankası tüzel kişilik statüsünü düşürürse veya en riskli gruba transfer ederse, kredi kurumu beş iş günü içinde bu müşteri hakkındaki kendi notlarını düzenleyiciye gönderebilir.
Banka, Merkez Bankası’nın kararını kabul ederse, yeni süreci şirkete bir sonraki iş gününde başlatması gerekecek.
Merkez Bankası’nın risk notunda: yeşil alandaki müşteri oranının yaklaşık yüzde 99, sarı alanın yüzde 0,3, kırmızı alanın yüzde 0,7 olduğu belirtiliyor. Özel kişiler bu tabloda dikkate alınmıyor. Düzenleyiciye göre, müşteri riski tahminlerinin bankalarla yüzde 95 oranında aynı olduğu ifade ediliyor.
