2024 yılı sonunda dünya genelinde petrol talebinin yeni bir rekora ulaşabileceğini belirten uzmanlara göre, petrol piyasası yıl boyunca dengeli bir seyir izleyecek. Ancak, OPEC+, ABD’nin politikaları ve Çin ekonomisinin büyüme hızları gibi faktörler, piyasanın genel durumunu belirlemede önemli rol oynayacak.
2023 yılının üçüncü ve dördüncü çeyreğinde, Petrol ve Gaz Endüstrisi Analiz Merkezi’nin Petrol ve Gaz Sektörü Analitik Departmanı’nın dünya pazarları direktörü Almaz İhsanov’un belirttiğine göre, Çin ve diğer Asya-Pasifik bölgesi ülkelerindeki talep artışının etkisiyle petrol piyasasında hafif bir arz açığı gözlemlendi. İhsanov’a göre, küresel piyasa dengesini etkileyen ana faktör, OPEC+ ülkelerinin petrol üretiminde gönüllü olarak gerçekleştirdiği kısıtlama eylemleri oldu. Uzman aynı zamanda, petrol talebinin yakında zirveye ulaşacağı ve ham petrol öncesi talep seviyesine geri dönemeyeceği tahminlerine rağmen, 2023’te talebin 2019 seviyesini aştığına dikkat çekiyor.
İhsanov, “Ancak 2024 yılı sonunda petrol talebinde yeni bir rekor bekleniyor ve bu, ana petrol tüketicisi ülkelerin temel makro göstergeleri beklenenden daha düşük çıksa bile mümkün olacak” dedi.
Finam Financial Group analistlerinden Nikolay Dudçenko, 2024 yılında petrol piyasasının durumunu etkileyebilecek iki ana faktör görüyor. Bunlar, OPEC+’nın petrol üretimini azaltma kotalarına uymaya hazır olması ve ABD’nin piyasayı dengeleme kabiliyeti. Uzman, şu anda ABD’de petrol üretiminin yalnızca ülkenin toplam üretiminin yaklaşık yarısını oluşturan Permian Havzası’nda önemli bir oranda artmaya devam ettiğini belirtiyor.
Dudçenko konuyla ilgili yaptığı açıklamada şöyle dedi: “Amerika’nın üretimi artırma yetenekleri, aynı zamanda Amerikan stratejik stokları da sınırsız değil. Bu arada, ABD şu anda stoklarını yavaşça yeniden doldurmaya başlıyor. Toplamda yapılan alımların hacmi şu anda 11 milyon varil”.
İhsanov, petrol piyasasını etkileyebilecek faktörlere Çin ekonomisinin büyüme hızını da ekliyor.
AKRA’nın Kurumsal Kredi Derecelendirmeleri Grubu Direktörü Vasiliy Tanurkov’un açıklamalarına göre, 2024’ün ilk çeyreğinden sonra OPEC+ ülkelerinin üretim kısıtlamalarını kaldırmaları durumunda bile, mevsimsel talebin etkisiyle petrol piyasasında nispeten bir denge bekleniyor. Ayrıca, uzman, ABD’nin stratejik rezervlerini yeniden doldurmasının piyasaya olumlu bir katkı sağladığını ifade ediyor.
Tanurkov’un sözlerine göre, 2024’ün ilk çeyreğinde OPEC+ eylemleri, piyasayı günlük yaklaşık 0,9 milyon varil açıkta bırakarak bir arz eksikliğine yol açacak.
Vasiliy Tanurkov, “OPEC+ dışı üretimin beklentilerin üzerinde artması ve/veya yavaşlayan küresel ekonominin bir sonucu olarak daha düşük talep artışı, muhtemelen 2024’ün ilk çeyreği için planlanandan daha küçük bir ölçekte olsa da, OPEC+ kesintilerinin yeni bir uzatılmasını gerektirebilir” dedi.
