Rus gazını Avrupa’ya taşıyan önemli hatlardan olan Kuzey Akım doğal gaz boru hattı üzerinden gaz sevkiyatının “teknik nedenlerden ötürü” azaltılmasının ardından gözler, Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin doğalgaz ithalatında Rusya’nın payına çevrildi.
Rus enerji şirketi Gazprom, pazartesi günü Kuzey Akım için kullanılan Portovaya kompresör istasyonundaki Siemens türbin motorunun teknik nedenlerden ötürü durdurulduğunu ve bu nedenle hat üzerinden sevk edilen doğalgaz miktarının azalacağını duyurdu.
27 Temmuz’dan itibaren Portovaya kompresör istasyonu üzerinden günlük azami 33 milyon metreküp doğal gaz sevk edilebileceğini bildiren şirket, böylece hattın sevkiyat kapasitesinin yüzde 20’ye düşeceğini açıkladı.
Şirket 15 Haziran’da da Siemens’e ait bir türbinin Kanada’daki bakımlarının ardından Rusya’ya yeniden teslim edilmediği gerekçesiyle Kuzey Akım üzerinden doğal gaz sevkiyatını yüzde 60 düşürmüştü.
AB geçen yıl Rusya’dan 155 milyar metreküp doğalgaz ithal etti
Uluslararası Enerji Ajansı verilerine göre, AB geçen yıl Rusya’dan 155 milyar metreküp doğal gaz ithal etti. Bu miktarın 15 milyar metreküpünü LNG ithalatı oluşturdu. Rusya’nın AB’nin toplam gaz ithalatındaki payı yüzde 45 olurken, toplam gaz tüketimindeki payı yüzde 40 olarak hesaplandı.
Brüksel merkezli düşünce kuruluşu Bruegel verilerine göre ise geçen yıl Estonya, Finlandiya ve Bulgaristan gaz ithalatının tamamını Rusya’dan karşıladı.
Letonya’nın gaz ithalatında Rus gazının payı yüzde 97,5 olurken, bunu yüzde 86,1 ile Slovakya, yüzde 81,3 ile Polonya, yüzde 80,2 ile Avusturya ve yüzde 79,5 ile Slovenya izledi.
Macaristan’ın gaz ithalatında Rusya’nın payı yüzde 78 olurken, Litvanya’da bu oran yüzde 68,9, Almanya’da yüzde 53,7, Çekya’da yüzde 53,5, Danimarka’da yüzde 34,8, İtalya’da yüzde 33,4, Romanya’da yüzde 30, Hırvatistan’da yüzde 27,8, Yunanistan’da yüzde 18,9 ve Lüksemburg’da yüzde 13,8 olarak kayıtlara geçti.
Rus gazının Fransa’nın doğalgaz ithalatındaki payı yüzde 7,6 olurken, bu oran Hollanda’da yüzde 5,2, Belçika’da yüzde 3,5, İspanya’da yüzde 0,5 ve İrlanda’da ise yüzde 0,1 oldu.
Bulgaristan, Polonya, Finlandiya, Danimarka ve Hollanda’ya gaz sevkiyatı durdu
Öte yandan, Moskova, rubleyle ödeme yapmayı reddettikleri gerekçesiyle bazı AB üyesi ülkelere doğal gaz tedarikini tamamen durdurduğunu açıkladı.
Gazprom, bu kapsamda ilk olarak Bulgaristan ve Polonya’ya doğalgaz sevkiyatını 27 Nisan itibarıyla tümüyle kestiğini duyurdu.
Şirket, aynı gerekçeyle 20 Mayıs itibarıyla da Finlandiya’ya, takip eden günlerde ise Danimarka ve Hollanda’ya doğal gaz tedarikini durdurdu.
Tasarruf tedbirleri gündemde
Rus gazına bağımlılığını yıl sonuna kadar üçte iki azaltmayı hedefleyen AB, LNG alımını ve Norveç, Cezayir ve Azerbaycan gibi diğer kaynak ülkelerden gaz tedarikini artırmayı planlıyor.
AB Rusya’dan doğalgaz arzıyla ilgili sorunlar nedeniyle kış için yüzde 15’lik tasarruf hedefi koyarken, durumdan önemli ölçüde etkilenecek Almanya, Fransa gibi ülkeler, daha düşük derecelerde ısınma, klima kullanımını azaltma, toplu taşıma ve bisiklet tercih etme gibi önlemler sunuyor.
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen Rus gazının tamamen kesintiye uğraması olasılığına hazırlanılması gerektiğini belirterek, bütün üye ülkelerin gaz talebini azaltması, daha fazla gaz depolaması ve bu durumdan daha fazla etkilenen üyelerle gazı paylaşması çağrısında bulunmuştu.
