Rus petrolü, ABD ve Avrupa ülkelerinin uyguladığı ekonomik yaptırımlar sonrası rotasını Çin de dahil Asya ülkelerine çevirdi.
Gerçek zamanlı enerji kargo takip şirketi Vortexa’nın verilerinden derlediği bilgilere göre, Rusya’nın Ukrayna’da başlattığı savaş nedeniyle ABD ve Avrupalı alıcılar Rus petrolünden uzaklaştı ve petrol kargolarının yönü de değişti. Böylece Rusya’nın Karadeniz ve Baltık Denizi çıkışlı ham petrol kargolarının teslimat noktasında Asya ülkeleri öne çıkmaya başladı.
Rusya’nın Avrupa’ya ihracatı 1-22 Mart arasında günlük 280 bin varil azalarak 1,3 milyon varile gerilerken, Asya’ya ihracatı günlük 220 bin varil arttı. Rusya’nın Karadeniz ve Baltık Denizi çıkışlı kargoları içinde Asya ülkelerinin payı da yüzde 25’e çıkarak Nisan 2020’den bu yana en yüksek seviyesini gördü.
Asya’da Rus ham petrolünün en büyük alıcıları ise Çin ve Hindistan oldu. Rusya, Asya’nın mevcut toplam petrol ithalatının yüzde 5’ini tedarik ediyor.
Ekonomik yaptırımların etkisi derinleşiyor
Geçen ay Rusya’nın petrol ihracatının yüzde 73’ü, (günlük 5,6 milyon varil) Moskova’nın “dost olmayan ülke” ilan ettiği yerlere yapıldı. Söz konusu ülkelere yapılan ihracatın mart ayında ise yaklaşık 1,4 milyon varil daha azalacağı tahmin ediliyor. Bu nedenle, ekonomik yaptırımların Rusya’nın petrol ihracatına asıl etkisinin gelecek haftalarda daha belirgin şekilde hissedilmesi bekleniyor.
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) savaş sonrası bazı ülke ve ithalatçı şirketlerin uyguladıkları ilave yaptırımlar nedeniyle Rusya’da petrol üretiminin nisanda günlük 3 milyon varil azalabileceğini öngörmüştü.
IEA verilerine göre Rusya, ABD ve Suudi Arabistan’ın ardından en büyük üçüncü petrol üreticisi ve dünyanın en büyük petrol ihracatçısı konumunda bulunuyor.
Batı ambargolarına önceden hazırlık yapmaya başladığı anlaşılan Rusya, 4 Şubat 2022’de Çinli enerji şirketi CNPC ile 100 milyon tonluk petrol sevkiyatı anlaşması imzalamıştı.
Rusya’nın dev petrol şirketi Rosneft, CNPC ile Rus petrolünün Kazakistan üzerinden Çin’e sevkiyatına yönelik 10 yıl vadeli sözleşme imzalandığını duyurmuştu.
Söz konusu petrolün Çin’deki rafinerilerde işleneceği bilgisine yer verilen açıklamada, “Anlaşma kapsamında Çin’e 10 yıl içinde 100 milyon ton petrol sevk edilecek.” denildi.
Rusya’nın en büyük petrol şirketi Rosneft, 2005’ten bu yana Çin’e toplam 445 milyon ton petrol sevkiyatı gerçekleştirdi.
Pekin Kış Olimpiyatları dolayısıyla Çin’in başkenti Pekin’e giden Putin, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile görüşmesinde Rusya’dan Çin’e doğal gaz ve petrol tedarikinin artacağını bildirmiş, Moskova’nın Pekin ile olan bağlarını ise “benzeri görülmemiş” şeklinde nitelendirmişti.
Putin, “Bu çözümler arasında doğal gaz sevkiyatları için yeni sözleşmeler ve Rusya’nın Uzak Doğu bölgesinden yıllık 10 milyar metreküp doğal gaz ihracatı projeleri de bulunuyor” ifadelerini kullanmıştı.
