Asya’da İşbirliği ve Güven Artırıcı Önlemler Konferansı’nın (CICA) 6. Zirvesi dolayısıyla Kazakistan’ın başkenti Astana’daki temasları kapsamında Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile biraraya gelen Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Türkiye’nin Rusya’nın en güvenilir enerji ortağı olduğunun belli olduğunu söyledi.
Görüşmenin basına açık kısmında konuşan Putin, Erdoğan’a Türkiye’de doğalgaz transit merkezi kurulması teklifi ile ilgili bilgi vereceğini aktarırken, Türkiye merkezli gaz dağıtım mekanizmasının herhangi bir siyasi baskıya maruz kalmayacağına inandığını ekledi.
Putin, bahsettiği dağıtım merkezinin sadece doğalgaz transit merkezi değil aynı zamanda ‘gaz fiyatlandırma merkezi’ niteliği de taşıyabileceğinin altını çizerken, “Fiyatları herhangi bir siyasi baskı olmaksızın piyasa düzeyinde sakin bir şekilde düzenleyebiliriz. Şu an enerji fiyatlarının ne kadar fahiş olduğunu hepimiz görüyoruz” ifadelerini kullandı.
Türkiye Enerji Bakanı ve Botaş ile Gazprom arasında bu konunun ele alınmasından sonra Türkiye’nin doğalgaz aktarım merkezi olabileceğine dair kamuoyuna açıklama yaptığını belirten Rus lider, “Türkiye ve diğer ülkelerden potansiyel alıcılarımız bu projeyle ilgileniyorsa, başka bir gaz boru hattı sistemi inşa etmeyi ve tedarikler için bir gaz merkezi oluşturmayı düşünebiliriz. Her şeyden önce Avrupa ülkeleri olmak üzere üçüncü ülkelere piyasa fiyatından gaz satışı yapabiliriz ”dedi.
Putin, açıklamasında TürkAkım üzerinde Ukrayna’nın tüm sabotaj çabalarına rağmen boru hattının çalıştığını belirtirken, “Türkiye’de doğalgaz sevkiyatımız tam güç gerçekleşiyor. Türkiye’nin bizim için en güvenilir enerji ortağı olduğu belli oldu” diye konuştu.
Rusya ve Türkiye arasındaki üst düzey iletişimin iyi sonuçlar verdiğini, Erdoğan’ın ağustos ayında Soçi’ye yaptığı ziyaretinde varılan tüm anlaşmaların uygulandığını ifade etti.
Sıhhi ve siyasi kısıtlamalarla ilgili tüm zorluklara rağmen Erdoğan ile düzenli olarak bir araya gelme ve iletişim kurma fırsatı bulduğunu vurgulayan Rus lider, “Bu da gayet iyi sonuçlar veriyor. Bu yılın ağustos ayında Soçi’ye yaptığınız ziyaret sırasında varılan tüm anlaşmalarımızın harfiyen yerine getirildiğini hatırlatmak isterim. Pratik işlerle uğraşan hükümet yetkililerimiz ve şirketler tüm planları uyguluyor. Bu aynı zamanda yatırım süreci için de geçerli. Akkuyu nükleer santralinin inşası da plana göre ilerliyor. Şu anda şantiyede 20 bin kişi çalışıyor. Takvime göre gidiyoruz ve görünüşe göre anlaşmalarımızı yerine getirebilecek ve Türkiye Cumhuriyeti’nin yüzüncü yılına kadar ilk güç ünitesini açacağız” ifadelerini kullandı.
Görüşmede söz alan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Akkuyu ile ilgili olarak sizin de ifade ettiğiniz gibi birinci türbininin önümüzdeki yılın ilk yarısında filan açılması dünyada farklı bir ses getirecektir” dedi.
Tekrar bir araya gelmekten duyduğu memnuniyeti dile getiren Erdoğan, Putin’in 70’inci yaşını tebrik ederek, “Daha nice yıllara” ifadesini kullandı.
Erdoğan, katıldığı takdirde Putin’le gelecek dönemde Semerkant’ta tekrar bir araya gelme şanslarının olduğunu dile getirdi.
Novorossiysk başta olmak üzere Rusya limanlarına yönelik Ro-Ro taşımacılığın geliştirilmesi ve RO-PAX seferlerinin başlatılmasının ikili ticarette çarpan etkisi yaratacağını vurgulayan Erdoğan, şunları söyledi:
“Bu süreç içinde Akkuyu çok çok önemli bir adım. Akkuyu ile ilgili olarak sizin de ifade ettiğiniz gibi birinci türbininin önümüzdeki yılın ilk yarısında filan açılması dünyada farklı bir ses getirecektir. Bu arada sizinle Sinop’u da konuşmuştuk. Sinop’la ilgili bir adım atılabilirse bu, tabii çok daha farklı bir çarpan etkisi yapacaktır. Bu konularda Türkiye-Rusya iş birliği, tabii Akkuyu bizim yüzde 10 enerji ihtiyacımızı karşılarken ikinci Sinop, o da bir yüzde 10 karşıladığı zaman yüzde 20 gibi enerji ihtiyacımızı karşılamada bu iki nükleer enerji santralinin çıkaracağı ses dünyada çok çok farklı olacaktır.”
Tahıl ve gübre sevkiyatı
Özellikle üzerinde durdukları konulardan birinin tahıl ve gübre nakli olduğunu vurgulayan Erdoğan, şunları kaydetti:
“Bu konuda İstanbul Mutabakatı’nı güçlendirerek devam ettirmemiz, Rusya tahıl ve gübresinin yine aynı şekilde Türkiye üzerinden söylediğiniz gibi az gelişmiş ülkelere naklini yapma konusunda kararlıyız. Az gelişmiş ülkelere bu nakliyatı üzerimizden yaparız. Hatta ülkelerinin isimlerini dahi belirlemede müşterek çalışma içinde olabiliriz. Bizim için gelişmiş ülkelerden çok özellikle fakir fukara, garip guraba ülkeleri bu süreç içinde gözetmemizdir. Bunu yapmamız da dünyada birçok dengeyi lehte çevirecektir diye düşünüyorum. Türkiye ile Rusya’nın bu süreç içinde atacağı adımlar inanıyorum ki belli çevreleri rahatsız ederken ama öbür tarafta az gelişmiş ülkeleri de mutlu edecektir. Bu konudaki kararlılığımız, arkadaşlarımızın birbirleriyle yapacakları çalışmalar tabii çok önemli. Gerek Dışişleri gerek Tarım ve Orman ile Enerji Bakanlarımızın yapacağı çalışmalar, bizleri çok daha güçlü kılacaktır diye düşünüyorum.”
