Rusya Federasyonu vatandaşlığına geçip pasaport alanların askerlik kayıt işlemleri etrafında  dönen tartışmalar giderek daha kafa karıştırıcı bir hal alıyor. Bazı uygulamalar çok sorunlu ve ürkütücü şekilde ilerlerken, bazıları sorunsuz bir şekilde yürütülüyor.

Bugün, yetkililerle pasaportların alınıp alınmaması konusunda görüştüm. Ayrıca, evden polis noktasına giderek oradan da polisle birlikte askerlik şubesine gidip işlemlerini tamamlayan bir iş insanıyla telefonla adım adım süreci takip etme fırsatım oldu ve son durumu sizlerle paylaşmak istiyorum.

Aslına bakarsanız, bu konu Ulusal Basın olarak çok da bizim alanımıza girmiyor. Ancak ne mutlu ki bir yerel gazeteniz var ve bu konuyu sizler için araştırıp bilgi topluyoruz.

Pasaportlara el konulması…

Konuya dönecek olursak, pasaportların alınmasıyla ilgili fazla olmasa da şikayetler geliyor. Bugün bu konuyu yetkililere özellikle sordum. Bana, hangi askerlik şubesinde ve nerede pasaportların alındığını bildirirlerse, gidip kontrol edebileceklerini söylediler. Daha önce pasaportunun alındığını belirten bir iş insanına ulaşıp bilgileri istedim, fakat “başıma iş alırım” endişesiyle vermek istemedi. Bu nedenle olayı araştırma ve öğrenme şansımız olmadı.

Yetkililer, askerlik şubesi dahi kim olursa olsun, size ait pasaportun izniniz olmadan kontrol etmek için alınması dışına el konulamayıcağını, alınsa bile bir belge verilmeden alıkonulamayacağını vurguladılar. Pasaportun vatandaşın özel şahsi mülkiyeti olduğunu ve hiç kimsenin onu alma hakkına sahip olmadığının altını çizip aksi bir durumun görev yetkisinin aşılması olduğunu  ancak ağır bir suçla ilgili açılmış bir ceza davası olduğunda bu alınmanın mümkün olabildiğinin altını çizdiler. Bu durumun şu anki meseleyle hiçbir ilgisi olmadığını belirttiler.

Pasaportları alındığını iddia edenler olduğunu ısrarla hatırlattığımda, yetkililer böyle bir durumda mutlaka resmi bir belgeyle bu işlemin belgelendirilmesi gerektiğini, belgelendirilemiyorsa avukatla birlikte pasaportunuza el koyanlar hakkında şikayetçi olunabileceğini söylediler. Bu tür olaylar çok sık yaşanmasa da, zaman zaman pasaportlarının alındığını iddia eden kişiler mevcut. Pasapaortunuzu kontrol dışında kimseye vermeyin, alacak olursalarda bir belgeyle neden alındığını talep etmelisiniz.

Kayıt süreci

İş insanımızla bugün adım adım takip ettiğimiz sürece gelecek olursak beni ilk aradığında polisin kendisini aradığını ve davet ettiğini, kendisinin de karakola gittiğini söylemesi ile başladı. Sonrasında karakoldan polis nezaretinde askerlik şubesine götürüldüğünü yazdı. Askerlik şubesinde sıra beklediğini ve sıranın kendisine geldiğinde evrak doldurduklarını oradakilerin 30 Ekim tarihine kadar mahallesindeki sağlık kuruluşunda sağlık raporu alarak tekrar gelmesini söylediklerini iletti. Toplayacağı belgelerin bir listesi ile ve de pasaportu da kendisine tekrar verilerek gidebileceğini söylediklerini ifade etti. Bana evrakların resimlerini de attı ancak resmi belge olduğu için maalesef paylaşamıyorum.

Nerden çıktı bu 45 gün eğitim

Diğer bir konu ise 45 günlük askerlik eğitimi söylentisi. Yetkililere bu konuyu da sordum ve aldığım yanıt net: Bu 45 günlük eğitim süresiyle ilgili kimin bilgi yaydığı bilinmiyor. Sözleşmeli profesyonel askerler için böyle bir eğitim süreci olduğu doğru, ancak bu durum normal askerlik hizmeti için geçerli değil. Sözleşmeli askerlikle ilgili süreçler ile karıştırıldığını düşünüyorlar.

Bunun dışında, bazı kişilerin askerlik kaydı yapıldıktan sonra eğitime çağrılacaklarına dair endişeleri var. Yetkililer, böyle bir durumun sadece 30-50 yaş arasındaki vatandaşlar için, üç yılda bir defa o da Devlet Başkanı kararıyla olabileceğini söylediler. Bu çağrı, 10-14 gün arası bir eğitim süresiyle sınırlıymış.

Görüşmelerimde bana net olarak ifade edilen bir diğer husus ise, askerlik şubesinde kaydınızı yaptırdıktan sonra hemen otobüslere bindirilip eğitime götürülmeyeceğiniz. Böyle bir uygulama kesinlikle yok. Bu konudaki endişeler yersiz.

Münferit sıkıntılar yaşayanlar var, bana mail atanlar ya da WhatsApp’tan yazanlar oluyor. Ancak herkese ulaşmam mümkün değil. Bu köşeden elimden geldiğince topladığım bilgileri sizlerle paylaşmaya çalışıyorum. Konu çok hassas olduğu için bu konuda çok dikkatli çalışarak sizlere bilgi vermeye çalışıyorum.

Özetle…

Son olarak, özetleyecek olursak yetkililerden aldığım bilgi şu: Korkmanıza gerek yok. Kimse askere gitmeyecek, sadece kayda alınacaksınız. Bu kayda alınma da her Rus vatandaşı gibi sonradan Rusya Federasyonu vatandaşlığı alanlar için de zorunlu. 30-50 yaş arasındaki kişilerin çok nadir durumlarda Devlet Başkanı kararıyla üç yılda bir kere 10-14 gün arası bir eğitime çağrılabileceği belirtiliyor. Bu uygulama, eğer olursa, düşük ihtimalle 2025’te gerçekleşebilir. Çünkü 2024 için uygulandığı belirtildi.

Bu konuda kamera karşısına çıkıp anlatacak birisine maalesef henüz ulaşamadım. Çünkü konu hassas olduğu için farklı anlaşılır endişesi ile kimse şimşekleri üzerine çekmek istemiyor. Ben de adını vermeden bana bilgi sağlayan haber kaynaklarından edindiğim notları sizlerle paylaşmaya çalışıyorum.

Bu arada dün İçişleri Bakanlığı tarafından açıklanan iki kişinin vatandaşlıktan çıkarılma haberleri vardı. Bu konu ile bizim şuan ele aldığımız konu bir birinden farklı. Zaten kanun askerlik kaydını yaptırmayanların vatandaşıktan çıkarılacağını çok net olarak belirtiyor. Şahıslar biz kayıt yapmayacağız direnmesi yapınca vatandaşlıktan çıkarılma süreçleri de başlamış oluyor.  Bizim konuştuğunuz konu ise kayda alım sırasında yaşanan garabet ve ortada dolaşan söylentiler.