Vedomosti gazetesi, hükümete yakın kaynaklara dayandırdığı haberinde, 10 yerli havayolu şirketinin Rusya’ya dost olmayan ülkelerde bulunan uçak kiralama şirketlerine ödemelerini gerçekleştirmek için bankalarda ruble hesapları açtığını yazdı.
Bu şirketler arasında Rusya’nın en büyük ulusal havayolu şirketi Aeroflot ile birlikte kendisine bağlı Pobeda ve Rossiya Airlines’ın olduğunu, aynı zamanda S7 Airlines, Smartavia, Yakutia, Alrosa, Yamal, Polar Airlines ve Aurora şirketinin ruble hesabı açtığını aktaran gazete, Ural Airlines, Izhavia, Nordstar, Rusline ve I-Fly gibi beş havayolu şirketinin de bu tür hesapları açma sürecinde olduğunun altını çizdi.
Hava taşımacılarının ruble hesabı açtığına dair bilgilerin Rus hükümetine yakın bir kişi tarafından doğrulandığına işaret eden Vedomosti, Ukrayna’da başlayan askeri operasyon sonrasında uygulanan Batı yaptırımları nedeniyle Rus havayolu şirketlerinin kiraladığı uçakları kullanımı ve yedek parça tedarikinin sona erdiğini, bunun yanı sıra yaptırımların şirketlerin kiraladığı uçaklara sigorta ve bakım yasağını da içerdiğini kaydediyor.
Batı yaptırımları sonrası 28 Mart’a kadar yabancı uçak kiralama şirketlerinin Rus havayolu şirketlerine kullanması için kiraya verdiği uçaklarını geri alması gerekiyordu.
1 Nisan’da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ulaştırma alanında belirli yabancı şirketlere yönelik mali yükümlülüklerin yerine getirilmesiyle ilgili imzaladığı kararnameyle, Rus şirketlerine dost olmayan ülkelerden uçak kiralarken veya alırken rubleyle ödeme yapmalarına izin vermişti.
Rus hükümeti, kiralanan uçakların iadesini yalnızca Bakanlar Kurulu komisyonunun kararıyla mümkün olabileceğini duyurmuş, yabancı ülkelerden kiralanan yabancı uçakların önemli bir kısmı Rusya’da kalmıştı.
Aeroflot, S7 Airlines ve Smartavia, Vedomosti’ye yabancı uçak kiralama şirketlerine rubleyle ödemeler için bu tür hesapların açıldığını doğrularken, konuyla ilgili açıklama yapan Aeroflot temsilcisi, “Kiraya verenlere karşı sözleşmeden doğan yükümlülüklerimizi eksiksiz olarak yerine getirmeye hazırız” diye konuştu.
S7 Airlines tarafından yapılan açıklamada, hükümet onaylı prosedürlere uygun olarak şirketin ruble hesapları açtığı, filosunda kiralık olarak faaliyet gösteren uçaklarının sahiplerine ödemelerini ruble olarak almalarını teklif ettikleri bildirildi.
Havacılık sektörüne ilişkin veriler toplayan şirket Cirium’un verilerine göre, Batılı leasing şirketlerinin Airbus ve Boeing tarafından üretilen 515 yolcu uçağının Rusya’da olduğu bilinirken, bu uçakların toplam maliyetinin 20 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor.
Yabancı şirketlerden kiralık uçaklara sahip olan en büyük yerli taşıyıcılar arasında en çok Ural Airlines ve S7 havayolu şirketinin bulunduğu bilinirken, mart ayının ikinci yarısından itibaren Ural Airlines filosunun tamamının (57 uçak) yabancı şirketlerden kiralanarak alınan uçaklardan oluştuğu belirlenmişti.
Aeroflot’a bağlı düşük maliyetli havayolu şirketi Pobeda’nın filosunun yarısından fazlasının (26 uçak) yabancı şirketlere ait olduğu, 177 Aeroflot uçağının 110’unun yabancı şirketlerden kiralandığı belirtilmişti.
Rus havayolu şirketlerinin satın alma opsiyonsuz operasyonel kiralamayı finansal kiralamaya tercih ettiğini vurgulayan uzmanlar, finansal kiralamanın sonunda uçakların havayolunun mülkiyetine geçtiğini, bu nedenle kiraların operasyonel kiralamaya kıyasla daha yüksek olduğunu ifade ediyor.
Uzmanlar, Rusya’daki havayolu şirketlerinin sahip olduğu Boeing 737 ve Airbus A320 ailelerinin en popüler orta menzilli uçakları için aylık işletme kirası ödemelerinin uçağın yaşına ve durumuna bağlı olarak 250 bin ila 350 bin dolar olduğunu söylerken, yaşı yükselen uçaklarda kiraların daha düşük olduğunu aktarıyor.
Nisan ayı sonunda ABD’li uçak kiralama şirketi Air Lease, yaptırımların uygulanmasından sonra Rusya’da kalan 27 uçağının geri dönmesinin mümkün olmadığını belirttiği raporunda, yolcu uçaklarını envanterinden çıkarmak zorunda kalacağını bildirdi.
Batı yaptırımları sonrası mahsur kalan bu uçakların şirket envanterinden çıkarılmasının Air Lease’e toplam 802 milyon dolara mâl olacağı ifade edilen açıklamada, “Şirkete ait 21 uçak ve Air Lease tarafından yönetilen altı adet yolcu uçağı, leasing anlaşmalarında iptal kapsamına girmiştir. Ancak bu iptaller gelecekte önemli maliyetlere yol açmayacaktır” ifadelerine yer verildi.
Şirketin Rusya’da kalan uçakların iade edilmesinin pek olası görünmediğini vurgulayan Air Lease, sigorta kapsamındaki uçakların geri gelmemesi nedeniyle oluşan maddi kaybın telafisi için yasal işlem başlatılacağını da ekledi.
