Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı Rafael Mariano Grossi, çatışmalar nedeniyle sıklıkla dış enerji kaynağı ile bağlantısı kesildiği için nükleer güvenlik açısından kaygılara neden olan Zaporijya Nükleer Santrali’ni gelecek hafta ziyaret edeceğini duyurdu.

UAEA’dan yapılan yazılı açıklamada, Başkan Grossi’nin ziyareti ve santrale ilişkin nükleer güvenlik açısından kaygıları hakkındaki değerlendirmelerine yer verildi.

Grossi, nükleer güvenlik ve emniyet açısından kritik durumda olan santrali yakından tetkik edip, ilk elden gerekli desteği sunmak için gelecek hafta buraya bir ziyaret gerçekleştireceğini kaydederek, bir kez daha bu büyük santralin savaşın etkisinden korunması gerektiği çağrısında bulundu.

En son Eylül 2022’de burayı ziyaret eden ve Ajansın kalıcı misyonun kurulmasını sağlayan Grossi, “Eylül’den bu yana santralde nükleer güvenliğe ilişkin durumun nasıl bir gelişme kaydettiğini kendi gözlerimle görmek ve daha önce bir benzeri yaşanmamış bu zor koşullarda santralin işleyişini sağlayan yetkililerle görüşmek için bir ziyaret geçekleştirme kararı aldım.” ifadelerine yer verdi.

Grossi, Rusya-Ukrayna Savaşı nedeniyle olası bir nükleer kazayı önlemek için elinden geldiğince taraflarla görüşmelerini devam ettireceğini vurguladı.

 Olası nükleer kazanın önlenmesi vurgusu

Savaş başlar başlamaz Rus güçlerinin kontrolü altına giren santralde Ajans müfettişlerinin 7 aydır bulunduğunu, buna rağmen santralin durumuna ilişkin kırılganlığın sürdüğünü bildiren Grossi, şöyle devam etti:

“Nükleer emniyet ve güvenliğe ilişkin tehlike çok açık. Ukrayna ve çevresindeki insanlara, doğaya potansiyel radyolojik sonuçları olacak bir kazanın engellenebilmesi için şimdi harekete geçilmesi gerekiyor. Bu nedenle tesisi korumaya yönelik taraflara sunulan önerinin hayata geçirilmesi için çalışmalarımı sürdüreceğim.”

Grossi’nin ziyareti sırasında burada kalıcı misyonda çalışan müfettişlere yönelik görev değişimi yapılacağı, bu seyahatte Başkan’a yeni bir ekibin eşlik edeceği de bildirildi.

Grossi, Zaporijya ve çevresinde çatışmalardan arındırılmış bir güvenli bölge oluşturulması için Eylül 2022’de taraflara bir öneride bulunmuş, ancak bu doğrultuda bir ilerleme kaydedilememişti.

Avrupa’nın en büyük nükleer santrali olarak kabul edilen Zaporijya ateş hattında yer aldığı için 6 kez dış enerji kaynağı ile bağlantısı tamamen kesilmiş, bu süreçte devreye geçici güç sağlayan jeneratörler girmişti.