Kovid-19 sadece sağlıkları değil ekonomiyi de hedef aldı. Maalesef beraberinde getirdiği kısıtlamalar bir çok insanı işinden de etti. Rusya’da işsizler sınıfına burada yaşayan çok sayıda vatandaşlarımız da dahil oldu.

Rusya’da plan ve program yapmadan gelip burada hayat kuran vatandaşlarımız genellikle kendi kurdukları işlerle uğraşıyor ya da küçük çaplı hizmet sektörlerinde kendilerine iş bulabiliyorlar. İş bulabildikleri firmalar da genellikle yine Türk firmaları oluyor.

Tabi alanında uzman olan ve iş teklifi alarak gelenleri bunun dışında tutuyorum. O tür uzmanlar bir iş yerinden ayrılıp başka bir işe başlamaları arasında geçen sürede sadece tatil yapma imkanı buluyorlar. Onların bu yazacaklarım ile ilgisi yok. Bu sadece buraya genellikle tanıştığı birisi ile evlenerek Türkiye’de bir şekilde hayatını devam ettirirken oradan ayrılıp buraya gelmiş ve hayat kurmaya çalışanlar ile ilgili. Tabi bir de buraya ara elaman olarak çalışmaya gelip işinden ayrılarak hayat kuranları da dahil edebiliriz.
İşte bu guruba dahil olan vatandaşlarımızdan işsiz olanların sayısı artmaya başladı. Sık sık Gazetem ofisini arayarak yardımcı olmamızı istiyorlar.
Bu kapsamda bende neler yapabiliriz diye bir araştırma yaptım. Rusya’da işsiz kalan bir Türk vatandaşı nasıl iş bulabilir? Sorusunu burada faaliyet gösteren farklı sektörlerden iş dünyası temsilcimiz ile konuştum,“Kapınızı iş arayan bir vatandaşımız çalar ve iş arıyorum bana yardımcı olun” derse tepkiniz ne olur? diye sordum. Sektörlere göre aldığım cevapları aşağıda sizler aktarıyorum.

İnşaat
Bu sektör, Rusya’da en fazla istihdam yaratan ve de birinci olduğumuz sektör. Eskiden firmalar çaycısına kadar Türkiye’den getirirlerdi ama son 10-15 yıldır bu değişti. Artık Türk vatandaşı çalıştırmak çok pahalıya mal oluyor burada. Diğer çalışanlara göre Türk vatandaşlarımızın ekstra talepleri de firmaları çok memnun etmiyor. An itibari ile sadece işinde uzman olanlar değerlendiriliyor. Konuştuğum firma yetkilileri ki çok büyük firmaların en yetkilileri ile konuştum; “Bize gelen vatandaşımızın eğer bizim iş kolumuzda bir uzmanlığı varsa değerlendirmeye çalışırız. Çalışma ve ya oturma izinleri varsa bu konuda daha istekli olabiliriz. Ancak bu işten hiç anlamıyor ve daha önce hiç çalışmamışsa ve son çalacağı kapıysak maalesef yardımcı olamayız. Hele ki şu süreçte çok ama çok zor.Şayet işinde yeterli ve çalıştırdığımız kişilere göre biraz bile daha iyi ise, evrakları olup olmadığına bakmaksızın alırız. Evrak işlemlerini de biz yaptırırız.” yanıtını aldım.

Tekstil
Tekstil sektörü temsilcileri ile yaptığım konuşmada da benzer şeyler işittim. “Bizim verecek işimiz yok ama iş başvurusu yapacak olan kişi işi kapabilirse yok demeyiz.” diyorlar. “Özellikle de Türk vatandaşı alacak isek, illaki tekstilden anlamasına da gerek yok ama olmazsa olmazımız, online satış konusunda tecrübeli olması ve ticaretimize katkı yapabilmesi gerekir.” Diyerek kapıyı aralık tutuyorlar ama “Oturma izni yoksa, konuşup zaman harcamaya bile gerek yok. En fazla bir vatandaşımız olduğu için yardımcı olmak adına uçak biletini alır yurda göndeririz…” diyorlar. Yani anlayacağınız tekstil sektöründe çalışmak istiyorsanız online satış konusunda tecrübe sahibi olmanız gerekiyor.

“Mal indirip yüklemek için Türk vatandaşları bizim için çok pahalı, bunu orta Asyalı işçiler ile çok daha ucuza hal ediyoruz zaten. Mağazalardaki satış noktalarında da bu iş için Rusları tercih ediyoruz.” Uyarısını da yaptılar.

Turizm
Turizm sektöründe piyasayı her ne kadar Türkler domine ediyorsa da sıradan bir çalışan pozisyonda hiçbir turizm şirketinde Türk eleman yok. Ola ki böyle bir ihtiyaç hasıl olursa da mutlaka çok iyi derecede Rusça ve Türkçe dil bilmesi ayrıca oturma veya çalışma izinleri ya da Rus vatandaşlığı olması gerektiğini öğrendim. Ancak Türk istihdam etmek bu sektörde çok zor. Türkler genelikle yönetici pozisyonunda çalışıyorlar.

Garson
İş siz kaldığınızda “Hiçbir şey yapamazsam da garsonluk yaparım” diyeniniz var ise bu konuda da Moskova’da iş yapan birkaç restoran sahibi ve yöneticisi ile konuştum.

“İhtiyacımız varsa ve de evrakları varsa değerlendirebiliriz.” diyorlar. Evraktan kasıt daimi oturum ve ya geçici oturma izni. “Vatandaşlığı varsa daha iyi olur. İşten anlamıyorsa bile biz öğretiriz yeter ki ihtiyacımız olsun ve o kişi çalışmak istesin. Ancak evrakları yoksa mümkün değil. Evrak işi ile uğraşmakta kolay değil, bunun için değmesi lazım. Açıkçası o çabayı bir garson için gösteremeyiz, aşçı olsa hadi gene. İzin kağıdı olmayan birisini çalıştırmak mümkün değil çünkü cezalar büyük. Riske giremeyiz…” cevabını aldım.

Ayrıca bu sektörde artık birikmiş bir iş gücü var. Yıllardır buraya gelip bu işle uğaraşan ve yaşamını kurmuş kişilerin sayısı epeyce fazla. Bu sektörde açıkçası iş imkanı zor. Restoranlar şu günlerde kadrolarını korumaya çabalıyorlar. Çünkü sektör genelikle gün sonun cirosu ile ertesi günü planlayarak ilerliyor. En ufak aksaklık işleyişe zarar veriyor.

Sanayi ve otomotiv
Rusya da sanayi ve otomotiv sektöründe boy gösteren büyük markalarımız da var. Beyaz eşyadan tutun kumaşa, ipliğe hatta iş makinesine kadar üretim bandı olan firma yetkilileri ile de sohbet ettim. Bu alanda kendinizi yetiştirmediyseniz önceden söyleyeyim hiç şansınız yok. Genellikle bazı pozisyonlarda Türk vatandaşı alıyorlar (finans, satış müdürü, genel müdür gibi) ama onda da aradıkları temel özellikler genellikle genel merkezde yıllarca çalışmış ve şirketin güvenini kazanmış kişilerden tercih ediyorlar.

Fabrikada çalışacak ise de o alanda CV’nizde iş tecrübesinin yanı sıra Rusça ve Rusya ile ilgili bilgi kısmı boş ise yine şansınız yok.
Açıkçası net olarak şunu söylüyorlar:
“Yereller ile yapabileceğimiz işi, kendi vatandaşlarımız ile yapmak için bize onların şartlarına sahip olduklarını ve iş tecrübesinin de onlardan fazla olduklarını göstermeleri gerekiyor.”

Onun dışında Rus Türk İşadamları Birliği başkanı ve Ticaret Müşavirliğimiz ile de konuştum, “Size işsiz birisi geldiğinde ne yaparsınız? ” diye sordum. Aldığım cevaplar benzer oldu. Öztele “Şu sıralar sektörde iş bulabilmek için ancak vasıflarınıza göre işçi arayan birileri varsa mümkün.” cevabını aldım. Ancak İşadamları Birliği Başkanı da Ticaret Müşaviri de “Bize CV’lerini yollasınlar. Her hâlükârda biz bunları iş dünyası ile paylaşıyoruz muhakkak faydası dokunacaktır” dediler.

Anlayacağınız edindiğim izlenim şu sıralar iş bulabilmeniz için işçi arayan firmanın bütün oklarının sizi göstermesi gerekir ki iş bulabilesiniz. Yoksa bu biraz değil epeyce zor.