Rusya’nın ulusal doğal gaz şirketi Gazprom’un kasım ayı için Ukrayna üzerinden transit gaz sevkiyat hacmini artırmadığı bildirildi.
Gazprom, 18 Ekim’deki açık artırmalarda Ukrayna Gaz İletim Operatörü tarafından kasım ayı için Rusya sınırında yer alan Sudzha boru hattı üzerinden günlük 9,8 milyon metreküp ve Sokrankovka boru hattı üzerinden günlük 5,2 milyon metreküp ek gaz kapasitesi teklifini dikkate almayarak rezerve etmediği bildirildi.
Genel olarak Ukrayna’nın Naftogaz şirketi ile 2024 yılına kadar geçerli olan bir sözleşme kapsamında Ukrayna üzerinden gaz tedarik eden Gazprom, Ukrayna gaz iletim sistemi operatörünün gerektiğinde tedarikçinin satın alabileceği ek kapasiteler sunabileceğini belirterek, ek gaz sevkiyatını düşünmediğini açıkladı.
Daha önce gaz piyasalarında yaşanan olumsuz gelişmelerle krize giren Avrupa’ya Ukrayna üzerinden ek gaz sevkiyatı yapılacağını duyuran Gazprom, Ukrayna Gaz İletim Sistemi Operatörü dahil tüm güzergahlar üzerinden ek hacimlerin sağlanacağını belirtirken, aynı zamanda Gazprom’un uzun vadeli sözleşmeler kapsamındaki tüm yükümlülüklerini yerine getirdiği de vurgulandı.
Öte yandan Avrupalı şirketlerin Ukrayna’daki yeraltı gaz depolama tesislerinde (UGS) sahip olduğu doğal gaz rezervi hacminin yaklaşık yüzde 10 ile yüzde 15 seviyesinde olduğunu belirten Ukraynalı doğal gaz şirketi Naftogaz’ın Başkanı Yuriy Vitrenko, Avrupalı şirketlerin bu gazı Ukrayna’da talep olması halinde mevcut fiyatta satabileceklerini, Ukrayna’dan çıkarsalar bile ülkenin kış ayı için yeterli gaz rezervlerine sahip olduğunu aktardı.
Geçtiğimiz hafta Rusya Uluslararası Enerji Haftası Forumu’nun Genel oturumunda konuşan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Avrupa’da gaz fiyatlarında yaşanan artışın tamamen elektrik enerjisi kıtlığının bir sonucu olduğunu söylemişti.
Ukrayna üzerinden gaz sevkiyatı bizim için karsız
Putin, konuşmasında aynı zamanda Avrupa’ya Ukrayna üzerinden gaz sevkiyatlarına da değinirken, konuyla ilgili yaptığı açıklamada Avrupa’nın gaz sevkiyatlarının artmasıyla Ukrayna üzerinden gaz tedarik yolunu tamamen kaybedebileceği konusunda uyardı.
“Avrupa’ya Ukrayna üzerinden gaz sevkiyat hacimlerini artırdık. Gaz sevkiyatımız Ukrayna Gaz İletim Sistemi Operatörü ile transit geçişteki sözleşme yükümlülüklerimizi şimdi yaklaşık yüzde 10 oranlarında aşıyor. Bize şimdi oradan trasit gaz hacmini artırın diyorlar. Ancak Ukrayna üzerinden daha fazla gaz pompalayamayız. Ukrayna’daki doğal gaz boru hattı, on yıllardır tamir edilmiyor. Pompalanan gaz hacmi arttığında eskimiş boru hattı tamamen patlayacak” diye konuşan Rus lider, bu durumda Avrupa’nın gaz sevkiyatlarında bu rotayı tamamen kaybetme riski olduğunu açıkladı.
“Ukrayna toprakları üzerinden gaz tedarikinde sözleşmeden doğan yükümlülüklerimizi aştık” diyen Rus lider, Gazprom’un Ukrayna Gaz İletim Sistemi Operatörü üzerinden doğal gaz sevkiyatını artırmasının aynı zamanda ekonomik olarak karsız olduğunu, alternatif doğal gaz boru hatları aracılığıyla Rusya’nın yaptığı gaz ihracatının yılda yaklaşık 3 milyar dolar daha ucuza geldiğinin de altını çizdi.
Gaz fiyatlarındaki artış hem üretici hem de tüketici için kötü
Putin, enerji fiyatlarında meydana gelen keskin artışın hem tüketiciler hem de üreticiler için olumsuz sonuçlar doğurabileceğine dikkat çekerek, Tüm Avrupa kıtasının enerji güvenliğini pekiştirmek için Rusya’nın sürekli olarak çalıştığını, Avrupalı ortaklarıyla doğalgaza kolay erişimi sağlayacak birçok altyapı projesi gerçekleştirdiğini söyledi.
“TürkAkım, Balkan Akım, Kuzey Akım 1 ve Kuzey Akım 2 projeleri, Türkiye ile birlikte Avrupa ülkelerinin gaz ihtiyaçlarını karşılamak için gerçekleştirildi. Ortaklarımızla uyguladığımız tüm projeler, Avrupa’nın gaz arzının istikrar ve öngörülebilirliğini sağlama görevi görüyor” diyen Rusya Devlet Başkanı, bazı uzmanların Avrupa enerji piyasasındaki durumun analizi için boş siyasi sloganlar kullandığının altını çizdi.
Ukrayna, gaz fiyatlarından olumsuz etkilenecek
Rusya’dan direk olarak gaz ithal etmeyen Ukrayna, Gazprom’un ihraç ettiği gazı daha sonra Avrupa şirketlerinden alıyor.
Avrupa piyasalarındaki gaz fiyatlarından olumsuz şekilde etkilenecek olan ülkenin eski başbakanı Arseniy Yatsenyuk, yakın zamanda yaptığı açıklamada, mevcut Ukrayna hükümetinin Avrupa’dan daha düşük bir fiyata gaz satın almadığını ve şimdi fazla ödeme yapmak zorunda kalacağını belirterek, bu fiyat farkını Ukrayna halkına yansıtacağını açıklamıştı.
“Bugün Kiev’in politikaları nedeniyle Ukraynalıların ceplerinden 5 milyar dolar çıkacak. Bu, devlet ve devlet şirketi Naftogaz’ın, 250 dolardan gaz satın almak yerine şimdi bin metreküp için Avrupa’dan bin 200 dolara gaz alması nedeniyle meydana gelmiştir” diyen Yatsenyuk, 5 milyar doların Ukrayna’nın toplam yıllık savunma harcamalarına eşdeğer bir miktar olduğunu da sözlerine ekledi.
Novak: Kuzey Akım 2, Avrupa’daki gaz piyasasını istikrara kavuşturacak
Birkaç gün önce Enerjiden sorumlu Rusya Başbakan Yardımcısı Aleksandr Novak, Kuzey Akım 2 doğal gaz boru hattının, tamamen faaliyete geçmesiyle birlikte Avrupa’daki gaz piyasasının istikrara kavuşmasına katkıda bulunabileceğini duyurdu.
Kuzey Akım 2’nin başlatılmasının gaz piyasalarındaki durumun istikrara kavuşturulması üzerindeki etkisinden bahseden Başbakan Yardımcısı, “İnşa edilen Kuzey Akım 2 dahil olmak üzere yeni altyapının inşaatı, kuşkusuz gaz fiyatlarındaki iniş çıkışlarla daha hızlı başa çıkmaya yardımcı olabilecek faktörlerden biridir” diye konuştu.
Kuzey Akım 2 gaz boru hattı, Rusya kıyılarından Baltık Denizi üzerinden Almanya‘ya uzanıyor ve yılda toplam 55 milyar metreküp gaz kapasitesine sahip iki hattan oluşuyor ve boru döşeme işlemleri 10 Eylül’de tamamlandı.
