Avrupa Birliği (AB), Rus petrol ve gazına bağımlılığını sona erdirmek için temiz ve yenilenebilir enerji alanında 300 milyar Euro’luk yatırım yapmayı planlıyor.

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Brüksel’de enerji arz güvenliğini artırmak ve Rusya’ya bağımlılığı azaltmak için hazırlananın “REPowerEU” adlı plana ilişkin düzenlediği basın toplantısında, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın küresel enerji piyasalarının işleyişini bozduğuna işaret ederken, savaşın AB’nin özellikle Rusya’dan ithal edilen fosil yakıtlara bağımlılığını ortaya koyduğunu anlattı.

“Artık enerjide Rusya’ya bağımlılığımızı olabildiğince hızlı bir şekilde azaltmalıyız” diyen Von der Leyen, hazırladıkları planın bunu gerçekleştirmeyi hedeflediğine işaret ederek, Rus fosil yakıtlarının yerinin doldurulması için talep tarafında enerji tasarrufu, arz tarafında çeşitlendirmeyle temiz enerjiye geçişin hızlandırılması gerektiğini belirtti.

Von der Leyen, “REPowerEU planı enerji tasarrufunu artırmamıza, fosil yakıtları aşamalı biçimde kaldırmayı hızlandırmamıza ve yeni bir ölçekte yatırımlar başlatmamıza yardımcı olacak.” değerlendirmesinde bulundu.

Mevcut enerji krizini atlatmanın en hızlı ve en ucuz yolunun enerji tasarrufu olduğunu dile getiren von der Leyen, “Bu nedenle 2030 için AB enerji verimliliği hedefini yüzde 9’dan yüzde 13’e çıkaracağız.” ifadesini kullandı.

Temiz enerji dönüşümünü hızlandırmak için harekete geçeceklerini vurgulayan von der Leyen, “AB’nin 2030 yenilenebilir enerji hedefini yüzde 40’tan yüzde 45’e çıkarıyoruz.” dedi.

Von der Leyen, “Yenilenebilir kaynaklar ve şebekeler gibi altyapılarla ilgili izin prosedürlerini hızlandırmayı teklif ediyoruz.” diye konuştu.

Güneş enerjisi yatırımlarına da hız vereceklerini vurgulayan von der Leyen, 2025 yılına kadar ticari ve kamu binalarına, 2029 yılına kadar da yeni konutlara çatı güneş paneli kurulması yükümlülüğü getirilmesini teklif ettiklerini aktardı.

Von der Leyen, AB liderlerinin ortak doğal gaz, sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ve hidrojen tedariki konusunda anlaştıklarını anımsatarak, REPowerEU planıyla ortak bir tedarik mekanizması ve tedarikçi ülkelere ortak erişim yolu belirlediklerini, böylece AB ülkelerinin, ihtiyacı olan enerji ürünleri birbirleriyle rekabet etmeden tedarik edebileceklerini anlattı.

Enerjide bağımlılığı azaltmanın büyük reformlar ve yatırımlar gerektireceğine işaret eden von der Leyen, “300 milyar Euro’ya yakın bir kaynağı harekete geçiriyoruz.” dedi.

Bunun 225 milyar Euro’sunun kredi, yaklaşık 75 milyar Euro’sunun ise hibe olduğuna dikkati çeken von der Leyen, 10 milyar Euro’nun üye ülkeler arasındaki doğal gaz ve LNG bağlantılarında, 2 milyar Euro’nun Rus sevkiyatının yerine kurulacak petrol altyapısında kullanılacağını bildirdi.

Von der Leyen, söz konusu finansmanın yüzde 95’inin temiz enerjiye geçişi hızlandırmada kullanılacağını söyledi.

REPowerEU ile enerji tasarrufunun artırılması sağlanacak

REPowerEU planı kapsamındaki hedefler şöyle sıralandı: Enerji tasarrufunun artırılması sağlanacak ve vatandaşların enerji tüketim davranışlarını değiştirmeleri teşvik edilecek. Enerji tasarrufuna mali destek verilebilecek. Yapıların izolasyonu, enerji verimli ürünler ve ısı sistemlerine düşük KDV imkanı sağlanacak. LNG tedarikinde kaynaklar çeşitlendirilecek. Yenilenebilir yatırımlar hızlandırılacak. GES kurulu kapasitesi 2025’e kadar iki kat artırılacak. Yapıların çatısına güneş paneli kurulumu aşamalı biçimde zorunlu olacak. Isı pompası ve jeotermal ısınma sistemlerinin kullanım oranı iki kat artırılacak. Yenilenebilir yatırımların onay süreçleri hızlandırılacak. Sanayideki petrol, doğal gaz ve kömür içeren süreçler değiştirilecek. Ulaşımda enerji tasarrufuna ve verimliliğine öncelik verilecek.

Söz konusu hedefler için 2027’ye kadar 210 milyar Euro ilave yatırım gerekecek. Hedeflerin yakalanması için 225 milyar Euro’luk finansman sağlanacak.

AB ülkeleri doğal gazın yüzde 40’ını, petrolün de yaklaşık yüzde 30’unu Rusya’dan tedarik ediyor. Planla Rusya’dan enerji ithalatının düşürülmesi hedefleniyor.

AB Komisyonu, artan enerji fiyatlarına karşı üye ülkelerin atabilecekleri adımları içeren bir belge yayımladı. Belgeye göre, kısa vadede ortak doğal gaz alımlarıyla rekabetçi fiyatlarla tedarik yapılabilecek, yüksek gelir ve kar elde eden enerji üreticilerinin “arızi karları” tüketicileri desteklemeye tahsis edilebilecek, perakende elektrik fiyatları düzenlenebilecek.

Çok sınırlı ara bağlantıya sahip bölgelerde elektrik fiyatını düşürmek için elektrik üretiminde yakıt maliyetlerine yönelik sübvansiyonlar getirilebilecek. Gaz arzında kesinti yaşanması durumunda birlikte hareket edilecek. Üye ülkeler dayanışma gösterecek.

Tam kesinti yaşanması halinde gazda tavan fiyat uygulanabilecek.