Çin’in ev sahipliğinde çevrimiçi düzenlenen 14’üncü BRICS Ülkeleri Zirvesi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in yanı sıra Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro ve Güney Afrika Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa katılımıyla gerçekleşitken, zirvenin ardından yapılan ortak açıklamada, Rusya ve Ukrayna arasındaki görüşmelerin gündeme alındığı vurgulanırken iki ülke arasındaki müzakerelerin desteklendiği kaydedildi.
Açıklamada, BRICS ülkelerinin rekabet konularında iş birliğini derinleştirmeye devam etmeyi ve uluslararası ticaret ve ekonomik iş birliği için adil rekabet koşulları oluşturmayı kabul ettikleri belirtildi.
BRICS ülkelerinin dünyanın nükleer silahlardan arındırılmasına olan bağlılıklarının yinelendiği açıklamada, gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkelerin küresel süreçlere daha aktif katılımını teşvik etme taahhüdünde bulunuldu.
Açıklamada, “Birleşmiş Milletleri (BM) Güvenlik Konseyi de dahil olmak üzere daha verimli ve etkili kılmak, gelişmekte olan ülkelerin daha fazla temsil edilmesini sağlamak için BM’nin kapsamlı bir reform ihtiyacını yeniden vurguluyoruz.” ifadesi kullanıldı.
COVID-19 salgınına ve diğer zorluklara rağmen BRICS ülkelerinin 2022’de ortak dayanışmayı geliştirmeye, ekonomi, barış, güvenlik ve halk sağlığı konularında iş birliğini derinleştirmeye devam ettiğinin altı çizildi.
Açıklamada, ülkelerin BM anlaşmasının ilgili maddelerinin yanı sıra uluslararası hukuku destekleyerek çok taraflılığa olan bağlılıkları yinelendi.
Küresel ekonomik yönetişimin ülkelerin sürdürülebilir kalkınmayı sağlamaları için kritik öneme sahip olduğuna işaret edilen açıklamada, gelişmekte olan ülkelerin ve piyasaların uluslararası ekonomik karar alma ve norm belirleme süreçlerine katılımının genişletilmesi ve güçlendirilmesine yönelik desteklerinin devam ettiğine dikkat çekildi.
Açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Dünya Ticaret Örgütünde (DTÖ) de belirlendiği gibi açık, şeffaf, kapsayıcı, ayrımcı olmayan ve kurallara dayalı çok taraflı bir ticaret sistemine desteğimizi yeniden teyit ediyoruz. Ticareti ve kalkınmayı destekleyen açık bir dünya ekonomisi inşa etmek, DTÖ’nün küresel ticaret kurallarını ve yönetişimi belirleme, kapsayıcı kalkınmayı destekleme ve kendi hak ve çıkarlarını teşvik etme konusundaki üstün rolünü korumak için gerekli DTÖ reformunu sürdürmek için yapıcı bir şekilde meşgul olacağız.”
Güvenli ve istikrarlı bir Afganistan’ı destekliyoruz
Afganistan’ın güvenlik ve istikrarının önemine vurgu yapılan açıklamada, “Barışçıl, güvenli ve istikrarlı bir Afganistan’ı güçlü bir şekilde desteklerken (ülkenin) ulusal birliğine ve iç işlerine müdahale etmemeye, egemenliğine, bağımsızlığına ve toprak bütünlüğüne saygıyı vurguluyoruz.” ifadesi kullanıldı.
Açıklamada, tüm taraflar, Afganistan’da diyalog ve müzakerelerle barış sürecinin sağlanması ve geniş katılımlı bir politik sitem için Kabil yönetimini cesaretlendirmeye çağrıldı.
Afganistan’ın terör örgütlerinin finans, eğitim ve saldırı merkezi olmaması gerektiği kaydedilen açıklamada, bu ülkeden diğer ülkelere herhangi bir saldırı tehdidinin bulunmamasının önemine dikkat çekildi.
Afganistan’daki Taliban yönetimine ise terör ve uyuşturucu madde şebekeleriyle mücadelede kararlı olunması çağrısında bulunuldu.
Ayrıca, Afgan halkına acil insani yardım sağlanması ve halkın temel haklarının korunması gerektiği kaydedildi.
İran’ın nükleer meselesi barışçıl ve diplomatik yollarla çözülmeli
Zirvenin ardından yapılan ortak açıklamada, ülkelerin “İran’ın nükleer meselesinin barışçıl ve diplomatik yollarla çözülmesi” gerektiğini yineledikleri belirtildi.
Açıklamada, nükleer silahların yayılmasının önlenmesiyle daha geniş barış ve istikrarın korunmasının önemi vurgulanırken İran anlaşması olarak bilinen Kapsamlı Ortak Eylem Planı’nın yeniden başlamasına yönelik diplomatik çabaların başarısının umulduğu ifade edildi.
Öte yandan, açıklamada, Kore Yarımadası’nda barışın sağlanması, adanın nükleer silahlardan arındırılması ve istikrarın sağlanması gibi meselelerinin de müzakerelerle çözülme kavuşturulmasının destekliği kaydedildi.
Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika’nın baş harfleriyle anılan BRICS grubu ülkelerinin liderleri ilk kez 2006’da New York’ta düzenlenen BM Genel Kurulu Toplantısı marjında bir araya gelmişti.
