Merkez Bankası tarafından hazırlanan raporda, Rusya’daki bankaların kredi faiz oranı risklerini yönetmek için esas olarak diğer araçlara güvenmeleri gerektiği, buna göre uzun vadeli kredi borçlarına yönelmeleri ve türev ürünleri kullanmaları önerildi.
Merkez Bankası raporunda, özellikle değişken faiz oranlı ev kredilerinin arttığı belirttildi. Bu durumun ileride mali risk yaratacağına değinen Merkez Bankası, değişken faizli konut kredilerinin kullanımını yalnızca güvenilir kredi yükümlüleriyle sınırlandırılmasını önerdi.
Raporda, değişken faiz oranlı kredilerin mutlaka sınırlandırılması, yalnızca kredi sicili temiz ve değişebilecek faiz oranlarına rağmen ödeme sorunu yaşamayacak yükümlülere verilmesi gerekliliğinin altı çizildi.
Aynı zamanda Merkez Bankası’na göre, faiz oranlarındaki riskleri yönetmek için bankalar uzun vadeli borçlara yönlenmeli ve mali riskten korunma tekniği olarak türev ürünlerini kullanmalı.
Konut kredileri sorun yaratabilir
Rusya Merkez Bankası, değişken faizli mortgage piyasası önemli bir ölçeğe ulaşmadan bu uygulamanın sınırlarının belirlenmesi gerektiğini, sosyal ve finansal risklerin önüne geçilmesi gerektiğini vurguladı.
Raporda “Bu tür ürünlerin bankalar tarafından kullanımının vatandaşlara ek fayda sağlaması gerekir. Aynı zamanda kredi kullanılabilirliğini artırması ve ek riskler taşımaması önemlidir.” ifadesi yer aldı.
Değişken faizin riskleri
Merkez Bankası raporunun açıklama bölümünde, “Kredilerde değişken faiz oranlarının kullanılması, vatandaşın borç yükünün artması ve yanlış yönlendirilmesi gibi riskler bulunmakta. Bankaların müşterisine sunduğu değişken faizli borçlanma biçimleri, iki taraf için de önemli riskleri taşımakta. Bu tür krediler, tüketici için karmaşık ve sabit faizli geleneksel kredilere göre daha zor bir üründür.” dendi.
Banka aktiflerinde biriken, özellikle geri ödeme riski olan değişken faizli kredilerin parasal aktarım mekanizması işleyişini tehdit edeceğini ifade eden Merkez Bankası uzmanları, değişken faizli konut kredilerinin mevzuatını düzenlemek için şu an altı seçenek üzerinde çalıştıklarını duyurdu.
Bu seçeneklerden ilki değişken faiz oranlarını tamamen yasaklamak. Bu durumda, yükümlülerin faiz oranı risklerinden korunacağını ve bankaların da faiz oranlarında artış olması durumunda faiz oranı riskinin kredi riskine dönüşme olasılığı engellenecek.
Merkez Bankası, değişken faizli kredinin faiz oranındaki veya vadesindeki değişiklik miktarına yasal bir kısıtlama getirmeyi de düşünmekte. Bu, faiz oranlarında önemli bir artış olması durumunda borçlular için borç yükünün büyümesini sınırlayacak. Ancak bu durumda Merkez Bankası’na göre bankaların bilgi sistemlerini ve iş süreçlerini denetimini düzenlemesi gerekiyor.
Raporda, bu seçeneklerin yanı sıra, Rusya Merkez Bankası tarafından bankalara değişken faizli kredi verme konusunda doğrudan niceliksel kısıtlamalar getirme ve bu tür kredilere başvuran bireyleri yasal olarak sınırlama yetkisi verilmesine olanak tanıyor.
Aynı zamanda Merkez Bankası, oranların bir şekilde yükselmesi halinde maddi durumunun sabit kalması muhtemel vatandaşlar için bir “nitelikli borçlu” tanımı yapabilecek. Bu durumda geri ödeme riski bulunmayan bireyler kategorisi, daha geniş bankacılık ürünleri listesine erişebilecek ve ayrıca indirimli kredi alabilecek.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rusya Merkez Bankası ile birlikte hükümete tüketici kredilerindeki değişken faiz oranlarını ve şartlarını değiştirmeyi ve düzenlemeyi içeren yeni mevzuat hazırlama talimatı verdi. Yeni mevzuatın hazırlanması için son tarih 15 Temmuz 2021 olarak belirlendi.
