Rusya Merkez Bankası’nın “Aracı Kurumların Temel Göstergeleri” raporuna göre, 2024 yılının ikinci çeyreğinde nitelikli yatırımcı sayısı 798 bine ulaşarak yıllık bazda yüzde 29, çeyreklik bazda ise yüzde 4 artış gösterdi.
Çeyrek sonunda toplam müşteri sayısı (farklı aracı kurumlar nezdinde açılan tekrar hesaplar dahil) 43 milyon kişiye yaklaştı. Bu rakam, çeyreklik bazda yüzde 5 ve yıllık bazda yüzde 29 artışa işaret ediyor. Aynı zamanda “Moskova Borsası” (Mosbirja) verilerine göre, benzersiz kimlik bilgilerine sahip olan ve aracı kurum hesapları bulunan bireysel yatırımcı sayısı 32,4 milyon kişiye yükselerek, çeyreklik bazda yüzde 4, yıllık bazda ise yüzde 25 artış gösterdi. Bu rakam, ülkenin ekonomik olarak aktif nüfusunun yüzde 43’üne tekabül ediyor.
Fiziksel kişilerin aracı kurum hesaplarındaki toplam varlık değeri (menkul kıymetler, nakit para ve yükümlülüklerden düşülen talepler dahil olmak üzere) ikinci çeyrek sonunda 9,4 trilyon ruble olarak gerçekleşti. Bu tutar, çeyreklik bazda yüzde 5 azalma ve yıllık bazda yüzde 17 artış anlamına geliyor. Bu tutarın yaklaşık 8,7 trilyon rublesi menkul kıymetlere, 0,4 trilyon rublesi ise ruble ve yabancı para birimlerindeki nakit paralara ayrıldı.
Haziran ayında “Moskova Borsası” grubuna yönelik uygulanan yaptırımlar, aracı kurumların müşterilerinin borsadaki faaliyetlerini geçici olarak azalttı ve döviz piyasasındaki işlemlerin önemli ölçüde azalmasına yol açtı. İkinci çeyrekte, Moskova Borsası’nda hisse senedi işlemleri yapan aktif yatırımcı sayısı aylık ortalama 3,7 milyon kişiye düştü (önceki çeyrekte 3,8 milyon kişi). Haziran ayında aktif yatırımcı sayısı 3,5 milyona gerilerken, Temmuz ayında ise bu rakam 4 milyona yükseldi.
Döviz piyasasında yaptırımların uygulanmasından önce müşterilerin işlem hacmi azalmaya devam etti. Bu durum, rublenin kurunun istikrara kavuşmasıyla ilişkilendirildi. Ancak yaptırımların ardından, ABD doları ve Euro ile borsa işlemlerinin yapılamaması nedeniyle işlem hacmi azaldı. İkinci çeyrekte Moskova Borsası’nın döviz piyasasında aylık ortalama 200 bin kişi işlem yaptı (önceki çeyrekte 300 bin kişi), Temmuz ayında ise bu sayı 100 binin altına düştü.
Yeni yatırım girişleri, esas olarak nitelikli yatırımcıların fonlarıyla devam etti. İkinci çeyrekte bireysel yatırımcıların aracı kurum hesaplarına yapılan net katkı miktarı 299 milyar rubleye ulaştı. Bunun 225 milyar rublesi nitelikli yatırımcı hesaplarına yatırıldı (önceki çeyrekte sırasıyla 249 milyar ruble ve 159 milyar ruble).
Bireysel yatırımcıların aracı kurum hesaplarındaki ortalama hesap büyüklüğü çeyrek sonunda 242 bin rubleden 220 bin rubleye düştü. Deneme hesapları hariç tutulduğunda, bu rakam 2,1 milyon rubleden 2 milyon rubleye geriledi.
İkinci çeyrekte perakende yatırımcılar, ilk halka arz (IPO) ve ikincil halka arz (SPO) işlemlerinde artan talebi sürdürdü. Bu dönemde 5 IPO ve 2 SPO gerçekleştirildi ve toplamda 53 milyar ruble değerinde işlem yapıldı (önceki çeyrekte 23 milyar ruble değerinde 4 IPO). Toplam halka arz hacminin yaklaşık yüzde 42’sini bir yıldan uzun süredir yatırım yapan bireysel yatırımcılar satın aldı. Ortalama tahsisat oranı yüzde 20 oldu (önceki çeyrekte yüzde 9). Bu, gelecekteki halka arzlara yönelik talebin yüksek potansiyelini koruduğunu gösteriyor.
İkinci çeyrekte kredi dışı finansal kuruluşlar olan aracı kurumların kârlılık ve kârlılık göstergeleri azaldı. Ancak, 2024 yılının ilk altı ayında sektörün net kârı yüzde 14 artarak 32 milyar rubleye yükseldi. Bunun yalnızca 3 milyar rublesi ikinci çeyrekten elde edildi.
