Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, dün askeri kamuflajını giyerek Kursk bölgesindeki komuta merkezine gitti. Bu ziyaret, sıradan bir güç gösterisi gibi algılanabilir. Ancak burada verilen mesaj çok daha net: Rusya-Ukrayna çatışması artık yeni bir aşamaya giriyor ve savaşın son evresine yaklaşılıyor.

Putin’in bu ziyareti, yalnızca Ukrayna sınırına çok yakın olan Kursk’a yönelik bir moral ziyareti değil. Aynı zamanda Rusya’nın askeri stratejide yeni bir döneme geçtiğinin de göstergesi. Dahası, bu hamlenin zamanlaması dikkat çekici. ABD’nin, Ukrayna’yı müzakere masasına oturtmaya çalıştığını duyurduğu ve ABD Başkanı’nın özel temsilcisi Steve Witkoff’un Moskova’ya resmi ziyaret gerçekleştireceği günün hemen öncesine denk gelmesi bir tesadüf olabilir mi?

2003 yılından bu yana Rusya’da yaşıyorum ve bu süreçte Vladimir Putin’in karşılaştığı sayısız krizde nasıl bir tavır sergilediğini, hangi kararları aldığını yakından gözlemledim. Putin, tam bir satranç ustası gibi hareket ediyor; soğukkanlı, stratejik ve sonuca odaklı.

Dünkü kamuflajlı ziyareti, yalnızca ABD’ye değil, tüm dünyaya verilmiş bir mesajdı. Rusya, Kursk bölgesindeki Ukrayna unsurları sınırın dışına çıkarılmadan müzakere masasına oturmayacağını defalarca dile getirmişti. Putin’in sahaya inmesi, bugün gerçekleşecek ABD özel temsilcisinin Moskova ziyaretine doğrudan bir yanıt niteliği taşıyor.

Müzakerelerde Rusya’ya büyük tavizler dayatılabileceğini zannetmiyorum. Moskova, şu ana kadar ele geçirdiği topraklardan geri adım atmayacağını defalarca açıkladı. Peki, bundan sonra ne olacak? Büyük ihtimalle Rusya’nın kontrol ettiği bölgeler hiçbir şekilde pazarlık konusu olmayacak. Ancak Moskova, belirli bölgelerde Ukrayna askeri unsurlarının geri çekilmesini veya Rusça konuşan nüfusun Rusya’nın kontrolündeki bölgelere geçmesini talep edebilir. Bu, Rusya açısından müzakere edilebilir bir konu olabilir. Fakat ele geçirilen topraklar konusunda hiçbir esneklik gösterilmeyecektir. Bunu, Rus yetkililerin açıklamalarında da açıkça görüyoruz.

Eğer bir “al-ver” yani bir takas söz konusu olacaksa da Rusya’nın kazanımları, vereceklerinden çok daha fazla olacaktır.

Putin’i kamuflajla görünce aklıma Aliyev geldi

Putin’in kamuflajlı fotoğraflarını gördüğümde, aklıma Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in Karabağ Savaşı sonrası, Azerbaycan tarafından alınan topraklardan Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’a verdiği üniformalı mesaj geldi. Aliyev, Paşinyan’a doğrudan ve net bir meydan okuma göndermişti. Putin ise daha sakin ama aynı derecede etkili bir mesaj verdi.

Rusya, tehdit edilerek ya da yaptırımlarla baskı altına alınarak hareket etmeye zorlanabilecek bir ülke değil. Bunu defalarca hem köşe yazılarımda hem de katıldığım televizyon programlarında dile getirdim. Ve zaman bir kez daha gösterdi ki Rusya, kararlılığından geri adım atmadan sahada istediklerini elde ettiğini, Putin’in üniformalı görüntüleriyle ilan etti.

Zelenski’nin çıkmazı

Bugün Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski’nin aldığı kararlara baktığımızda, yapmak istediği hiçbir şeyi hayata geçiremediğini görüyoruz. Üstelik başladığı noktaya geri dönme şansı da kalmadı. Olan sadece Ukrayna halkına oldu.

Çünkü Mart 2022’de İstanbul’da gerçekleşen müzakerelerde üzerinde anlaşmaya varılan ve yalnızca imzaya kalan noktaya geri dönme şansı olsa, Zelenski o gün elinin tersiyle ittiği sözleşmeye büyük bir mutlulukla imza atardı. Ama Türkiye’nin büyük bir başarıyla imza aşamasına getirdiği o tren kaçtı.

Geride kalan yalnızca kaybedilen topraklar değil; yıkılmış şehirler ve sönen hayatlar. Üstelik bu çatışmanın, iki akraba halk arasında yaşanıyor olması da büyük bir trajedi. Bu sözler belki size tuhaf gelebilir ama gerçekten öyle. Çünkü 2003 yılında Rusya’ya ilk geldiğimde, Ruslar ve Ukraynalılar uluslararası spor müsabakalarında bile birbirlerinin başarılarına sevinen iki toplumdu.

Bugün geldiğimiz noktada, çatışmanın tarafları arasında tamir edilmesi zor bir uçurum var.  Barış geldikten sonra bile iki toplumu geçmişteki günlere getirmek için bir o kadar daha çaba sarf etmek gerekecek.