Avrupa Birliği (AB) Ruslara vize vermeyi kolaylaştıran kuralları rafa kaldırırken, Birlik içinde vize vermeyi tümüyle durdurmayı uzun süredir savunan Estonya, Letonya, Litvanya ve Polonya, Schengen başvurularını almayı tamamen durdurdu.

AB, Rusya ile arasında Haziran 2007’den bu yana geçerli olan vize kolaylaştırma anlaşmasını 12 Eylül’den itibaren askıya aldığını duyurdu.

Schengen vizesi almak isteyen Rus vatandaşları için kurallar, artık genel koşullardan ibaret olacak.

AB’nin kararı yalnızca Rus vatandaşlarının vize almasının zorlaşması, başvurularda daha fazla belge istenmesi, vize işlemlerinin daha uzun sürmesi ve başvuru ücretlerinin artması anlamına gelse de üye ülkelerden bazıları Rus vatandaşlarına tümüyle vize vermeyi durdurdu.

Baltık ülkeleri, Polonya, Finlandiya, Çekya gibi bazı ülkeler, bir süredir bu fikri destekliyordu ancak Fransa, Almanya, Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi gibi üyeler karşı çıkıyor, bunun yerine sadece kontrollerin sıkılaştırılmasını istiyordu.

Öncülük edenler

Ukrayna’da askeri operasyonun başlamasını takiben üye ülkeler arasında farklı uygulamalar da görüldü.

Rusya karşıtlığı ile öne çıkan Çekya ve Polonya, Rusya’nın Ukrayna’daki askeri operasyonu sonrasında Rus vatandaşlarına vize vermeyi durdurarak bu konuda öncülük etti.

Rusya karşıtı Estonya, Rus vatandaşlarına vize ve oturma izni vermeyi ağustos ayı içerisinde durdurdu.

Estonya Dışişleri Bakanı Urmas Reinsalu, Rus vatandaşların Estonya’ya gelmemesi önerisinde bulunarak, “Burada hoş karşılanmıyorsunuz.” ifadesini kullandı.

Estonya Başbakanı Kaja Kallas ise daha önce Twitter’dan yaptığı açıklamada, “Avrupa’yı ziyaret etmek insani bir hak değil, bir ayrıcalıktır.” ifadesini kullanmıştı.

Rusya’nın diğer Avrupalı komşusu Letonya, uzun süre boyunca Rus turistlere AB çapında bir yasak getirilmesini destekledi ve ağustos başında süresiz bir zaman için vize verilmesini durdurdu.

Hollanda da Rusya’nın Amsterdam Büyükelçiliği çalışanlarını sınır dışı etmesinin ardından nisan ayında Ruslara kısa süreli vize vermeyi durdurdu.

Benzer karar temmuz başında Belçika’dan geldi. 1 Temmuz itibarıyla Belçika diğer vize türlerini vermeye devam etse de turist vizesi vermiyor.

AB’nin kararının ardından

AB’nin vize kolaylığı anlaşmasını askıya alma konusunda uzlaşmasının ardından Estonya, Letonya, Litvanya ve Polonya yaptıkları ortak açıklamada, 19 Eylül itibarıyla Rus vatandaşlarına resmen vize vermeyi durdurduklarını duyurdu.

Rusya ile en büyük sınırı paylaşan Finlandiya ise AB’nin kararından sonra işlenen vize başvurularının sayısını yüzde 90 oranında azaltarak haftada 1000’den 100’e düşürdü.

Danimarka ve Fransa da AB’nin kararına uygun şekilde vize kolaylığı anlaşmasını askıya aldıklarını bildirdi.

Rusya, vize kararını nasıl değerlendirdi?

Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov, Avrupa Birliği’nin (AB), Rusya ile vize kolaylığı anlaşmasını askıya alacağını duyurmasına tepki göstererek, “Bu Ruslar için kötü, çünkü vize almak muhtemelen daha uzun ve daha zor olacak. Bu adım, devam eden bir dizi saçmalıktaki başka bir gülünç karardır.” dedi.

Peskov, AB’nin Rusya ile 2007’de yapılan vize kolaylığı anlaşmasını askıya alacağını bildirmesini de değerlendirerek, “Bu Ruslar için kötü, çünkü vize almak muhtemelen daha uzun ve daha zor olacak. Bu adım, devam eden bir dizi saçmalıktaki bir başka gülünç karardır. Elbette bu anlaşmadan çekilmek Avrupalılar için de durumu zorlaştıracak.” ifadelerini kullandı.

Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zakharova da AB’nin Rusya ile vize kolaylığı anlaşmasını askıya alacağını duyurmasına tepki gösterdi.

Rus karşıtı AB ülkelerinin, Rus vatandaşlarını kendi devletlerinin bağımsız dış politikasını destekledikleri için “cezalandırmaya” karar verdiklerini belirten Zakharova, bu girişimin arkasında, başka bir ülkenin içişlerine açık bir müdahaleden başka bir şey olarak değerlendirilemeyecek olan Rus toplumunu bölme girişimleri görüldüğünü ifade etti.

Bu şekilde AB’nin, politikalarının gerçek hedeflerini bir kez daha ortaya koyduğunu kaydeden Zakharova, “AB’nin yaptırım politikasının sıradan Rus vatandaşlarına yönelik olmadığına dair son yıllarda yapılan açıklamaların gerçeklikle hiçbir ilgisi olmadığı artık herkes tarafından aşikar. İnsanlar arasındaki mantıksız, ‘köprüleri yakma’ politikasında AB gibi olmayacağız, ama aynı zamanda vatandaşlarımızın çıkarlarını korumak ve kendi ulusal güvenliğimizi sağlamak için misilleme yapma hakkımızı saklı tutuyoruz.” ifadelerini kullandı.

Rusya Tur Operatörleri Birliği (ATOR), Avrupa Birliği’nin (AB) Rus vatandaşları için vize kısıtlaması kararına rağmen bir dizi ülkeye seyahatlerde sorun yaşanmayacağını bildirdi.

Tur operatörlerinin müşterileri için bazı sadık AB ülkelerinin konsolosluklarından vize reddi sayısında keskin bir artış beklenmediğine vurgu yapılan ATOR açıklamasında, “AB’nin Schengen kararına rağmen bazı ülkeler Ruslara vize vermeye devam ediyor. Bu, Avrupa’ya seyahat etme fırsatının devam ettiği anlamına geliyor. İtalya, İspanya, Yunanistan, Fransa, Macaristan ve Kıbrıs, Schengen vizesi yerine sadece kendi ülkelerine ziyaret imkanı sunan ulusal vizelerini Ruslar için vermeyi sürdürüyor” ifadelerine yer verildi.

ATOR, öte yandan Letonya, Litvanya, Estonya, Polonya, Çekya, Slovakya, Danimarka, Belçika ve Hollanda’nın artık Rus vatandaşlarının vize başvurularını hiçbir şekilde kabul etmediğinin de altını çizdi.

Avrupa’yı ziyaret edecek turistleri uyaran birlik, tur operatörlerine göre 12 Eylül’den sonra Schengen vizesi başvurularının ortalama yedi ila on gün daha artacağını, Avrupa’ya seyahat planlamak ve vize almak için minimum sürenin en az 2 ay olacağını da ekledi.

Buna göre Avrupa seyahati için tüm kısıtlamalara rağmen Schengen vizesi alacak Rusların seyahatin başlamasından üç ila dört ay önce başvuru yapması gerekecek.