Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI), küresel silah transferine ilişkin yeni araştırmasında, Rusya’yla birlikte küresel silah ticareti nispeten düşerken, son 5 yılda silah ithalatında en büyük artışın Avrupa’da görüldüğünü ortaya koydu.

Küresel güvenlik üzerine çalışan SIPRI tarafından yayımlanan rapora göre, Rusya’nın silah ihracatı son beş yılda yüzde 26 düşerken, 2017-2021’de küresel olarak silah ithalatı önceki 5 yıla göre yüzde 4,6 geriledi.

Avrupa’nın silah ithalatında ise yüzde 19’luk artış kaydedildi.

Büyük silahların uluslararası transferlerinde, 2012-2016 ve 2017-2021’de çok az bir düşüş görülürken, Avrupa, Doğu Asya ve Okyanusya devletlerinin silah ithalatı önemli ölçüde arttı.

Avrupa’nın en büyük silah ithalatçıları İngiltere, Norveç ve Hollanda

Dünyada silah ithalatında en büyük artış Avrupa’da gerçekleşirken, 2017-2021’de Avrupa devletlerinin silah ithalatı 2012-2016’ya kıyasla yüzde 19 arttı ve küresel silah transferlerinin yüzde 13’ünü oluşturdu.

Avrupa’nın en büyük silah ithalatçılarını ise İngiltere, Norveç ve Hollanda oluşturdu. Diğer Avrupa devletlerinin de yakın zamanda özellikle de ABD’den savaş uçakları için büyük siparişler vermiş olmaları nedeniyle gelecek 10 yılda silah ithalatlarını önemli ölçüde artırmaları bekleniyor.

 Rusya’yla ilişkiler, Avrupa silah ithalatındaki büyümenin önemli itici gücü oldu

Doğu Ukrayna’da 2017-2021’de yaşanan silahlı çatışmalara rağmen, ülkelerin bu dönemde silah ithalatı çok sınırlı gerçekleşti.

SIPRI Silah Transferleri Programının Kıdemli Araştırmacısı Pieter D. Wezeman, yaptığı açıklamada, “Çoğu Avrupa devleti ile Rusya arasındaki ilişkilerde yaşanan ciddi bozulma, özellikle tüm ihtiyaçlarını ulusal silah endüstrileri aracılığıyla karşılayamayan devletler için Avrupa silah ithalatındaki büyümenin önemli bir itici gücü oldu.” dedi.

Küresel silah transferlerinde az miktardaki düşüşün, bölgesel eğilimler arasındaki büyük farklılıkları maskelediğini söyleyen Wezeman, “Güney Amerika silah ithalatının son 50 yılın en düşük seviyesine ulaşması gibi bazı olumlu gelişmeler olurken, Avrupa, Doğu Asya, Okyanusya ve Orta Doğu gibi yerlerin silah ithalatının artması veya devam etmesi endişe verici silah birikimlerine katkıda bulundu.” şeklinde konuştu.

Hindistan, gelecek birkaç yılda büyük ölçekli silah ithalatı planlıyor

Asya ve Okyanusya, 2017-21’de küresel transferlerin yüzde 43’ünü alarak silah ithal eden en büyük bölge olmayı sürdürdü.

Hindistan’ın silah ithalatı 2012-16 ve 2017-2021 arasında yüzde 21 azaldı ancak bu ülke dünyanın en büyük ithalatçısı olmaya devam etti ve gelecek birkaç yılda birkaç tedarikçiden büyük ölçekli silah ithalatı planlıyor.

Kıdemli Araştırmacı Wezeman, Çin ile Asya ve Okyanusya’daki birçok devlet arasındaki gerilimin, bölgedeki silah ithalatının ana itici gücü olduğuna işaret ederek “Bu gerilimler, ABD’nin bölgeye silah transferinde de önemli bir faktör. ABD, Asya ve Okyanusya’nın en büyük tedarikçisi olmaya devam ediyor çünkü silah ihracatı ABD’nin Çin’e yönelik dış politikasının önemli bir unsuru.” değerlendirmesinde bulundu.

Orta Doğu’nun silah ithalatı keskin artışın ardından dengelendi

Orta Doğu ülkeleri, 2017-2021’de 2012-2016’ya kıyasla yüzde 2,8 daha fazla silah ithal etti. Buna karşılık, 2007-2011 ve 2012-2016 arasında bölgeye yapılan silah ithalatında yüzde 86’lık bir artış görülmüştü.

Yemen’deki çatışmanın devam etmesi ve İran ile bölgedeki diğer devletler arasındaki tansiyonun yüksek seyretmesi nedeniyle Körfez’deki güvenlik gelişmelerinde silah ithalatı önemli bir rol oynadı.

Dünyanın en büyük ikinci silah ithalatçısı olan Suudi Arabistan’ın silah ithalatı 2012-2016 ve 2017-2021 arasında yüzde 27 arttı.

Silah ithalatını yüzde 227 artıran Katar, en büyük silah ithalatçıları sıralamasında 22’den 6’ya yükseldi.

ABD ve Fransa’nın silah ihracatı artıyor

ABD, silah ihracatını 2012-2016 ve 2017-2021 arasında yüzde 14 artırarak küresel payını yüzde 32’den yüzde 39’a çıkardı.

ABD’nin 2017-2021’deki silah ihracatı, ikinci en büyük ihracatçı olan Rusya’nın iki katından daha fazla gerçekleşti. Orta Doğu ise ABD silah transferlerinin yüzde 43’ünü oluşturuyor.

ABD silah ihracatının büyümesi için özel öneme sahip olan, Suudi Arabistan’a yapılan büyük silah teslimatlarında yüzde 106’lık artış görüldü.

2017-2021’de tüm silah ihracatının yüzde 19’unu oluşturan Rusya’da, 2012-2016 ve 2017-2021 arasında silah ihracatında yüzde 26 düşüş görüldü.

Rusya’nın silah ihracatındaki genel düşüş, Hindistan ve Vietnam’a yapılan silah teslimatlarındaki düşüşten kaynaklandı. Gelecek yıllarda Rusya’dan Hindistan’a birkaç büyük silah teslimatı bekleniyor.

Fransa, 2017-2021’de küresel silah ihracatının yüzde 11’ini oluşturarak, üçüncü en büyük silah ihracatçısı oldu. Fransa, silah ihracatını 2012-2016 ve 2017-2021 arasında yüzde 59 artırdı.

Çin, 2017-2021’de dördüncü ve Almanya ise beşinci en büyük silah ihracatçısı oldu. Çin’in silah ihracatı 2012-2016 ve 2017-2021 arasında yüzde 31 azalırken, Almanya’nınki yüzde 19 düşüş gösterdi.