NATO’ya üyelik başvurusuyla Rusya ve Türkiye’de gündeme oturan Finlandiya’nın devlet enerji şirketi Gasum, Rus doğal gaz şirketi Gazprom’dan tedarik ettiği gazı ruble olarak ödemeyi reddettiğini açıklarken, ödeme şartlarında değişiklik yapan Gazprom’a tahkim mahkemesine başvurarak dava açacağını ifade etti.
Gazprom’un sunduğu koşullar altında ticari operasyonlarını yürütmeyi reddettiğini duyuran Gasum, basın açıklamasında, “Şirketimiz, Gazprom Export’un ruble ile ödemeye geçiş teklifini kabul etmemekte, bu nedenle önerilen ödeme mekanizmasına göre ruble olarak ödeme yapmayacağını bildirmektedir. Ayrıca şirketlerin anlaşma kapsamında öne sürülen diğer gereklilikler konusunda da önemli anlaşmazlıkları vardır” ifadelerine yer verildi.
Şirket, bu durumda Gazprom’un taleplerinin Finli tüketicilerin çıkarlarına aykırı olduğunu vurgularken, şirketin sözleşmeyi tahkime göndermekten başka seçeneği olmadığını aktardı.
Gazprom’un ihracat operasyonlarını ruble cinsinden yürütme talebinin tek taraflı bir politika olduğunun altını çizen Gasum, bu koşulların şirketler arasında 2021 sonbaharında imzalanan anlaşmanın şartlarına uymadığını da ekledi.
Yakın zamanda Rus gazını rubleyle ödeme şartlarını kabul eden Avrupa Birliği (AB), Avrupa şirketlerinin, ruble ile ödeme talep eden Rusya’dan yaptırımları ihlal etmeden gaz alımını sürdürmelerini sağlayacak yöntemi içeren kılavuzu ithalatçı firmalarla paylaşmıştı.
Dev Fransız enerji şirketi Engie, Rusya’nın ulusal doğal gaz şirketi Gazprom ile tedariklerde rubleyle ödeme prosedürü ile ilgili başlattığı müzakereler sonucu gaz ödemelerinin rubleyle yapılmasına karar verildiğini açıkladı.
Geçtiğimiz hafta Bloomberg tarafından paylaşılan haberde, son günlerde 10 Avrupalı enerji şirketinin Rusya’dan doğalgaz tedariklerini ödemek için Rus ulusal enerji şirketi Gazprom’a bağlı kredi kuruluşu Gazprombank’ta ruble hesabı açtığı belirtilmiş, Rusya’dan doğalgazı ruble olarak ödemeye hazır olan toplam şirket sayısının 20’ye yükseldiği duyurulmuştu.
Kaynaklardan alınan bilgilere atıfta bulunan ajans, Avrupa’daki 14 şirketin halihazırda Gazprombank’ta ruble hesabı açmak için gerekli başvuru belgesi talep ettiğini vurgularken, şirketlerin isimlerinin sır gibi saklandığı ifade edildi.
İtalya Başbakanı Mario Draghi, yakın zamanda yaptığı açıklamasında Rus gazının en büyük ithalatçısı olan Almanya’nın şimdiden ruble olarak ödeme yaptığını aktarmış, çoğu AB ülkesinin de Gazprombank’ta zaten ruble hesabı açtığını belirtmişti.
Rusya’nın ruble ile ödeme şartı
Rusya, dost olmayan ülkelerin Gazprombank’ta döviz ve ruble hesapları açmalarını ve ödemelerini ruble ile yapmalarını öngören kararnameyi 1 Nisan’da yürürlüğe koymuştu.
Buna göre, Rusya’dan enerji ithal eden ülkeler, başta Gazprombank’taki döviz hesaplarına ödemeyi aktaracak, Gazprombank da bu dövizi Rus rublesine çevirip ruble hesaplarına aktaracak. Ardından da ödeme tedarikçi şirketin hesabına geçirilecek ve adı geçen bankadaki hesaba para yatırılmadığı takdirde doğal gaz kesilecek.
Rusya bu kararı alırken bir taraftan Rus rublesine değer kazandırmayı hedeflemiş ve Batı ülkelerinin yaptırım uyguladığı bankalardan da ruble satın almak zorunda kalmalarını amaçlamıştı.
AB Komisyonu, geçen ay Avrupa şirketlerinin Rusya’ya gaz ödemelerinin ruble olarak yapmasının mevcut yaptırımların ihlali olacağını açıklamıştı.
Bunun üzerine, AB üyesi ülkeler Komisyondan ödemelerin yaptırımlar ihlal edilmeden nasıl yapılacağı konusunda bilgi talep etmişti.
Rusya, ruble ile ödeme yapmayı reddeden Polonya ve Bulgaristan’ın gazını kesmişti.
