Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİO) genel sekreterliği, İran’ın birliğe üyeliğinin tüm üyelerin onaylıyla birlikte kabul edildiğini duyurdu.

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi Şanghay İşbirliği Örgütü’ne üyeliğin İran’a güvenliğini güçlendirmesine destek olacağını vurgularken, aynı zamanda birliğin ülkenin egemenlik ve sürdürülebilir ekonomik kalkınmasında yardım edeceğinin altını çizdi.

Reisi, konuşmasında, Hindistan Başbakanı Narendra Modi’nin İran’ın üyeliği ile ilgili sıcak sözlerini ve bu zirveye ev sahipliği yapma çabalarını çok takdir ettiklerini belirtirken, “ŞİÖ üyelerine, İran İslam Cumhuriyeti’ni birliğe kabul ettikleri için İran hükümeti ve halkım adına minnettarlığımızı ifade etmek istiyorum” ifadelerini kullandı.

İran’ın ŞİÖ’ye üyeliğinin cumhuriyete ekonomik kalkınma için bir fırsat sağlayacağını kaydeden Reisi, ABD dolarını terk etmek gerektiğine, bunun bir hegemonya aracı olduğuna vurgu yaparak, ülkesinin bölgede ulaşım koridorları oluşturmak için Rusya ile işbirliğini genişleteceğini dile getirdi.

Görüşmede söz alan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, İran’ın ŞİÖ’ye katılımını desteklediklerini, aynı zamanda Belarus’un Şanghay İşbirliği Örgütü’ne katılımının birliğin faaliyetleri üzerinde olumlu bir etki yaratacağına inandığını belirtirken, Rusya’nın müttefikinin birliğe üyelik sürecinin bir an önce tamamlanmasından yana olduğunu sözlerine ekledi.

İran, birliğin dokuzuncu üyesi olurken, Eylül 2022’de Semerkand’daki ŞİÖ zirvesinde İran’ın örgüte katılması için bir taahhüt muhtırası imzalanmıştı.

15 Haziran 2001’de Şanghay’da kurulan ŞİÖ, başlangıçta Rusya, Kazakistan, Kırgızistan, Çin, Tacikistan ve Özbekistan’ı kapsayan organizasyon olarak hareket etmiş, 2017’de ise Hindistan ve Pakistan’ın üyeliklerini kabul etmişti.

Şanghay İşbirliği Örgütü, Asya’nın NATO’su olarak biliniyor

Türkiye’nin “diyalog ortağı” olarak yer aldığı ŞİÖ, ilk olarak Şangay Beşlisi adıyla 1996’da Çin, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan temsilcilerinin Çin’in Şangay kentinde bir araya gelerek Sınır Bölgelerinde Askeri Güvenin Derinleştirilmesi Anlaşmasını imzalamasıyla kurulmuştu.

2001’de Özbekistan’ın da katılımıyla üye sayısı 6’ya çıkan Şangay Beşlisi’nin adı Şanghay İşbirliği Örgütü olarak değiştirilirken, Özbekistan, Pakistan ve Hindistan da, daha sonra tam üye olarak örgüte kabul edildi.

Afganistan, Moğolistan ve Belarus ise ŞİÖ’de gözlemci üyeler olarak yer alırken, Doğu’nun NATO’su olarak nitelendirilen ŞİÖ, üye ülkeler arasında askeri, ekonomik ve kültürel işbirliğini sağlamak ve özellikle güvenlik konusunda ortaklıklar geliştirmeyi amaçlıyor.