Rusya’nın en popüler gazetelerinden Moskovski Komsomolets, Ruslar için tatil sezonunun başladığı bu hafta Türkiye’de doların 23 lirayla tarihi rekor kırdığını hatırlattığı haberinde, Türk lirasındaki değer kaybının geçmişte olduğu kadar Rus turist için avantajlı olmadığını aktardı.
Gazete, mayıs ayındaki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Recep Tayyip Erdoğan’ın zaferinin döviz piyasasındaki durumu yalnızca daha da kötüleştirdiğini belirtirken, Bloomberg analistlerine göre, liradaki bu kadar güçlü düşüşün bankaların döviz müdahalelerini reddetmesinden kaynaklandığını ifade etti.
Ancak Türk lirasındaki değer kaybının Rusların alışveriş için Türkiye’ye akın etmesine yol açmayacağına inanan uzmanlar, bu turizm şeklinin daha önce popüler olduğunu, ancak artık Ruslar için Türkiye’de alışveriş yapmanın pahalı bir zevk haline geldiğini vurguluyor.
Gazeteye, mayıs ayından çok önce Türk otellerinin zam yaptığını hatırlatan Rusya Seyahat Acenteleri Birliği (ATA) Başkan Yardımcısı Aleksandr Mkrtchyan, Türk otellerini eleştirerek, Ruslar için Türkiye’de dinlenmenin alternatifi olmadığını gören otel sahiplerinin Ruslar için fiyatları artırdığını iddia ediyor.
Türk havayolu şirketlerinin de Rusya’dan Türkiye’ye uçak biletlerinde sefer sayılarının artırılmasına rağmen fahiş fiyat politikasını sürdürdüğünü dile getiren uzman, Almanya’dan Antalya’ya gitmenin Rusya’dan Antalya’ya uçuş maliyetinden dört kat daha ucuz olduğunun altını çiziyor.
Türkiye Merkez Bankası’nın faizleri artırması gerek
Öte yandan Türk işletmelerinin hızla para kazanma arzusunun anlaşılabilir olduğunu söyleyen Rus yatırım danışmanlık şirketi BKS Investments uzmanı Dmitry Babin, Türkiye’nin çok büyük bir dış ticaret açığına ve döviz cinsinden önemli dış borca sahip olduğunu kaydetti.
Uzman, TL’deki değer kaybının bu yükümlülükleri yerine getirme maliyetinin artmasına neden olmakta olduğuna dikkat çekerken, “Bu da dış ticaret açığını artırmakta ve ulusal para biriminin değer kaybetmesini hızlandırmaktadır. Yani bu kendi kendini besleyen kapalı bir süreç. En azından bu sarmalın gelişimini durdurmak için Türkiye Merkez Bankası’nın faiz oranlarını artırması gerek. Bu durumu ancak faiz artırımıyla durdurabilirler” dedi.
Bloomberg analistleri mali politikada bir değişiklik beklerken, ancak şimdiye kadar Erdoğan liderliğindeki yetkililer keskin açıklamalar yapmakta acele etmediklerine değinen Moskovsky Komsomolets, Goldman Sachs analistlerine göre bu yıl sonuna kadar doların 28 TL’ye çıkmasının beklendiğini vurguladı.
Şubat ayında son 80 yılın en şiddetli depremiyle karşılaşan, resmi enflasyon oranlarının en az yüzde 50 olduğu ülkedeki borsa endekslerini değerlendiren Rus yatırım şirketi Fontvielle Investment ortağı Maksim Fedorov, en büyük yerel şirketleri içeren İstanbul Borsası’nın (BIST-100) cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ilk tur arifesinde keskin bir yükseliş kaydettiğine dikkat çekerken, “Yeni cumhurbaşkanının seçilmesi sürecinde Erdoğan’ın kazanmasıyla birlikte borsalar çok çabuk düştü. Aynı zamanda, Türk tahvilleri gelişmekte olan piyasalarda en çok zarar eden hisselerden biri haline geldi. Türk lirası da değer kaybetmeye başladı. Sanırım özellikle yabancı olmak üzere yatırımcılar, seçimlerde açıkça farklı bir sonuç bekliyordu” diye konuştu.
Uzman, mevcut hükümetin yeni dönemde daha rasyonel bir politika izleyeceği mesajını verdiğini belirtirken, “Böyle bir tepki, Erdoğan’ın alışılmadık ekonomi politikasının doğal bir sonucu. Yani siyasi olayların ülkedeki finansal piyasalar üzerinde çok güçlü bir etkisi olduğunu ve piyasalardaki dalgalanmaların büyük ölçüde hükümet kararlarıyla ilişkili olduğunu söyleyebiliriz. Bu ulusal para birimi için de geçerli” ifadelerini kullandı.
Ancak değer kaybeden Türk lirasının, daha önceki yıllarda olduğu gibi Türkiye’de uygun fiyatlı alışverişe alışkın Rus turistleri heyecanlandırmaması gerektiğini yazan gazete, ülkedeki tüketici fiyatlarının kelimenin tam anlamıyla her ürün için arttığı, benzin, sigara, alkol, yiyecek, giyim ve emlak fiyatlarının sürekli yükseldiği konusunda uyardı.
